Gửi bình luận
Hành trình tự lập của nhiều tân sinh viên bắt đầu bằng những cú "sốc" tài chính. Từ bát phở 60.000 đồng cho đến khoản chi 2 triệu đồng chỉ trong 1 tuần, đã đẩy nhiều bạn vào cảnh “lọt hố” chi tiêu.
Khi cuộc sống tự lập “giáng đòn” tài chính đầu tiên
Ngay trong tuần đầu nhập học, Hoàng Bảo Ngọc, tân sinh viên ngành Năng lượng tái tạo, Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TPHCM, đã cảm nhận rõ sự bỡ ngỡ khi bắt đầu bước vào cuộc sống sinh viên, đặc biệt là trong việc quản lý tài chính cá nhân.
Trước đây, Ngọc chưa bao giờ phải lo lắng về các khoản chi tiêu trong cuộc sống, nhưng giờ đây, mọi thứ đã thay đổi khi cô phải tự mình cầm “tay hòm chìa khoá” để chi trả cho những nhu cầu hàng ngày.
Không có phương tiện cá nhân, Ngọc phải đặt xe công nghệ để di chuyển từ nhà đến trường, khoản này chiếm phần nhiều trong số các mục chi tiêu của cô.
“Chỗ mình ở cũng khá gần trường, mỗi chuyến đi lại chỉ tốn khoảng 15.000 đồng, nhưng nếu tính cả tuần thì không phải là con số nhỏ”, Ngọc chia sẻ.
Được bố mẹ chu cấp 3 triệu đồng mỗi tháng, Ngọc không tốn tiền ăn ở quá nhiều vì đã có chị gái hỗ trợ. Thế nhưng, với cô, nếu không thật sự kiểm soát việc chi tiêu thì có bao nhiêu cũng đều không đủ.
Cố gắng tiết kiệm là vậy nhưng giá cả ở thành phố vẫn khiến cho Ngọc phải sốc vì quá cao.
“Trong tuần đầu tiên lên thành phố học, mình đã chi khoảng 500.000 đồng, nhiều nhất là tiền di chuyển bằng xe ôm công nghệ. Ở đây, cái gì cũng khá đắt, mình phải trả 50.000-60.000 đồng cho 1 tô phở, cao hơn nhiều so với suy nghĩ của mình”, Ngọc cho hay.
Dù gặp phải không ít khó khăn, cô tân sinh viên vẫn cảm thấy may mắn vì có sự đồng hành của chị gái, người đã luôn ở bên, giúp đỡ và hướng dẫn cô từng bước trên con đường tự lập.
Chị gái của Ngọc đã giúp cô nhận thức được sự quan trọng của việc lên kế hoạch tài chính ngay từ những ngày đầu, từ đó Ngọc có thể chuẩn bị một cách kỹ lưỡng hơn cho cuộc sống sinh viên ở thành phố.
“Sau tuần đầu tiên đầy bỡ ngỡ, mình cố gắng làm quen dần và điều chỉnh những khoản chi tiêu sao cho hợp lý”, Ngọc nói.
Một trong những thay đổi đáng chú ý của cô tân sinh viên là việc chuyển từ ăn bên ngoài sang tự nấu ăn để tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, cô cũng thừa nhận có lúc chi tiêu cho những thứ không cần thiết.
“Mình hay mua nhiều đồ ăn vặt trong lúc đi chợ chuẩn bị cho bữa tối, đây là chi phí phát sinh. Nhưng mình cũng đang cố gắng kiểm soát để không chi tiêu quá mức”, cô tân sinh viên kể.
Cũng như Ngọc, Tiết Trường Kha, sinh viên Trường Đại học Tài chính - Marketing, cho biết: “Mới lên thành phố nhập học, mình phải sắm sửa nhiều thứ, có hôm tiêu gần cả triệu đồng. Chưa quen với cuộc sống tự lập nên mình thấy rất khó cân bằng chi tiêu”.
Ngoài tiền ăn ở, Kha còn tốn thêm cho những buổi hẹn bạn bè, khiến khoản dự trữ nhanh chóng “bốc hơi”.
Nguồn tiền của tân sinh viên chủ yếu đến từ sự trợ cấp của gia đình, vốn mang tính cố định theo tháng nên khó chủ động xoay xở. Khi khoản tiền ấy vơi đi, nhiều bạn chỉ còn biết chờ đến kỳ gửi tiếp theo. Chính vì vậy, nếu không chi tiêu hợp lý, cảnh “đầu tháng ăn sang, cuối tháng hoang mang” là điều khó tránh.
Thực tế cho thấy, do chưa quen với nhịp sống nơi thành phố lạ, không ít sinh viên nhanh chóng rơi vào thế “cạn ví” chỉ sau vài ngày nhập học.
Trên một bài đăng trên mạng xã hội với chủ đề “Tân sinh viên sau 1 tuần nhập học đã tiêu hết số tiền mẹ cho trong tháng” đã thu hút nhiều bình luận. Phần lớn ý kiến đồng tình rằng nhu cầu chi tiêu giai đoạn đầu là khó tránh, bởi các bạn cần sắm sửa vật dụng ban đầu; tuy nhiên, khi đã ổn định, kinh nghiệm quản lý tiền bạc sẽ dần được hình thành.
Hiện nay, chi phí sinh hoạt trung bình của một sinh viên tại TPHCM dao động 2-7 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào nơi ở và thói quen chi tiêu.
Các khoản cơ bản thường xoay quanh học phí, tiền trọ, ăn uống, đi lại và nhiều chi phí phát sinh khác. Với những bạn ở cùng gia đình hoặc người thân, gánh nặng phần nào giảm bớt, trong khi sinh viên xa quê lại phải “cân đong đo đếm” nhiều hơn.
Từ "đau ví" đến những bài học tự lập quý giá
Nguyễn Nhật Tâm, sinh viên năm 4 ngành Báo chí, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM, cho biết mỗi tháng chi khoảng 4 triệu đồng, chủ yếu cho tiền ăn và đổ xăng. Dù có học bổng hỗ trợ, Tâm vẫn từng rơi vào cảnh “cháy túi” vì mua sắm quá đà trong mùa khuyến mãi.
“Có khi phải mượn bạn hoặc xin ba mẹ gửi thêm vì lỡ tiêu vượt mức”, Tâm kể.
Không riêng Tâm, nhiều sinh viên cũng thường gặp khó khăn vì tiêu xài tùy hứng, ăn ngoài liên tục, không lập kế hoạch chi tiêu hay "ham vui".
Hồng Quang, sinh viên ngành Công nghệ thông tin, Trường Đại học Sài Gòn, thừa nhận khi lên đại học, bản thân từng nhiều lần “cạn tiền” giữa tháng nhưng ngại vay mượn.
“Có những dịp mình phải ăn mì gói liên tục nhưng không dám xin thêm gia đình cũng như không mượn bạn bè vì sợ không đủ tiền trả nợ”, Quang kể.
Tình trạng “viêm màng túi” cũng xảy ra với Phạm Thanh Thúy, sinh viên một trường đại học tại TPHCM. Thời gian đầu nhập học, Thúy thường tiêu "thoáng" cho các cuộc gặp gỡ bạn bè nhưng sau phải thay đổi thói quen dần để thích nghi với cuộc sống.
“Rút kinh nghiệm từ những tháng ngày tiêu tiền thiếu kiểm soát hồi năm nhất, mình bắt đầu làm nhiều công việc khác nhau và dần dần biết cách tiết kiệm, xoay xở sao cho hợp lý các khoản tiền. Thật ra việc tự cân bằng tài chính không quá khó, quan trọng là bạn phải có mục tiêu rõ ràng”, Thúy nói.
Khác với nhiều bạn đồng trang lứa, Công Chính, sinh viên năm cuối ngành Xã hội học, lại hiếm khi gặp khó khăn về tài chính. Chính cho rằng kỷ luật trong chi tiêu là yếu tố then chốt.
“Nhiều bạn thấy gì cũng mua nhưng không thực sự có mục đích từ trước hoặc mua theo đám đông vì ham vui. Các bạn nên lập kế hoạch, ghi chú chi tiêu hằng tháng và quan trọng nhất là phải tỉnh táo trước mỗi quyết định mua sắm”.
Nhờ vậy, Chính duy trì mức chi chưa tới 2 triệu đồng/tháng.
Thực tế cho thấy, sinh viên thường khó có thể để dư tiền ra mỗi tháng. Phần lớn tiêu hết hoặc thậm chí phải vay mượn. Đây chính là kết quả của thói quen “vung tay” quá trán. Thế nhưng, chính những trải nghiệm này cũng sẽ trở thành bài học tự lập quan trọng của mỗi người.
Việc chuẩn bị tâm lý và tiền bạc ngay từ đầu sẽ giúp các bạn trẻ tránh được nhiều áp lực khi bước chân vào cánh cổng đại học. Quan trọng hơn, các bạn cần nắm chắc kỹ năng quản lý tài chính cá nhân để không bị động hoặc rơi vào trạng thái chật vật vì thiếu kinh phí.
