“Đã một tháng trôi qua mà tôi vẫn chưa nhận được thông tin gì từ phía ngân hàng. Tôi nghĩ chắc sẽ không lấy lại được tiền nên cũng không hy vọng nhiều” - anh K nói.
Không trả lại tiền, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Liên quan đến cách xử lý của ngân hàng khi có khách hàng chuyển tiền nhầm, một chuyên gia ngân hàng cho biết Thông tư 37/2016 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về trách nhiệm của ngân hàng có tài khoản nhận nhầm và tài khoản của người chuyển nhầm.
Theo đó, căn cứ vào yêu cầu của người chuyển, ngân hàng đầu chuyển sẽ gửi yêu cầu hủy giao dịch sang cho ngân hàng đầu nhận. Ngân hàng đầu nhận sẽ làm việc với người nhận được tiền.
Nếu người nhận tiền đồng ý trả lại và đảm bảo có đủ tiền để trả lại, ngân hàng đầu nhận sẽ hoàn trả tiền cho ngân hàng đầu chuyển.
Nếu người nhận tiền không đồng ý trả lại, không liên hệ được với người hưởng, tài khoản người nhận không có đủ tiền để hoàn lại, ngân hàng nhận sẽ thông báo lại cho ngân hàng chuyển để thông tin tới người chuyển.
Cũng liên quan đến việc này, trước đây Bộ Công an đã có hướng dẫn xử lý việc chuyển tiền nhầm vào tài khoản của người khác.
Theo đó, khi một người nhận được tiền do người khác chuyển nhầm vào tài khoản của mình, người đó phải có nghĩa vụ hoàn trả toàn bộ số tiền đó theo quy định tại các điều 579, 580 Bộ luật Dân sự. Trường hợp không biết thông tin người chuyển nhầm tiền thì phải giao cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Việc không trả lại số tiền chuyển nhầm, rút tiền để sử dụng bị coi là chiếm giữ tài sản của người khác và có thể bị phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Cụ thể, theo điểm đ khoản 2 Điều 15 Nghị định 144/2021, nếu người có hành vi chiếm giữ tài sản của người khác sẽ bị xử phạt hành chính 3-5 triệu đồng. Đồng thời cũng theo Nghị định 144, người chiếm giữ buộc phải trả lại tài sản do chiếm giữ trái phép đối với hành vi này.
Ngoài ra, Điều 176 Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) cũng quy định tội chiếm giữ trái phép tài sản. Theo đó, tùy vào số tiền mà người vi phạm chiếm giữ trái phép tài sản của người khác sẽ bị áp dụng mức phạt khác nhau, mức phạt cao nhất đến năm năm tù.
Công an vào cuộc, khổ chủ lấy lại được tiền chuyển nhầm Tháng 7-2023, chị PTQH (quận 8, TP.HCM) nhận được số tiền hơn 16 triệu đồng sau hơn một năm chị chuyển nhầm vào tài khoản của người khác. Trước đó, ngày 10-5-2022, chị đã chuyển tiền nhầm vào tài khoản ngân hàng của người đàn ông tên T. Sau khi phát hiện chuyển nhầm, chị H đã liên hệ với người này để xin được nhận lại số tiền đã chuyển nhầm nhưng chờ mãi mà người này vẫn không trả. Sau đó, chị H đã gửi đơn tố giác tội phạm đến cơ quan Công an quận 7, TP.HCM vì bị ông T thực hiện hành vi chiếm giữ trái phép tài sản với số tiền hơn 16 triệu đồng của chị. Ngày 26-12-2022, cơ quan Công an quận 7 đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự chiếm giữ trái phép tài sản theo tin tố giác tội phạm của chị H. Sau đó, ông T đã trả lại tiền cho chị H. Một trường hợp khác, ông VVD (ngụ quận Gò Vấp) cũng đã nhận lại được số tiền 300 triệu đồng đã chuyển nhầm cho người khác. Ông D cho biết giữa năm 2022, ông đã chuyển tiền nhầm vào tài khoản tên TTM, Ngân hàng T, mở tại Chi nhánh quận Tân Bình, TP.HCM. Sau khi phát hiện việc chuyển nhầm, ông D đã liên hệ nhờ bà TTM chuyển lại nhưng người này chỉ chuyển lại 200 triệu đồng, số còn lại sau nhiều lần liên hệ nhưng bà TTM vẫn chưa chịu trả. Sau đó, ông D đã gửi đơn tố giác đến Công an quận Tân Bình để yêu cầu giải quyết. Sau hơn chín tháng xảy ra sự việc, cơ quan công an đã mời bà TTM đến làm việc và đến ngày 12-1-2023, người này đã hoàn trả cho ông D đủ số tiền 300 triệu đồng còn lại. NGUYỄN HIỀN |