Gửi bình luận
Những căng thẳng này giờ đã là dĩ vãng, nhiều nỗ lực hòa giải đã được thực hiện từ vài năm nay. Ankara, cùng với Tehran và Riyadh, là một trong 3 điểm nắm vai trò trọng yếu trong khu vực. Họ hoàn toàn hiểu rằng, ở giai đoạn này, tốt hơn là nên có hướng đi linh hoạt thay vì đối chọi nhau. Thổ Nhĩ Kỳ đang tìm cách hòa giải với nhiều quốc gia mà nước này từng có mối quan hệ bất hòa. Tiến trình hòa giải với Israel đã xong xuôi và đàm phán với Ai Cập đang được tiến hành. Tuy nhiên, khi nói đến Syria, quá trình này phức tạp hơn nhiều. Do đó, trong bối cảnh này, việc ông Erdogan thực hiện chuyến thăm chính thức đến Vùng Vịnh là điều dễ hiểu.
Ngoài mong muốn được tuyên bố đã nới lỏng quan hệ với những nước Vùng Vịnh, Ankara còn thể hiện một bước tiến về phía phương Tây vào tuần trước, bằng cách ủng hộ ý tưởng Ukraine gia nhập NATO và phê duyệt cho Thụy Điển. Việc đảo ngược lập trường này phản ảnh điều gì về chính sách đối ngoại của Thổ Nhĩ Kỳ?
Theo các nhà phân tích, Thổ Nhĩ Kỳ đang áp dụng chiến thuật ngoại giao "nâng tầm cuộc chơi" và kiên trì đề ra những yêu cầu với lập trường cứng rắn, rồi chấp nhận thỏa hiệp vào thời điểm cuối cùng. Ông Erdogan muốn dùng sự kiện Thổ Nhĩ Kỳ phê duyệt cho Thụy Điển gia nhập NATO để kích hoạt lại những vòng đàm phán về việc gia nhập Liên minh châu Âu (EU), vốn đã bị đóng băng từ vài năm nay.
Cả hai bên đều muốn cố gắng (dù rằng biểu hiện còn khá mơ hồ) điều chỉnh thỏa thuận liên minh thuế quan Thổ Nhĩ Kỳ - Liên minh châu Âu năm 1996 và giải quyết vấn đề bãi bỏ thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ muốn đi du lịch đến EU. Những yếu tố này chỉ ra rằng, tuy hai bên có mối quan hệ cực kỳ phức tạp, thì bây giờ, họ lại muốn xây dựng lại mối giao hảo để cùng tiến lên phía trước.
Nhưng, trên hết, quyết định phê duyệt cho Thụy Điển gia nhập NATO là một minh chứng khác cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ vẫn xem trọng tư cách thành viên của mình trong tổ chức xuyên Đại Tây Dương, vì đây là cách đảm bảo an ninh tốt nhất của họ. Trái ngược với nhận định từ một số nhà quan sát, nhất là trong giai đoạn năm 2019- 2020, Thổ Nhĩ Kỳ chưa bao giờ có ý định rời NATO. Họ là một đồng minh khó đoán và khó bảo, nhưng vẫn là một đối tác thiết yếu.
Jonathan Fenton-Harvey - nhà nghiên cứu chuyên về địa chính trị Vùng Vịnh - đã lý giải 3 điểm về quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ với những quốc gia Vùng Vịnh, dưới thời Tổng thống Erdogan.
Quốc vương Qatar Tamim bin Hamad Al Thani là người đầu tiên chúc mừng chiến thắng của ông Erdogan, ngay trước cả khi tiến trình kiểm phiếu hoàn tất. Điều này nhấn mạnh mối quan hệ song phương chặt chẽ của Doha với Ankara, cũng như mong muốn củng cố mối quan hệ đã có từ trước của họ. Tổng thống UAE Mohammad bin Zayed cũng gửi lời khen ngợi đến Tổng thống Erdogan và bày tỏ mong muốn tăng cường quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước. Sự tương tác này cho thấy, mối quan hệ giữa UAE và Thổ Nhĩ Kỳ đã có hướng phát triển lạc quan, tạo thành động lực cho sự hợp tác này. Tương tự, Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman đã gửi lời chúc mừng đến Tổng thống Erdogan trong một cuộc điện thoại, còn Quốc vương Salman thì gửi điện mừng cùng lời ca ngợi về quan hệ song phương.
Trước thềm bầu cử, ông Erdogan đã cảm ơn những quốc gia Arab Vùng Vịnh vì đã có những đóng góp tài chính cho Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ. Sự hỗ trợ tương tự từ những quốc gia lớn ở Vùng Vịnh đã nói lên sự tin tưởng lâu dài của họ đối với chính phủ của ông Erdogan. Hiện trạng này có thể sẽ còn duy trì lâu. Quan hệ song phương thậm chí sẽ còn có thể tiến triển hơn nữa.
