Gửi bình luận
Gắn bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng giúp nhiều địa phương của tỉnh Lâm Đồng giảm nghèo bền vững.
Từ truyền dạy nghệ thuật dân gian cho lớp trẻ người dân tộc thiểu số, những lớp học cồng chiêng, điệu múa, làn điệu dân ca, đến mô hình du lịch cộng đồng đang hình thành. Văn hóa đã và đang trở thành nguồn lực nội sinh giúp đồng bào tại Lâm Đồng vươn lên thoát nghèo, làm giàu ngay trên chính quê hương mình.
Giữ hồn văn hóa giữa nhịp sống mới
Một buổi chiều ở xã Đông Giang (Lâm Đồng), tiếng chiêng, tiếng lục lạc vang lên rộn rã. Dưới mái nhà văn hóa cộng đồng, ông K’ Văn Phíp, nghệ nhân đã gần 70 tuổi vẫn đứng lớp truyền dạy nghệ thuật dân gian cho lớp trẻ người K’Ho.
“Ngày xưa, tôi học của mấy ông bà già, trong lễ hội, lễ cúng. Giờ già rồi, mình phải dạy lại cho con cháu để văn hóa dân tộc không bị mai một”, ông Phíp tâm sự.
Năm 2023, Bảo tàng tỉnh phối hợp với UBND xã Đông Giang mở lớp truyền dạy dân ca, dân vũ, dân nhạc cho thanh niên địa phương. Đây là một phần của Dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia.
Lớp học được triển khai với 20 học viên, người đứng lớp là 5 nghệ nhân trong vùng. Từ lớp học nhỏ ấy, hơn 20 thanh niên trong xã đã biết đánh chiêng, thổi khèn bầu, gõ lục lạc. Từ sự tò mò ban đầu, họ dần say mê và trở thành nòng cốt trong đội văn nghệ của xã.
“Mười ngày học rất vui, chúng em học được nhiều điệu dân ca, dân vũ. Sau này sẽ dạy lại cho thế hệ sau để văn hóa K’Ho luôn được gìn giữ”, chị K’ Thị Huyên, học viên trẻ chia sẻ.
Theo ông K’ Văn Vền, cán bộ UBND xã Đông Giang, lớp học cồng chiêng đã giúp xã phát hiện nhiều nhân tố mới. “Qua lớp học, chúng tôi chọn được nhiều anh chị có năng khiếu để tham gia đội biểu diễn trong những dịp lễ lớn. Đây là cách vừa bảo tồn văn hóa, vừa tạo nền tảng phát triển du lịch cộng đồng”, ông Vền nói.
Không chỉ ở Đông Giang, tại làng nghề gốm Bình Đức (xã Bắc Bình), nghề truyền thống của người Chăm vẫn được giữ lửa. Trong tổng số 408 hộ dân, chỉ còn 43 hộ theo nghề, nhưng họ vẫn nỗ lực truyền nghề cho con cháu, đặc biệt sau khi UNESCO ghi danh “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm” vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp năm 2022.
Cùng với đó, ở các xã Lương Sơn, Bắc Bình, Hải Ninh, nhiều câu lạc bộ hát then, đàn tính, hát dân ca, múa Chăm, làm gốm… được thành lập. Những hoạt động này góp phần quảng bá văn hóa bản địa, đồng thời khơi dậy niềm tự hào trong cộng đồng.
Giảm nghèo bằng sức mạnh văn hóa
Trong thời gian qua, tỉnh Lâm Đồng tập trung triển khai hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Tỉnh đã mở 10 lớp truyền dạy cồng chiêng tại các huyện Cát Tiên, Đam Rông, Lâm Hà, Bảo Lộc; hỗ trợ 39 đội văn nghệ trang phục và nhạc cụ truyền thống; xây dựng tủ sách cộng đồng tại các xã vùng dân tộc. Những hoạt động này không chỉ giúp người dân giữ gìn bản sắc, mà còn mở ra cơ hội phát triển kinh tế du lịch bền vững.
Cùng với đó, chương trình xây dựng nông thôn mới được triển khai đồng bộ, gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao được đầu tư, nâng cấp; các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao diễn ra sôi nổi, đáp ứng nhu cầu tinh thần của người dân. Nhận thức cộng đồng được nâng cao, tinh thần đoàn kết, ý chí vươn lên thoát nghèo được củng cố mạnh mẽ.
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng, bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch được xem là “chìa khóa vàng” giúp nhiều địa phương thoát nghèo bền vững. Tỉnh đã định hướng phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh và dựa trên giá trị văn hóa bản địa.
Các loại hình du lịch đặc trưng như du lịch sinh thái, cộng đồng, nông nghiệp, văn hóa, tâm linh, thể thao mạo hiểm, MICE… được chú trọng. Đặc biệt, mô hình du lịch cộng đồng gắn với văn hóa dân tộc thiểu số đã góp phần tạo sinh kế ổn định cho người dân. Nhiều hộ đồng bào K’Ho, Chu Ru, Mạ… đã mạnh dạn đầu tư homestay, mở dịch vụ trải nghiệm cồng chiêng, dệt thổ cẩm, chế biến ẩm thực truyền thống phục vụ du khách.
Điển hình như điểm du lịch cộng đồng Làng K’Ho Cil của gia đình chị Liêng Hót Thái Hòa tại phường Cam Ly – Đà Lạt. Đây là điểm du lịch độc đáo, vừa giúp phát triển kinh tế lại giúp bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của cộng đồng người K’Ho tại địa phương.
“Du khách đến với Làng K’Ho Cil sẽ được tìm hiểu đời sống văn hóa, sinh hoạt cũng như trong lao động sản xuất từ xa xưa của người K’Ho. Bên cạnh không gian văn hóa, ẩm thực, tôi còn trưng bày các loại sản phẩm truyền thống như nông sản, thổ cẩm do chính con em là người dân tộc thiểu số trên địa bàn làm ra. Nhờ sự chia sẻ của cộng đồng mạng mà khu du lịch của gia đình được đón nhiều đoàn khách, tôi rất vui khi vừa bảo tồn được văn hóa của dân tộc mình vừa tạo ra được sinh kế phát triển kinh tế gia đình”, chị Thái Hòa chia sẻ.
Trong thời gian tới, tỉnh Lâm Đồng tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, đẩy mạnh xã hội hóa các nguồn lực đầu tư cho văn hóa, khuyến khích mô hình du lịch cộng đồng, làng nghề truyền thống. Đây chính là nền tảng quan trọng để thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, hướng tới xây dựng một Lâm Đồng phát triển toàn diện, giàu bản sắc và văn minh.
