Cần cơ chế giám sát khi giao thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp THPT cho Hiệu trưởng

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục giao thẩm quyền cho hiệu trưởng trường THCS/người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục THCS xác nhận hoàn thành chương trình THCS (bỏ quy định Trưởng phòng GD&ĐT cấp huyện cấp bằng tốt nghiệp THCS);

Giao thẩm quyền cho hiệu trưởng trường THPT/người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục THPT cấp bằng tốt nghiệp THPT thay cho việc Giám đốc Sở GD&ĐT cấp bằng tốt nghiệp.

Nhận định sửa đổi trên là hợp lý, bà Ngô Thị Phương Lan, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Việc giao người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện xác nhận hoàn thành chương trình THCS và cấp bằng tốt nghiệp THPT góp phần tăng tính tự chủ, chủ động của người đứng đầu cơ sở giáo dục trong tổ chức và quản lý hoạt động giáo dục.

Ngoài ra, việc này giúp tinh giản quy trình, tiết kiệm thời gian và nguồn lực, đặc biệt khi số lượng học sinh lớn.

Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng, thống nhất và minh bạch, cần có lộ trình thực hiện, quy định kỹ thuật thống nhất (mẫu văn bằng, mẫu giấy xác nhận hoàn thành chương trình học) và cơ chế giám sát, kiểm tra, hậu kiểm định kỳ hiệu quả từ cấp trung ương.

Ông Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cũng bày tỏ ủng hộ chủ trương giao quyền cho hiệu trưởng trường THCS/THPT xác nhận hoàn thành chương trình và cấp bằng tốt nghiệp.

Quy định hiện tại (do Trưởng phòng GD&ĐT hoặc Giám đốc Sở GD&ĐT cấp) gây thủ tục hành chính phức tạp và chậm trễ.

Theo nội dung dự thảo, các trường chủ động hơn trong việc xác nhận và cấp bằng cho học sinh; từ đó, rút ngắn các quy trình, giảm áp lực hành chính lên địa phương.

Tuy nhiên, có thể sau này ở Nghị định hoặc Thông tư, ông Bùi Hoài Sơn đề nghị cần bổ sung hướng dẫn cụ thể về tiêu chí, quy trình xác nhận để đảm bảo tính minh bạch và đồng bộ giữa các địa phương và tuân thủ quy định của Bộ GD&ĐT.

Một số chuyên gia khi góp ý cho nội dung này cũng đưa ra các giải pháp nhằm tăng tính minh bạch. Trong đó có đề xuất quy định chi tiết về tiêu chí xét duyệt, bao gồm điểm số, hạnh kiểm, điều kiện hoàn thành chương trình học và các trường hợp đặc biệt (ví dụ học sinh khuyết tật, học sinh học vượt lớp). Cần có quy định về việc thành lập hội đồng xét duyệt trong nhà trường để đảm bảo tính khách quan và tập thể trong quyết định.

Đồng thời, tăng cường vai trò giám sát và hậu kiểm. Phôi bằng tốt nghiệp vẫn nên được quản lý tập trung bởi Bộ GD&ĐT hoặc Sở GD&ĐT. Các cơ quan này sẽ phân phát phôi bằng cho các trường theo số lượng đăng ký và kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng để tránh tình trạng làm giả, làm lậu.