Viếng thăm mộ tổ tiên
Trước Tết, để thể hiện lòng kính trọng, trọn đạo hiếu đối với ông bà, tổ tiên thì con cháu trong gia đình thường ra mộ thăm viếng, làm sạch đẹp nơi an nghỉ của của người đã khuất. Đây là một phong tục phổ biến của người Việt trước khi đón Tết Nguyên đán.
Trong ngày 30 Tết, các gia đình thường cúng tất niên để tiễn năm cũ, chuẩn bị đón năm mới. Ảnh minh họa: TL
Cúng tất niên
Trong ngày 30 Tết, các gia đình thường làm những mâm cỗ tươm tất để thắp hương mời thần linh, gia tiên về ăn Tết cùng gia đình. Bữa cơm tất niên cũng là để kết thúc một năm cũ và chuẩn bị đón chào năm mới.
Cùng nhau đón giao thừa
Giao thừa là khoảnh khắc mà rất nhiều người chờ mong trong dịp Tết. Đây là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Là khoảnh khắc đất trời giao hoa, thiên nhiên và con người trở nên gần gũi nhất. Trong đêm giao thừa thường có nhiều hoạt động rất hấp dẫn như ca múa nhạc, bắn pháo hoa, đi chùa, hái lộc...
Đi chùa, hái lộc đầu năm mới
Đi chùa, hái lộc là phong tục tập quán của người Việt trong dịp Tết Nguyên đán. Đi lễ chùa đầu năm không chỉ là để cầu xin một năm mới may mắn, phúc lộc và tỏ tấm lòng thành kính đối với đức Phật, tổ tiên. Trong đêm giao thừa, khi đi chùa người ta thường kết hợp hái lộc để cầu may mắn, rước lộc vào nhà.
Phong tục xông đất
Theo quan niệm của người Việt thì xông đất đầu năm là vô cùng quan trọng. Vì vậy, nhiều gia đình đi xem tuổi, nhờ người hợp tuổi xông đất cầu mong gia đình hạnh phúc, làm ăn phát đạt.
Thời điểm xông đất là thời điểm sau phút giao thừa và người xông đất thường là người vui tính, hay gặp may mắn.
Chúc Tết và mừng tuổi
Dịp Tết người Việt có phong tục đi chúc Tết họ hàng, bạn bè: "Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy". Vào dịp này mọi người đều dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất đồng thời không quên tặng những phong bao lì xì may mắn.
Phong tục xuất hành đầu năm
Hết ngày mùng 1 Tết nhiều gia đình chọn xem ngày tốt, xem hướng để xuất hành nhằm cầu mong năm mới với nhiều thuận lợi đặc biệt là trong công việc, buôn bán, học tập.
Dựng cây nêu ngày Tết
Theo truyền thuyết xưa, hàng năm khi đến năm mới thì ma quỷ sẽ lại đến phá đám vì vậy để xua đuổi tà ma, những điều không may mắn người dân thường sẽ dựng cây nêu để báo rằng nơi này đã có chủ và xua đuổi ma quỷ đến quấy nhiễu.
Dựng cây nêu ngày Tết là một phong tục truyền thống quan trọng tại nhiều địa phương. Với một cây tre cao khoảng từ 5 đến 6m, cùng vàng mã, bùa trừ tà, tấm vải điều, cá chép giấy… treo ở trên ngọn cây. Cây nêu sẽ được dựng để mừng năm mới, đồng thời sẽ xua đuổi đi ma quỷ và những điều không may mắn trong năm.
Cây nêu thường sẽ được dựng vào ngày 23 tháng Chạp và được hạ xuống vào ngày mùng 7 Tết.
Xin chữ dịp đầu xuân
Vào dịp đầu năm mới, mọi người thường sẽ rủ nhau đi xin chữ đầu xuân để treo trong nhà để cầu mong mọi điều tốt đẹp sẽ đến với gia đình và người thân. Mỗi người sẽ có những mong muốn xin các dòng chữ khác nhau, nhưng đều chung một mong muốn là mọi sự tốt lành, gia đình thuận hoà, tài lộc, sức khỏe.
Khai bút đầu năm
Phong tục ngày Tết khai bút đầu xuân hay còn được xem là khai nghề là một di sản văn hóa quý giá mà dân tộc Việt Nam còn lưu giữ. Theo ông bà ta từ xa xưa, mọi sự hanh thông trong những ngày đầu tiên của năm mới sẽ là tín hiệu tốt cho một năm trôi qua một cách thuận buồm xuôi gió.
Vì vậy, người làm kinh doanh, học sinh, sinh viên… thường thực hiện nghi thức khai bút hay xin chữ dịp đầu năm. Trong khi học sinh bắt đầu năm học với những nét chữ đầu tiên thì người làm nông lại bắt tay vào việc cày cấy và các doanh nhân thường mở cửa hàng của họ để rước may mắn vào nhà.