Theo đó, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu cho rằng khoản chi phí kinh doanh xăng dầu định mức là chi phí lưu thông xăng dầu trong nước gồm: Chi phí bán buôn, chi phí bán lẻ ở nhiệt độ thực tế đã bao gồm chi phí dành cho thương nhân phân phối, thương nhân nhận quyền bán lẻ, tổng đại lý, đại lý xăng dầu để tính giá cơ sở theo mức tối đa. Trong giá cơ sở từ khi ban hành Thông tư 104 đều có liệt kê tính gồm: Chi phí kinh doanh định mức là 1050 đồng/lít và lợi nhuận định mức là 300 đồng/lít.
Tuy nhiên, Thông tư 104 lại không ghi rõ tỷ lệ phân chia ở khâu bán buôn và khâu bán lẻ nên doanh nghiệp đầu mối đã lợi dụng kẽ hở này một cách triệt để hưởng gần như phần chi phí này. Trong khi đó, doanh nghiệp bán lẻ không nằm trong chuỗi cửa hàng trực thuộc của doanh nghiệp đầu mối nên hầu hết đều không được hưởng đầy đủ phần lợi nhuận và chi phí đúng theo quy định.
Tình trạng này diễn ra hơn một năm qua khiến doanh nghiệp bán lẻ bị thua lỗ nặng nề, kiệt quệ về tài chính, có người phải bán cả ruộng vườn, đất đai, thậm chí cầm cố tài sản để bù lỗ nhằm phục vụ bình ổn thị trường theo mệnh lệnh hành chính của cơ quan chức năng, dù lỗ vẫn phải bán.
Doanh nghiệp bán lẻ thậm chí phải tự bỏ tiền để mua hàng của đối tác là doanh nghiệp đầu mối hoặc thương nhân phân phối xăng dầu để kinh doanh độc lập, hạch toán độc lập, thực hiện các nghĩa vụ về ngân sách nhà nước độc lập. Về bản chất, đây không phải là hoạt động đại lý. Từ đó, các doanh nghiệp đề xuất liên bộ Tài Chính - Công Thương thành lập hội đồng để phân chia lại giá trị của 1.350 đồng chi phí định mức và lợi nhuận định mức. Từ đó làm cơ sở cho việc phân chia chi phí cơ bản này trong nghị định mới.
"Kiến nghị Liên Bộ Tài Chính - Công Thương thành lập Hội đồng để phân chia lại giá trị của 1.350 đồng/lít chi phí định mức và lợi nhuận định mức này xem doanh nghiệp bán lẻ nhận được bao nhiêu?", đơn kiến nghị cho biết.
Vì sao đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy từ một nguồn?
Theo Bộ Công Thương, trong cùng một thời điểm, đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy từ một nguồn để bảo đảm kiểm soát được nguồn gốc, chất lượng xăng dầu. Theo đó, xăng dầu là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, cần bảo đảm về chất lượng, kiểm soát về giá bán. Theo quy định tại Luật Thương mại, đại lý là những đơn vị được bên giao đại lý giao hàng cho bán theo giá của đơn vị giao đại lý và hưởng hoa hồng; bên giao đại lý vẫn phải chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa tại các đại lý.
Nếu đại lý bán lẻ xăng dầu lấy hàng từ nhiều nguồn, cơ quan quản lý Nhà nước sẽ không kiểm soát được chất lượng xăng dầu bán trên thị trường và đầu mối chịu trách nhiệm về chất lượng và giá xăng dầu bán cho người tiêu dùng. Do đó theo quy định hiện hành, đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy từ một nguồn (nội dung này hiện được quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ- CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP).