12 cây sưa đỏ có tuổi đời trên 100 năm ở đền thờ Chử Đồng Tử (Hưng Yên) được bảo vệ bằng những lồng sắt kiên cố để chống trộm. Cây to nhất có đường kính khoảng 1m.
Đền Đa Hòa hay còn gọi đền Chử Đồng Tử nằm bên bờ sông Hồng thuộc thôn Đa Hòa, xã Bình Minh, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. Đền Đa Hòa nằm trong cụm di tích đền Đa Hòa - đền Dạ Trạch - cửa Hàm Tử - Bãi Sậy, đền là nơi công chúa Tiên Dung, con gái vua Hùng thứ 18, gặp Chử Đồng Tử và hai người nên duyên vợ chồng.
Đền Đa Hòa còn bảo tồn được nhiều di vật quý hiếm và những “cụ sưa” bao quanh ngôi đền linh thiêng này đặc biệt quý hiếm bởi chúng có tuổi đời trên 100 năm và có giá trị cao, lên đến hàng trăm tỷ đồng.
Ông Nguyễn Văn Tờ, thủ từ đền cho biết, đền được ông quan án Chu Mạnh Trinh đứng ra vận động công đức của nhân dân xây dựng vào năm 1894, được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử năm 1962. Hàng cây sưa đỏ quanh ngôi đền cũng được trồng từ khi xây dựng đền.
“Hiện quanh đền có 12 cây sưa, cây lớn nhất phải 2 người lớn ôm mới hết, cây nhỏ một người lớn ôm. Những cây sưa này thuộc di tích nên chúng được bảo vệ nghiêm ngặt, ngoài có bảo vệ trông coi cả ngày lẫn đêm còn lắp camera theo dõi khắp đền. Đặc biệt, mỗi cây sưa được bảo vệ bằng một vòng đai thép phi 10 và có những vòng tròn đai quấn quanh nhằm chống trộm”, ông Tờ cho biết thêm.
Cũng theo thủ từ đền, trước kia đã có kẻ gian đột nhập vào vườn sưa định cắt trộm nhưng bị phát hiện, trộm chỉ cưa được một nửa thân cây sưa. Ngay sau đó, cây sưa được đắp đất lên chỗ cưa và sống đến tận bây giờ.
Ông Giang Mạnh Mật (64 tuổi), người trông coi đền Dạ Trạch dẫn chúng tôi khám phá vườn sưa cổ thụ, cho biết: “Những cây sưa này có tuổi đời khoảng 120 năm, chúng sống trong ngôi đền nên không ai có thể đem bán dù hàng cây sưa này có giá trị hàng trăm tỷ đồng”.
Ông Mật ngồi cạnh cây sưa lớn nhất trong 12 cây, ông cho biết, cây này có đường kính lên đến gần 1m, thân cây chắc, rêu phong bám đầy nhưng cây vẫn phát triển tốt.
Cây cao khoảng 10m, phần ngọn và cành cũng rất giá trị.
"Khoảng vài năm lại nới khung sắt bảo vệ ra một chút để cây phát triển", ông Mật cho hay.
Ông Mật giải thích, 12 cây sưa này thực sự vô giá, không thể tính bằng tiền, cây to nhất đường kính khoảng 1m, cây nhỏ nhất đường kính khoảng 50cm. Nếu tính giá trị thì chúng có giá hàng trăm tỷ đồng bởi ở đây có vài cây to bằng hai cây sưa ở chùa Phụ Chính, xã Hòa Chính (Chương Mỹ), hai cây này được bán 73 tỷ đồng thông qua hình thức đấu giá.
Những cành sưa vươn xa, tỏa bóng mát bao quanh ngôi đền.
Hiện nay, sưa bị đe dọa do mất môi trường sống và được xếp vào nhóm cây quý hiếm.