Gửi bình luận
Xin lời khuyên từ trí tuệ nhân tạo (AI) và để AI quyết định vấn đề là tình trạng của nhiều sinh viên hiện nay. Họ dành nhiều thời gian để giao tiếp với các công cụ này thay vì ra ngoài kết bạn.
Khi sinh viên “sống cùng” AI
Chỉ cần gửi đi một dòng lệnh, vài giây sau, bài luận hoàn chỉnh đã “ra lò”. Đó là cách mà Lan Anh, sinh viên năm 4 tại một trường đại học trên địa bàn TPHCM thường xuyên áp dụng mỗi khi cần hoàn thành bài tập.
Với Lan Anh, việc nhờ AI hỗ trợ xử lý công việc đã trở thành thói quen và vô cùng tiện lợi.
“AI giúp mình giải quyết các vấn đề một cách nhanh gọn lẹ nên tiết kiệm rất nhiều thời gian, công sức”, cô sinh viên chia sẻ.
Cô cho biết những bài luận dài 30-40 trang với hạn nộp gấp thực sự là thử thách lớn nếu làm bài theo kiểu truyền thống. Nhưng chỉ cần AI hỗ trợ, gần như cô đã có một bài làm hoàn chỉnh, việc còn lại chỉ là trau chuốt lại câu chữ cho mượt mà hơn.
Không chỉ trong học tập, Lan Anh còn nhờ AI hỗ trợ nhiều vấn đề khác trong cuộc sống. Chẳng hạn, khi cần liên hệ giảng viên hay sếp của mình, cô sinh viên năm 4 cũng thường để AI biên soạn tin nhắn để đảm bảo rằng bản thân cư xử lịch sự, khéo léo, tránh gây mất lòng.
Cũng như Lan Anh, nhiều sinh viên hiện nay coi các công cụ AI là “cánh tay phải” trong mọi mặt của cuộc sống. Từ chuyện học tập đến đời sống cá nhân, các bạn trẻ dễ dàng gõ vài dòng câu hỏi và nhận về hàng loạt lời khuyên chi tiết, có vẻ hợp lý và thậm chí đầy thấu hiểu.
Các sinh viên cho rằng việc hỏi AI giúp họ có cái nhìn khách quan hơn và đưa ra quyết định tốt hơn. Tuy nhiên, khi sự phụ thuộc trở nên quá mức, AI không còn là công cụ hỗ trợ mà hoàn toàn chiếm quyền quyết định thay cho họ.
“Có lần mình và người yêu cãi nhau nhưng cả hai đều có lý lẽ riêng. Do không phân định được đúng sai nên mình đã nhờ đến AI để phân tích tốt hơn”, Ngọc Thanh, sinh viên năm 3 ngành truyền thông tại TPHCM, cho hay.
Không chỉ là công cụ hỗ trợ học tập, AI còn trở thành “người bạn tâm giao” của không ít sinh viên. Thay vì ra ngoài gặp gỡ và kết bạn như trước đây, các bạn trẻ chọn ở nhà, trò chuyện cùng những “nhân vật ảo” do AI đóng vai.
“Mình là người hướng nội nên rất khó bắt chuyện ở ngoài đời. Chính vì vậy, mình thường nói chuyện với AI như bạn, chia sẻ mọi chuyện và điều đó khiến mình cảm thấy dễ chịu hơn”, Khánh Quân, sinh viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia HCM, tâm sự.
Tuy có thói quen tham khảo ý kiến từ AI vì cho rằng các công cụ này cung cấp nhiều góc nhìn hơn so với việc tự mình suy nghĩ đơn thuần, các sinh viên cũng không phủ nhận khi sử dụng quá đà có thể khiến bản thân bị phụ thuộc và dễ nhìn nhận sai cách.
Hơn nữa, những câu trả lời của AI có thể khiến các sinh viên hạn chế khả năng tư duy, tự phân tích và cảm nhận vấn đề. Khi trò chuyện với AI, nỗi cô đơn tạm thời được khỏa lấp, nhưng cũng dễ khiến các bạn trẻ trở nên lệ thuộc, thu mình và ít chủ động tìm kiếm sự chia sẻ từ con người thật.
Tỉnh táo khi sử dụng AI
Từng để AI quyết định hầu hết mọi việc trong cuộc sống, từ ăn gì, học gì cho đến cách phản ứng trong các mối quan hệ, Ngô Vy, sinh viên năm 4 tại TPHCM, thừa nhận đã có thời gian phụ thuộc quá nhiều vào công cụ này.
Tuy nhiên, sau khi nhận ra mình dần mất đi khả năng tự suy nghĩ và lựa chọn, Vy bắt đầu chủ động hơn trong việc đưa ra quyết định và chỉ xem AI như một công cụ tham khảo.
“Khi đã có kinh nghiệm, mình ý thức hơn khi sử dụng AI, tránh phụ thuộc vào nó quá nhiều. Mỗi khi hỏi, mình luôn tự kiểm chứng và so sánh với nhiều nguồn thông tin khác”, cô sinh viên nói.
Nhờ vậy, nữ sinh không chỉ tận dụng được AI như nguồn tài liệu phong phú, mà còn học được cách đánh giá thông tin, phân tích vấn đề đa chiều.
“AI giúp mình tiết kiệm thời gian đọc tài liệu và lên dàn bài sơ bộ nhưng mình vẫn là người chủ động làm chính”, cô sinh viên năm 4 cho hay.
Trước thực trạng AI đang ngày càng phát triển, các chuyên gia đã cảnh báo về việc lạm dụng các công cụ này. Họ cho rằng, sinh viên cần xem AI là một phương tiện hỗ trợ trong cuộc sống và công việc chứ không để nó thay thế chính mình.
Trong một bài phát biểu với tựa đề “Can AI companions help heal loneliness?” (Tạm dịch: Liệu những người bạn đồng hành bằng AI có thể giúp con người vượt qua nỗi cô đơn?), bà Eugenia Kuyda, người sáng lập Replika (một ứng dụng AI được thiết kế để trò chuyện và đồng hành cùng con người), đã khẳng định rủi ro nếu không sử dụng AI đúng cách.
“Nếu để AI chiếm hết thời gian và sự chú ý, chúng ta sẽ dần đánh mất khả năng kết nối thật với nhau”, bà cảnh báo.
Thực tế cho thấy, khi được sử dụng hợp lý, AI có thể trợ giúp sinh viên rèn luyện kỹ năng tự học, viết luận, thuyết trình hay phân tích dữ liệu khá tốt. Các trường đại học cũng đang dần đưa kỹ năng sử dụng AI vào chương trình giảng dạy, giúp người học hiểu rõ giới hạn và trách nhiệm khi dùng công nghệ này.
Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo len lỏi vào từng ngóc ngách của đời sống, việc sử dụng AI một cách thông minh cũng là một trong những kỹ năng rất quan trọng mà sinh viên cần rèn luyện. AI có thể cho bạn lời khuyên đúng, nhưng chỉ có bản thân mới hiểu điều gì thực sự phù hợp với mình.
(Tên sinh viên đã được thay đổi)
