Gửi bình luận
Chiều 2/12, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035. Nhiều đại biểu góp ý cụ thể về mục tiêu đầu tư cho trường nghề, phân bổ ngân sách, chương trình đào tạo và lộ trình phát triển đội ngũ giáo viên nhằm đảm bảo tính công bằng và tính khả thi của chương trình.
Đại biểu Trần Anh Tuấn (Đoàn TPHCM) cho rằng dự thảo nghị quyết Chương trình Mục tiêu quốc gia về giáo dục đã tiếp thu khá đầy đủ nhiều ý kiến từ thảo luận tổ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa và Xã hội, đặc biệt ở các nội dung liên quan đến đầu tư và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, học viên. Tuy vậy, để dự thảo hoàn thiện hơn, đại biểu đề nghị làm rõ một số vấn đề.
Về mục tiêu đầu tư, dự thảo nêu định hướng tập trung vào 18 trường cao đẳng, hình thành 6 trung tâm quốc gia và 12 trung tâm đào tạo nhân lực kỹ năng cao, cùng với 30 trường cao đẳng đào tạo ít nhất 20 nghề trọng điểm. Đại biểu cho rằng cần rà soát kỹ để tránh trùng lắp giữa các dự án, phân biệt rõ đầu tư mới hay nâng cấp nhằm đảm bảo tuân thủ Luật Đầu tư và tránh phân tán nguồn lực.
Đồng thời, việc tập trung nguồn lực phải mang tính trọng tâm, ưu tiên thật sự cho các cơ sở trọng điểm thay vì đầu tư dàn trải.
Liên quan phân bổ ngân sách, đại biểu thống nhất với nguyên tắc ưu tiên các địa phương chưa cân đối được ngân sách, song lưu ý cần phân định rạch ròi trách nhiệm ngân sách giữa trung ương và địa phương.
Các trường từ mầm non đến trung học phổ thông thuộc địa phương quản lý nên sử dụng ngân sách địa phương, còn các trường đại học thuộc bộ, ngành trung ương quản lý phải dùng nguồn trung ương để tránh vướng mắc thủ tục.
Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh yêu cầu xem xét lại chương trình học nhằm giảm bớt số môn học và áp lực kiến thức, hướng tới xây dựng chương trình phù hợp khả năng tiếp nhận của học sinh, sinh viên.
Đại biểu Hà Ánh Phượng (Đoàn Phú Thọ) bày tỏ đồng tình với mục tiêu chuẩn hóa và hiện đại hóa hệ thống giáo dục trong dự thảo nghị quyết, đồng thời cho rằng cần hoàn thiện thêm một số nội dung để bảo đảm khả thi.
Với mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, đại biểu lưu ý việc đầu tư cơ sở vật chất phải đi đôi với chuẩn bị đội ngũ giáo viên, chương trình học và môi trường học tập phù hợp từng vùng, tránh tình trạng thiết bị tiến một bước, con người theo sau hoặc ngược lại.
Đại biểu đề nghị điều chỉnh mục tiêu theo hướng đảm bảo 100% cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông đạt điều kiện dạy tiếng Anh đạt chuẩn quốc gia vào năm 2035, với tỷ lệ triển khai mô hình tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai được xác định theo điều kiện vùng miền để đảm bảo công bằng giáo dục.
Đối với giáo dục nghề nghiệp, đại biểu đề nghị làm rõ tiêu chí đánh giá mục tiêu tiếp cận trình độ ASEAN 4 và G20 để tránh đầu tư hình thức và khó nghiệm thu. Đại biểu cho rằng mục tiêu về 200 ngành nghề trọng điểm và 15-20 ngành nghề có năng lực cạnh tranh vượt trội cần dựa trên cơ sở dữ liệu dự báo nhu cầu nhân lực và đặc thù vùng miền.
Trong bối cảnh công nghiệp 4.0 và AI thay đổi nhanh cấu trúc nghề nghiệp, danh mục ngành nghề không nên cố định trong suốt 10 năm mà cần có cơ chế cập nhật định kỳ. Đại biểu cũng lưu ý tình trạng tỷ lệ nhà giáo đạt chuẩn kỹ năng nghề còn thấp, thiếu công cụ đánh giá và khó thu hút chuyên gia tay nghề cao, do đó mục tiêu của chương trình cần được rà soát kỹ để đảm bảo tính khả thi.
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết đã có 17 đại biểu phát biểu ý kiến và 1 đại biểu tranh luận, các ý kiến chưa phát biểu sẽ được gửi về Đoàn thư ký để tiếp tục tổng hợp. Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã thay mặt Chính phủ giải trình nhiều vấn đề được đại biểu quan tâm.
Phó Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao không khí thảo luận sôi nổi, thẳng thắn và trách nhiệm. Các ý kiến đều tập trung vào những vấn đề then chốt như chênh lệch vùng miền, cơ cấu nguồn vốn, tính khả thi của các chỉ tiêu, yêu cầu nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và hiệu trưởng, cũng như sự cần thiết phải đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Nhiều đại biểu băn khoăn về các chỉ tiêu khó áp dụng tại địa phương nếu không được làm rõ ngay trong nghị quyết.
Đối với các dự án thành phần của chương trình, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát để tránh trùng lắp với các chương trình đã phê duyệt hoặc các nhiệm vụ chi thường xuyên, đồng thời đảm bảo các mục tiêu và nhiệm vụ trong từng dự án mang tính thiết thực và phù hợp khả năng bố trí vốn.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị tiếp tục chỉnh lý dự thảo nghị quyết về các nội dung liên quan mục tiêu, cơ chế, chính sách, tổng vốn, thời gian thực hiện và sớm chuẩn bị văn bản hướng dẫn để có thể triển khai ngay từ năm 2026.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tổng hợp ý kiến của đại biểu để gửi Chính phủ và đề nghị cơ quan soạn thảo phối hợp chặt chẽ với cơ quan thẩm tra nhằm hoàn thiện dự thảo trước khi trình Quốc hội thông qua.
