Cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, đồng bào M’nông tại xã biên giới Quảng Trực, tỉnh Lâm Đồng đã vượt khó vươn lên nơi biên giới của Tổ quốc.

Người dân nỗ lực vươn lên
Gia đình chị Thị Nhay (SN 1990) là một trong những hộ đồng bào dân tộc M’nông làm kinh tế giỏi ở bon Bu Prăng 2, xã Quảng Trực. Những ngày cuối tháng 10/2025, gia đình chị chuẩn bị khánh thành căn nhà mới xây to đẹp, kiên cố, trị giá hàng trăm triệu đồng.
Năm 2012, xã Quảng Trực tái lập bon Bu Prăng 2. Gia đình chị Thị Nhay là một trong 106 hộ dân đầu tiên vào ở. Được Nhà nước cấp nhà cửa, đất sản xuất, giống cây mắc ca, gia đình chị bắt đầu một chặng đường mới với loại cây này.

Mắc ca là cây trồng mới, song chị Nhay luôn tin tưởng vào hiệu quả kinh tế của nó. “Nhà nước chọn cho dân cây gì chắc chắn là cây tốt”, chị nghĩ. Năm 2013, gia đình chị xuống giống và bắt đầu gắn bó với cây mắc ca trên vùng đất mới.
Mắc ca sinh trưởng chậm hơn so với cà phê, hồ tiêu nhưng gia đình chị Nhay vẫn kiên trì canh tác. Từ năm 2019, vườn mắc ca hơn 2ha bắt đầu ra quả.
Từ năm 2020 tới nay, vườn mắc ca cho thu hoạch chính hơn 2 tấn/ha. Với giá bán dao động từ 70.000 - 90.000 đồng/kg tươi, đây đã trở thành nguồn thu chính cho gia đình.
Ngoài mắc ca, gia đình chị Nhay còn mua thêm đất trồng cà phê và hồ tiêu. Hằng năm, chị vay vốn từ các chương trình hỗ trợ của Nhà nước để đầu tư hệ thống tưới tiêu, bón phân, giúp vườn rẫy phát triển tốt, mang lại nguồn thu ổn định.
“Nhà nước đầu tư điện, đường, trường, trạm đầy đủ; hỗ trợ cây, con giống và cho vay tiền để làm ăn. Nhờ vậy, kinh tế gia đình dần ổn định. Con cái được học hành đầy đủ. Gia đình cũng tích lũy được tiền xây nhà mới”, chị Nhay chia sẻ.

Gia đình chị Thị Huynh cũng là một “điểm sáng” khác tại bon Bu Prăng 2. Cũng vào sống từ khi tái lập bon, gia đình chị Thị Huynh được cấp nhà, hỗ trợ giống, vật nuôi từ các chương trình của Nhà nước.
Ban đầu, chị được giao 1ha đất để trồng mắc ca. Nhờ chịu khó tích lũy, gia đình chị mua thêm 4ha, đều trồng mắc ca.
Hiện toàn bộ 5ha của gia đình bước vào thời kỳ kinh doanh, cho thu hoạch bình quân hơn 1 tấn/ha. Với giá bán ổn định, mắc ca đã và đang giúp gia đình chị Huynh có cuộc sống ấm no, ổn định.
Niềm vui nơi vùng biên Quảng Trực
Anh Bùi Minh Hải lấy vợ người đồng bào M’nông và sinh sống tại bon Bu Prăng 2 từ năm 2012. Được sự tín nhiệm của người dân, anh được bầu làm Trưởng bon từ năm 2016 và giữ chức vụ này tới nay.
Theo anh Hải, bon Bu Prăng 2 ban đầu có 70 hộ nhưng hiện tăng lên 106 hộ và toàn bộ là người dân tộc M’nông. Bu Prăng 2 vẫn là một bon khó khăn với 52 hộ nghèo (tỷ lệ 49%) và 28 hộ cận nghèo (tỷ lệ 26,4%).
Từ khi tái lập năm 2012, bon Bu Prăng 2 luôn nhận được sự quan tâm lớn của Nhà nước. Người dân được hỗ trợ đất canh tác, cây giống, vật nuôi. Toàn bon hiện có khoảng 130 ha mắc ca (90ha đã cho thu hoạch, 40ha đang kiến thiết), 45ha cà phê và tổng đàn trâu, bò khoảng 200 con.

“Trong bon đã có trường mầm non, trạm cấp nước sinh hoạt đầy đủ. Nhờ các chương trình hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, bộ mặt của bon Bu Prăng 2 dần đổi thay. Bà con ai cũng phấn khởi, quyết tâm vươn lên nơi phên dậu của Tổ quốc”, anh Hải cho hay.
Không chỉ riêng Bu Prăng 2, nhiều thôn, bon khác trên địa bàn xã Quảng Trực cũng có những chuyển biến rõ rệt. Đời sống đồng bào M’nông đổi thay mạnh mẽ nhờ các chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Theo UBND xã Quảng Trực, giai đoạn 2024 - 2025, toàn xã hỗ trợ 138 hộ dân xây dựng và sửa chữa nhà ở, trong đó có 88 căn xây mới và 50 căn được sửa chữa, nâng cấp. Đến nay, 100% công trình đã hoàn thành và đưa vào sử dụng với tổng vốn đầu tư 6,78 tỷ đồng, giải ngân đạt 100%. Nguồn kinh phí đến từ Bộ Công an (66 hộ) và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (72 hộ).

Cùng với đó, xã còn thực hiện các chương trình hỗ trợ khác như giảm nghèo bền vững (53 hộ), vùng đồng bào dân tộc miền núi (19 hộ) và người có công với cách mạng (1 hộ). Tổng cộng 211 hộ dân được hỗ trợ, trong đó 208 hộ đã hoàn thành nhà ở, 3 hộ đang hoàn thiện.
Trong quá trình triển khai, Quảng Trực gặp nhiều khó khăn do thời tiết mưa kéo dài, giá vật liệu tăng và một số hộ chưa có đất hợp pháp. Tuy vậy, chính quyền địa phương và người dân đã nỗ lực vượt qua, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.
Những ngôi nhà mới kiên cố đã mang lại niềm vui, sự ổn định và niềm tin cho nhiều hộ nghèo. Các chương trình hỗ trợ đồng bào dân tộc miền núi không chỉ giúp người dân có chỗ ở an toàn mà còn góp phần giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới ở vùng biên.
Quảng Trực là xã biên giới có diện tích gần 560 km, dân số trên 11.000 người. Đây là địa phương thuộc vùng đặc biệt khó khăn với tỷ lệ hộ nghèo chiếm 21,3%, trong đó hộ nghèo dân tộc thiểu số tại chỗ chiếm 33,95%.