Nắng nóng kéo dài hiếm gặp có bất thường?
Ông Lê Đình Quyết, Trưởng phòng dự báo khí tượng Đài khí tượng thủy văn Nam Bộ cho biết, thông thường từ trung tuần tháng 2 hàng năm, Nam bộ sẽ bắt đầu xuất hiện nắng nóng một vài nơi tại các tỉnh miền Đông. Tuy nhiên, trong năm nay nắng nóng xuất hiện sớm tại các tỉnh Nam bộ, điều này cũng giống như những năm El Nino mạnh (2015 - 2016 hay 2019 - 2020).
Mùa nắng năm 2023 - 2024 đến sớm hơn so với trung bình nhiều năm khi ngay từ tháng 12 nắng nóng tại Nam Bộ đã bắt đầu xuất hiện cục bộ. Do tác động của El Nino, số ngày nắng nóng năm nay sẽ nhiều hơn trung bình các năm trước vì diễn biến khí hậu rất phức tạp. Do đó khả năng thời gian bắt đầu mùa mưa năm nay đến muộn hơn các năm, có thể vào ngày 10-15/5.
Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, nhận định năm 2024 hiện tượng nắng nóng tại Nam Bộ, khu vực tây bắc Bắc Bộ và Trung Bộ đến sớm và xuất hiện nhiều hơn, gay gắt so với trung bình nhiều năm.
Theo Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ, trong tháng 3 có đến 26 trạm đo khắp Nam Bộ ghi nhận mức nhiệt độ trung bình tháng cao hơn so với trung bình nhiều năm. Cụ thể, Phước Long (Bình Phước) có mức nhiệt trung bình tháng 3 cao hơn đến 1,8 độ C so với trung bình nhiều năm. Hay tại Châu Đốc (An Giang), nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm là 1,6 độ C.
Một đặc điểm khác là tình trạng nắng nóng đến sớm và kéo dài nhiều ngày liền. Năm 1998, ở Nam Bộ từ cuối tháng 1 đã xảy ra một vài ngày nắng nóng, nhiệt độ một số nơi đạt 35 - 37 độ C, tại TP Hồ Chí Minh lên tới 37,4 độ C vào ngày 28/1. Đợt nắng nóng trên diện rộng ở Nam Bộ kéo dài từ đầu tháng 3 đến hết tháng 4. Nắng nóng xảy ra mạnh nhất ở khu vực miền Đông sau đó lan sang các tỉnh miền Tây. Toàn bộ khu vực này, nắng nóng kéo dài suốt 3 tháng, chỉ xen kẽ một vài ngày nhiệt độ về dưới mức 35 độ C. Đây là hiện tượng hiếm thấy ở Nam Bộ.
Tình trạng tương tự cũng lặp lại vào năm 2024, nắng nóng và nắng nóng gay gắt cũng bắt đầu xuất hiện từ cuối tháng 1 (trước Tết Nguyên đán). Từ đầu tháng 2 đã xảy ra nắng nóng diện rộng và ghi nhận mức nhiệt độ cao lịch sử đến 38 độ C ở Biên Hòa (Đồng Nai). Đến đầu tháng 3 ghi nhận mức nhiệt cao nhất đến 38,5 độ C và bước sang đầu tháng 4 vượt 39 độ C.
Theo ông Lê Đình Quyết, El Nino cũng khiến thời tiết khô hạn, lượng nước ở sông Cửu Long về ít, gây ra tình trạng xâm nhập mặn ở các tỉnh miền Tây, ảnh hưởng đời sống, sản xuất hàng triệu người dân. Tại TP HCM, xâm nhập mặn vào sâu trên các sông ở khu vực thành phố, đặc biệt là sông Sài Gòn, mức độ rủi ro thiên tai ở cấp độ 3 (tác động xấu và để lại hậu quả nghiêm trọng về môi trường).
Dự báo của Viện Khoa học khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường), trong 3-4 tháng tới Việt Nam nhiều khả năng xuất hiện nhiệt độ cao kỷ lục, lượng mưa thấp hơn trung bình nhiều năm, đặc biệt ở các tỉnh phía Nam. Nắng nóng xuất hiện dài ngày ở khu vực Nam Bộ, xâm nhập mặn tăng cao hơn ở Đồng bằng sông Cửu Long, ảnh hưởng lớn đến dân sinh và sản xuất nông nghiệp.