Đổi mới mô hình trường chuyên tạo nền tảng phát triển nhân tài

Nghị quyết số 71-NQ/TW (Nghị quyết 71) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đặt ra nhiệm vụ đổi mới mô hình trường chuyên, trường năng khiếu để tập trung ươm tạo nhân tài quốc gia, mở rộng các lớp chuyên khối STEM/STEAM.

Tạo nền tảng phát triển nhân tài quốc gia

Trao đổi với Báo Giáo dục và Thời đại, ông Nguyễn Văn Duy, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Hưng Yên nhận định, Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị là một bước đi quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của giáo dục và đào tạo ở Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập và phát triển mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp 4.0.

Hướng tới một mô hình giáo dục hiện đại, phát triển toàn diện năng lực học sinh, đồng thời tạo ra môi trường học tập chất lượng, khuyến khích sáng tạo và đổi mới.

Theo ông Duy, việc tập trung vào khối STEM/STEAM giúp học sinh phát triển khả năng tư duy logic, sáng tạo, và kỹ năng thực hành, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế tri thức hiện đại. Các lớp chuyên về STEM/STEAM sẽ giúp học sinh tiếp cận những kiến thức và kỹ năng tiên tiến, chuẩn bị tốt hơn cho thị trường lao động quốc tế.

“Nghị quyết không chỉ chú trọng vào đổi mới mô hình trường chuyên, trường năng khiếu mà còn thể hiện một chiến lược dài hạn để “ươm mầm” những nhân tài có thể đóng góp vào sự phát triển của đất nước trong tương lai”, ông Duy nhấn mạnh.

Ông Duy cũng cho rằng, Nghị quyết 71 sẽ tạo ra rất nhiều thuận lợi, giúp các trường chuyên và trường năng khiếu được chú trọng đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại, từ đó tạo ra môi trường học tập hiệu quả.

Các chương trình học chuyên sâu về STEM/STEAM cũng sẽ được xây dựng và triển khai, giúp học sinh có cơ hội học hỏi, nghiên cứu trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học, nghệ thuật... đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế 4.0.

“Việc chú trọng đào tạo học sinh tài năng sẽ mở ra cơ hội hợp tác với các tổ chức giáo dục quốc tế, giúp nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong nước”, vị Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Hưng Yên nhận định.

Để trường chuyên, trường năng khiếu thực sự đổi mới

Đổi mới mô hình trường chuyên, trường năng khiếu theo tinh thần Nghị quyết 71 không chỉ nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, mà còn hướng tới mục tiêu dài hạn.

Từ thực tiễn quản lý và giảng dạy, ông Duy cho rằng , dù đã khẳng định được vị trí tiên phong trong giáo dục mũi nhọn, việc phát triển mạnh mẽ trường chuyên, trường năng khiếu vẫn còn một số khó khăn.

Điển hình như hệ thống cơ sở vật chất còn thiếu đồng bộ và hiện đại; nhiều trường chuyên chưa có đủ cơ sở vật chất và trang thiết bị tiên tiến để giảng dạy các môn học đòi hỏi kỹ thuật cao, đặc biệt là các lĩnh vực STEM/STEAM; thiếu những chính sách đặc thù để thu hút học sinh tài năng vào các lĩnh vực đột phá như STEM/STEAM, đặc biệt là ở các tỉnh, vùng sâu, vùng xa.

Việc thiếu hụt giáo viên có chuyên môn sâu trong các lĩnh vực như khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật cũng là một thách thức lớn, nhất là khi giáo viên cần phải có khả năng giảng dạy những nội dung mang tính chất sáng tạo và đổi mới…

Để trường chuyên, trường năng khiếu có thể đổi mới mô hình, tập trung ươm tạo nhân tài quốc gia, mở rộng các lớp chuyên khối STEM/STEAM, ông Duy nhấn mạnh đầu tiên là cần tăng cường đầu tư vào cơ sở vật chất và công nghệ.

Đảm bảo các trường chuyên, trường năng khiếu có đầy đủ trang thiết bị, phòng thí nghiệm, phần mềm công nghệ tiên tiến để học sinh có thể thực hành và sáng tạo.

Cùng với đó, phải xây dựng đội ngũ giáo viên chất lượng cao, có các chương trình đào tạo và bồi dưỡng giáo viên chuyên sâu về các môn STEM/STEAM.

Ngoài ra Nhà nước cần có cơ chế khuyến khích các mô hình hợp tác công-tư giữa doanh nghiệp và tổ chức quốc tế hợp tác với các trường chuyên để tạo ra các cơ hội học tập thực tế, giúp học sinh có cơ hội tiếp cận các kiến thức mới, công nghệ tiên tiến, khuyến khích sự sáng tạo của học sinh.

Cuối cùng, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Hưng Yên cho rằng cần có cơ chế hỗ trợ học bổng cho học sinh giỏi, tài năng, đặc biệt là ở các địa phương khó khăn để họ có thể tiếp cận với nền giáo dục hiện đại hơn.