Sự đồng hành của xã hội
Là quốc gia theo chế độ liên bang, giáo dục Đức nằm trong thẩm quyền của từng bang. Trong đó, công tác hướng nghiệp không chỉ gói gọn trong trường học hay ngành Giáo dục, mà là sự chuẩn bị chung của toàn bang, toàn xã hội. Chính quyền bang, liên bang đến các doanh nghiệp, tổ chức đoàn thể đều tham gia vào chương trình giáo dục hướng nghiệp cho học sinh. Do đó, từ tiểu học, các em đã có cơ hội tiếp cận dễ dàng với đa số công việc trong xã hội.
Chương trình, kế hoạch hướng nghiệp và tư vấn nghề nghiệp cho thanh, thiếu niên Đức được quy định trong Bộ luật Xã hội, được thực hiện từ khi đứa trẻ đi học đến khi các em tốt nghiệp. Luật pháp vừa bắt buộc vừa tạo điều kiện cho các công ty, doanh nghiệp tham gia vào hệ thống giáo dục nghề nghiệp và đào tạo nghề cho học sinh.
Các cơ quan việc làm (Agenturen für Arbeit) địa phương sẽ phối hợp với nhà trường xây dựng chương trình hướng dẫn và tư vấn nghề nghiệp. Có hai hình thức tổ chức là trò chuyện với toàn thể học sinh nhà trường hoặc tư vấn một kèm một. Cơ quan việc làm phải phối hợp với cơ quan chuyên môn, doanh nghiệp để xây dựng những buổi ngoại khóa tại doanh nghiệp giúp học sinh có cái nhìn sâu sắc về môi trường làm việc. Ngoài ra, cơ quan việc làm có thể tìm kiếm các vị trí thực tập, tình nguyện viên tại doanh nghiệp địa phương cho học sinh ngay từ 9, 10 tuổi.
Học sinh có thể đến thăm các trung tâm thông tin việc làm (Berufsinformationszentren) do cơ quan việc làm điều hành. Một số trung tâm cung cấp dịch vụ trò chuyện trực tuyến, dịch vụ tư vấn cá nhân cho người dưới 25 tuổi hoặc tổ chức các sự kiện (tọa đàm, hội chợ, sự kiện thông tin) giúp người trẻ tìm hiểu cơ hội nghề nghiệp.
Cơ quan liên bang và Bộ Giáo dục Đức sẽ cung cấp dịch vụ tư vấn nghề nghiệp trực tuyến qua các kênh thông tin như Planet-beruf.de, abi.de, berufe.tv, berufseld-info.de…
Ngoài ra, Bộ Giáo dục Đức phối hợp cùng Bộ Lao động và Xã hội Liên bang Đức tổ chức Sáng kiến Chuỗi giáo dục, dự án hỗ trợ thanh, thiếu niên trên hành trình tìm kiếm việc làm. Học sinh, ở mọi cấp bậc, có thể kiểm tra điểm mạnh bằng cách sử dụng công cụ phân tích tiềm năng rồi thử sức với nhiều lĩnh vực nghề nghiệp khác nhau. Từ năm 2008 - 2020, chương trình đã tiếp cận 1,5 triệu học sinh Đức.
Ngoài ra, còn rất nhiều dự án khác nhau do cơ quan nhà nước, chính quyền địa phương phối hợp cùng cơ quan quản lý giáo dục xây dựng với mục tiêu giúp học sinh, ở bất kỳ lứa tuổi, tìm hiểu về nghề nghiệp tương lai. Các dự án cũng chuyển mình cùng những xáo trộn của xã hội.
Khi dịch Covid-19 bùng phát khiến trường học đóng cửa, các chương trình tư vấn việc làm liên kết với trường học chuyển sang tổ chức trực tuyến. Các hội chợ việc làm, hội chợ tư vấn tuyển sinh được thực hiện online. Các cơ quan việc làm tích cực đẩy mạnh công tác tư vấn nghề nghiệp một kèm một cho học sinh. Do đó, học sinh Đức vẫn có thể tìm hiểu về định hướng nghề nghiệp trước khi bước vào xã hội.
Hầu hết kinh phí tổ chức các chương trình tư vấn, hướng nghiệp do Bộ Giáo dục, doanh nghiệp hoặc cơ quan chính quyền đầu tư. Ngoài ra, nguồn vốn còn được hỗ trợ từ Quỹ xã hội châu Âu. Ước tính vào năm 2019, Đức đã chi gần 60 triệu euro cho các chương trình hướng nghiệp.