Gửi bình luận
Hợp tác về giáo dục luôn được xem là một trong những trụ cột quan trọng nhất trong mối quan hệ hữu nghị, hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào.
Ngày 28/11 tại Hà Nội diễn ra hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Đề án “Nâng cao chất lượng và hiệu quả hợp tác Việt Nam - Lào trong lĩnh vực giáo dục và phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2021-2030”.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Lê Quân cho biết: Trong mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào, hợp tác về giáo dục luôn được xem là một trong những trụ cột quan trọng nhất, góp phần trực tiếp vào việc đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực cho sự phát triển lâu dài của nước bạn.
Thực hiện chủ trương của lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam và Lào về nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế, văn hóa, giáo dục và khoa học kỹ thuật giai đoạn mới, tháng 12/2020, Bộ trưởng giáo dục hai nước đã thay mặt Chính phủ ký thỏa thuận về Đề án "Nâng cao chất lượng và hiệu quả hợp tác Việt Nam - Lào trong lĩnh vực giáo dục và phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2021-2030".
Đề án đã đề xuất những giải pháp chiến lược, các nhiệm vụ cụ thể để tạo chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng và hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực cho Lào, hướng tới mục tiêu đào tạo trọng tâm, trọng điểm, đào tạo tinh hoa.
Qua đó, góp phần thực hiện chủ trương của lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước trong việc tiếp tục vun đắp truyền thống quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt và thủy chung trong sáng giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước trong giai đoạn mới.
Ngay từ khi được Chính phủ hai nước phê duyệt, Đề án đã được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, hướng tới mục tiêu củng cố hơn nữa quan hệ hợp tác truyền thống trong giáo dục, đồng thời góp phần thiết thực vào việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của Lào.
Trên cơ sở tinh thần đó, trong 5 năm qua, các bộ, ngành, địa phương và cơ sở giáo dục hai nước đã nỗ lực triển khai nhiều hoạt động hợp tác quy mô lớn và đồng bộ, từ đào tạo lưu học sinh, dạy và học tiếng Việt, hợp tác giữa các trường đại học - địa phương doanh nghiệp, cho tới đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ giáo dục.
Trước hết, về công tác đào tạo lưu học sinh Lào tại Việt Nam, các kết quả đạt được cho thấy sự nỗ lực rất lớn của cả hai nước. Tính đến năm 2025, Việt Nam đang tiếp nhận và đào tạo hơn 10.700 lưu học sinh Lào tại hơn 180 cơ sở giáo dục trên cả nước.
Tỷ lệ nữ đạt 41,8%, là một chỉ dấu tích cực phản ánh sự quan tâm của gia đình và xã hội đối với cơ hội học tập cho nữ sinh Lào. Trong đó, học bổng hiệp định của Chính phủ Việt Nam dành cho Lào giữ vai trò quan trọng, với khoảng 5.600–5.700 suất trong 5 năm, chủ yếu dành cho đào tạo dài hạn ở các bậc THPT, đại học và sau đại học.
Song song với đó, sự tham gia của các địa phương Việt Nam ngày càng sâu sắc và thực chất. Các tỉnh, thành phố đã chủ động mở rộng hợp tác, qua đó cấp hơn 12.000 lượt học bổng dài hạn và ngắn hạn cho học sinh sinh viên Lào. Nhiều địa phương đã trở thành những điểm đến đào tạo lớn, duy trì quan hệ hợp tác bền vững với các tỉnh của Lào.
Bên cạnh nguồn lực Nhà nước, sự tham gia của doanh nghiệp và các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam đã tạo thêm một hướng hợp tác năng động và linh hoạt. Trung bình mỗi năm, khu vực doanh nghiệp tài trợ 500-600 suất học bổng, tương đương 2.500-3.000 suất trong 5 năm, tập trung vào các ngành có nhu cầu nhân lực cao.
Nhiều trường đại học Việt Nam cũng tích cực cấp học bổng toàn phần và bán phần cho sinh viên Lào, tiêu biểu như Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, Đại học Đà Nẵng, Đại học Huế, Trường Đại học Cửu Long, Trường Đại học Nam Cần Thơ... Sự hỗ trợ tích cực này cho thấy mô hình hợp tác giáo dục Việt Nam - Lào đang chuyển dịch theo hướng xã hội hóa bền vững hơn.
Một điểm nhấn quan trọng là việc triển khai công tác dạy và học tiếng Việt. Đây không chỉ là nhiệm vụ giáo dục, mà còn là nền tảng để tăng cường sự hiểu biết, giao lưu và kết nối giữa nhân dân hai nước. Đến năm 2025, tiếng Việt đã được đưa vào giảng dạy chính khóa tại 21 trường phổ thông và hơn 20 trung tâm ngoại ngữ tại các tỉnh của Lào.
Hai Bộ đã phối hợp hoàn thiện chương trình, giáo trình tiếng Việt trên cơ sở Khung năng lực tiếng Việt cho người nước ngoài, đồng thời biên soạn bộ sách tiếng Việt hệ thống tài liệu, học liệu phục vụ cho việc dạy và học tiếng Việt.
Việt Nam cũng đang duy trì việc cử giáo viên Việt Nam sang giảng dạy tiếng Việt tại Lào. Nhờ đó, công tác dạy và học tiếng Việt tại Lào có nhiều cải thiện cả về số lượng người học và chất lượng học tập.
Việc triển khai các chương trình, dự án đầu tư thuộc Đề án như Dự án cải tạo ký túc xá lưu học sinh tại Trung tâm Phát triển giáo dục quốc tế, Dự án cải tạo ký túc xá lưu học sinh Lào tại Đại học Huế; Dự án xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Tập huấn tại Đại học Quốc gia Lào; Dự án xây dựng Trường THPT Hữu nghị Lào - Việt tại tỉnh Khăm Muộn,… gặp nhiều khó khăn trong giai đoạn đầu triển khai.
Tuy nhiên, đến năm 2025, các dự án cơ bản đã hoàn thiện giai đoạn chuẩn bị, tạo bước đệm cho triển khai thực hiện trong giai đoạn tiếp theo. Khi hoàn thành, các công trình này sẽ góp phần cải thiện toàn diện điều kiện học tập, sinh hoạt và nghiên cứu của học sinh – sinh viên Lào, đồng thời tạo dấu ấn bền vững của hợp tác giáo dục hai nước.
Tuy đạt được nhiều kết quả quan trọng, quá trình triển khai Đề án cũng đối mặt với không ít khó khăn. Ảnh hưởng kéo dài của dịch COVID-19 khiến hoạt động tiếp nhận và đào tạo lưu học sinh bị gián đoạn; một số dự án đầu tư chậm tiến độ; đội ngũ giáo viên tiếng Việt vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu tại các địa phương của Lào; chất lượng đầu vào của một bộ phận lưu học sinh vẫn cần tiếp tục cải thiện. Những khó khăn này đòi hỏi sự nỗ lực, quyết tâm và phối hợp sâu rộng hơn của các cơ quan hai nước trong thời gian tới.
Trên cơ sở những kết quả cũng như hạn chế nêu trên, hai Bộ thống nhất sẽ tiếp tục ưu tiên một số định hướng lớn trong giai đoạn 2026-2030, bao gồm: Nâng cao chất lượng đào tạo lưu học sinh Lào tại Việt Nam; mở rộng đào tạo sau đại học và các ngành mũi nhọn; hoàn thiện hệ thống chương trình, giáo trình và đánh giá năng lực tiếng Việt.
Tăng cường cử giáo viên Việt Nam đi giảng dạy tiếng Việt tại Lào và tiếp tục đào tạo giáo viên dạy tiếng Việt cho Lào; thúc đẩy hợp tác giữa các cơ sở giáo dục - địa phương - doanh nghiệp; đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đầu tư đã được phê duyệt.
Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Thể thao Lào Samlane Phankhavong, với tinh thần hữu nghị thủy chung, trước sau như một và quyết tâm củng cố quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào trong giai đoạn phát triển mới, hội nghị sơ kết 5 năm triển khai Đề án đã khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của cả hai nước trong việc tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả hợp tác giáo dục - đào tạo.
Các ý kiến đóng góp tại hội nghị sẽ là cơ sở quan trọng để hai Bộ hoàn thiện báo cáo, kiến nghị Chính phủ hai nước những chính sách phù hợp, qua đó tạo bước chuyển mạnh mẽ và nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động hợp tác Việt Nam - Lào trong lĩnh vực giáo dục và phát triển nhân lực giai đoạn 2026-2030 và những năm tiếp theo.
