Gửi bình luận
Học sinh có thể trả lời như sau: Tác giả nhìn thấy “khoảng trời nho nhỏ khi nhìn xuống hố bom” vì đây là hình ảnh tả thực. Trời mưa, những hố bom đọng nước, mặt nước in bầu trời do sự phản chiếu bởi ánh sáng, do đó có hình ảnh “khoảng trời nho nhỏ khi nhìn xuống hố bom” (nghĩa đen)
Tuy nhiên, đây còn là hình ảnh ẩn dụ: Hố bom tượng trưng cho sự đau thương, mất mát, khoảng trời hiện thân cho sự sống, cho hòa bình, độc lập, tự do. Tác giả nhìn xuống hố bom - nơi người con gái đã hy sinh, thấy ở đó là hiện thân cho ánh sáng của tự do, hòa bình. (nghĩa bóng)
Có thể nói, qua cách cảm nhận và khắc họa hình ảnh như trên, tác giả đã thể hiện niềm trân trọng, thái độ ca ngợi sự hy sinh cao đẹp của người con gái nhỏ bé cho tổ quốc quê hương, khơi gợi nơi người đọc những rung cảm đẹp đẽ về thế hệ thanh niên những năm kháng chiến (nhận thức sâu sắc của bản thân)
Với câu hỏi yêu cầu nêu tên biện pháp tu từ và phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ, học sinh sẽ trả lời theo các bước:
Bước 1, gọi tên biện pháp tu từ và đưa minh chứng cụ thể.
Bước 2, phân tích tác dụng: Nhấn mạnh (nổi bật, tô đậm) nội dung; tăng tính thẩm mỹ (tạo nhịp điệu, tăng tính hình ảnh, khiến câu thơ – văn sinh động...); thể hiện tình cảm của tác giả với đối tượng được nói đến, với người đọc, người nghe, khơi gợi sự đồng cảm nơi người đọc người nghe.
Câu 4 (mức độ vận dụng), đề thi có thể hỏi các dạng câu hỏi: Anh/chị có đồng tình với quan điểm của tác giả…? Anh chị có nhận xét gì về … một hình ảnh/một hiện tượng/một vấn đề? (được đặt ra trong ngữ liệu hoặc được khơi gợi từ ngữ liệu).
Với câu hỏi “Anh/ chị có đồng tình với quan niệm của tác giả...?”: Học sinh lưu ý trả lời sắc sảo, thể hiện tư duy phản biện.
Cụ thể, với quan điểm tích cực (đồng tình với ý kiến): Phân tích hết biểu hiện tích cực của nhận định. Sau đó, có thể mở rộng, bổ sung bằng kiến giải, hiểu biết của bản thân để thể hiện cái nhìn, đầy đủ, sâu sắc, toàn diện.
Với quan điểm tiêu cực: Không đồng tình với ý kiến vì cách nhìn nhận còn phiến diện (phân tích biểu hiện của việc chưa toàn diện). Sau đó thể hiện cái nhìn biện chứng (ví dụ, quan điểm của tác giả có phần cực đoan nhưng cũng phản ánh một thực tế…).
Với câu hỏi “Anh chị có nhận xét gì về … một hình ảnh/một hiện tượng/một vấn đề…”, học sinh cần có tư duy tổng hợp, có kiến thức thực tế để liên hệ, vận dụng nhằm lý giải thật thấu đáo, trọn vẹn, có tính biện chứng về vấn đề.
Về phần đọc hiểu, cô Đình Thị Thủy lưu ý chung: Cần trả lời đúng trọng tâm câu hỏi, tránh lan man, dài dòng; diễn đạt đúng ngữ pháp, chính tả, câu văn trong sáng. Các câu thông hiểu, vận dụng cần có chiều sâu, trả lời sắc sảo, tròn trịa (có tư duy phản biện).
