Chưa rõ cơ chế
Đồng quan điểm, ông Vũ Văn Dương – Giám đốc Sở GD&ĐT Cao Bằng - trao đổi: Khó khăn lớn nhất ảnh hưởng trực tiếp đến cơ chế đặt hàng đào tạo giáo viên của địa phương là vấn đề kinh phí. Bởi nếu đấu thầu hoặc đặt hàng đào tạo giáo viên hằng năm sẽ chiếm một phần ngân sách không nhỏ của tỉnh; trong khi địa phương vẫn cần dành nhiều nguồn lực để ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực khác.
Thứ nữa, số giáo sinh đã tốt nghiệp nhưng chưa có việc làm còn nhiều nên địa phương sẽ có chính sách tuyển dụng đội ngũ này. Mặt khác, tỉnh sẽ sắp xếp, bố trí, điều động giáo viên từ nơi thừa sang nơi thiếu để bảo đảm đủ đội ngũ khi thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới.
Thực tế cho thấy, năm 2021 một số địa phương đã đăng ký nhu cầu để Bộ GD&ĐT xác định chỉ tiêu nhưng không triển khai đặt hàng, giao nhiệm vụ trong việc đào tạo giáo viên. Nguyên nhân chủ yếu là khó khăn trong kinh phí. Ngoài ra, nhiều địa phương chưa tính toán cân đối, đồng bộ giữa nhu cầu đặt hàng đào tạo giáo viên và tuyển dụng.
Theo PGS.TS Trần Xuân Nhĩ – nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, ngoài yếu tố kinh phí thì mấu chốt của vấn đề là cơ chế việc làm cho sinh viên sau khi tốt nghiệp. Tức là, với những giáo sinh thuộc diện đặt hàng của địa phương, địa phương cần có trách nhiệm phân công, sắp xếp công việc cho người tốt nghiệp theo cam kết.
“Việc tuyển người đi học theo diện này phải được công khai, minh bạch và có giám sát của hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc các cấp nhằm loại bỏ những trường hợp thân quen, gửi gắm hoặc “chạy chọt” từ lúc vào học đến khi ra trường đi làm. Bởi nếu không cẩn trọng và để xảy ra những sai sót trong quá trình này sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường” - PGS.TS Trần Xuân Nhĩ nêu quan điểm.
Nhấn mạnh, việc đấu thầu, đặt hàng đào tạo giáo viên phải căn cứ vào nhu cầu, tình hình thực tế và điều kiện cụ thể của mỗi địa phương, ông Lê Tuấn Tứ - đại biểu Quốc hội khóa XIV - cho rằng: Cần có những quy định riêng mang tính đặc thù, không nên thực hiện theo kiểu dập khuôn, máy móc hoặc “đồng phục” giữa các địa phương. Ngoài ra, Bộ GD&ĐT cần tham mưu, đề xuất với Chính phủ để có giải pháp căn cơ và quy hoạch mang tính chất tổng thể, nhằm đảm bảo chính sách tuyển dụng, biên chế đáp ứng nhu cầu sử dụng.