Tại Nhật Bản, chương trình giáo dục bắt buộc kéo dài 9 năm đến hết THCS. Phần đông học sinh đều mong muốn tiếp tục học lên THPT khiến kỳ thi tuyển sinh THPT trở thành quá trình cạnh tranh cao.
Kỳ thi tuyển sinh vào THPT tại Nhật Bản chia làm ba giai đoạn gồm tuyển sinh sơ tuyển, tuyển sinh chung và tuyển sinh phụ.
Học sinh Tokyo, Nhật Bản, thi nghe môn Tiếng Anh trong kỳ thi tuyển sinh THPT. Ảnh: INT. |
Kỳ tuyển sinh sơ tuyển dành cho những thí sinh muốn giành suất học sớm. Để đăng ký kiểm tra sơ tuyển, thí sinh nộp hồ sơ gồm thư giới thiệu của giáo viên chủ nhiệm THCS, kết quả học tập, thành tích chuyên cần, hoạt động ngoại khóa... Sau khi vượt qua vòng này, thí sinh làm bài kiểm tra ba môn Toán, Tiếng Nhật và Tiếng Anh, thời gian mỗi phần thi là 45 phút. Kết thúc là phần thi vấn đáp với hội đồng tuyển sinh nhà trường.
Thông thường, mỗi trường THPT chỉ dành số ít chỉ tiêu cho kỳ kiểm tra sơ tuyển. Do đó, vượt qua kỳ thi này thường là những thí sinh có thành tích học tập lẫn ngoại khóa xuất sắc.
Sau tuyển sinh sơ tuyển là tuyển sinh chung, dành cho tất cả học sinh lớp 9 trên toàn quốc. Kỳ thi này gồm 5 môn Toán, Tiếng Nhật, Tiếng Anh, Khoa học và Nghiên cứu xã hội, thời lượng mỗi môn là 50 phút; sau đó là phần thi vấn đáp.
Tại kỳ thi chung, thường tổ chức vào tháng 2 hàng năm, mỗi thí sinh chỉ được dự thi vào một trường THPT công lập vì ngày thi trùng nhau nhưng các em có thể tham gia nhiều kỳ thi vào các trường tư thục. Đề kiểm tra do nhà trường hoặc hội đồng giáo dục địa phương thiết kế.
Cuối cùng là kỳ thi tuyển sinh phụ, dành cho những thí sinh trượt kỳ thi chung và sơ tuyển. Kỳ thi này thường gồm phỏng vấn và bài kiểm tra viết bằng tiếng Nhật. Đây là cơ hội cuối cùng để thí sinh ứng tuyển vào các trường THPT công lập. Nếu không, các em sẽ chuyển sang học trường tư hoặc trường nghề.
Bên cạnh một số nước thi tuyển sinh THPT, nhiều quốc gia không tổ chức kỳ thi này. Đơn cử, Phần Lan chỉ tổ chức duy nhất kỳ thi xét tốt nghiệp trung học. Mỹ không tổ chức kỳ thi tuyển sinh vào trung học, trừ một số trường tư thục chất lượng cao.