Gửi bình luận
Thị trường lao động Mỹ có dấu hiệu chững lại và bất ổn kinh tế ngày càng gia tăng, nhiều người trẻ ở Mỹ lựa chọn con đường học sau đại học.
Đây được xem là một giải pháp “trú ẩn an toàn” trước nguy cơ thất nghiệp và cạnh tranh khốc liệt với trí tuệ nhân tạo (AI).
Theo báo cáo của Chính phủ Mỹ, tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm tuổi từ 20 - 24 đã tăng lên 7,5% vào tháng 3/2025, tăng 2 điểm phần trăm so với mức thấp nhất vào tháng 4/2023. Thị trường lao động vẫn duy trì mô hình “tuyển dụng thấp, sa thải thấp” nên lao động trẻ khó tìm công việc phù hợp. Bên cạnh đó, nỗi lo AI thay thế hàng loạt công việc văn phòng khiến nỗi bất an càng lớn.
Chị Sarah Thornton, sinh viên chương trình Thạc sĩ Quản trị kinh doanh (MBA) trực tuyến tại Đại học Tiểu bang Louisiana (LSU), đã từng gửi hơn 50 đơn xin việc trong gần một năm mà không nhận được phản hồi nào. Dù đã chuyển từ ngành Khoa học biển sang Kế toán, một ngành có tính ứng dụng cao, chị vẫn chưa tìm được việc làm và phải học lên thạc sĩ.
Không chỉ khó khăn tìm việc, nhiều người trẻ cũng cảm nhận rõ xu hướng “lạm phát bằng cấp”, khi yêu cầu tuyển dụng ngày càng cao, kể cả ở các vị trí đầu vào. Shyanne Martinez, sinh viên 25 tuổi tại Đại học Bang New Mexico, giải thích: “Trong bối cảnh AI sẽ thay thế công việc của dân văn phòng, bằng thạc sĩ đang dần trở thành tiêu chuẩn đầu vào”.
Các cố vấn tuyển sinh từ Kaplan, Ivy Coach, IvyWise, Top Tier Admissions và Cambridge Coaching đều ghi nhận mức độ quan tâm đến các chương trình sau đại học tăng mạnh trong năm nay. Mặc dù chưa có số liệu chính thức, nhiều trung tâm kỳ vọng một mùa tuyển sinh bùng nổ.
Bà Kristen Willmott, Giám đốc tuyển sinh sau đại học tại Top Tier Admissions, cho rằng trong hoàn cảnh thị trường “đóng băng”, việc học thẳng sau khi tốt nghiệp cử nhân dần phổ biến. Nhiều cử nhân không còn thời gian tích lũy kinh nghiệm đi làm trước khi quay lại học, buộc họ phải đưa ra quyết định sớm.
Tuy nhiên, học sau đại học là lựa chọn tương đối rủi ro, đặc biệt là về mặt tài chính. Học phí cho các chương trình như luật hoặc MBA có thể đẩy sinh viên vào khoản nợ 6 chữ số. Chưa kể mức lãi suất vay sau đại học có thể lên tới 9,08% trong năm học 2024 - 2025, cao hơn đáng kể so với 6,53% cho các khoản vay bậc đại học.
Dù vậy, đối với nhiều người, chương trình sau đại học vẫn là lựa chọn khả thi, hoặc là lựa chọn cuối cùng.
Chị Claire Speredelozzi, 26 tuổi, đã dành 2 năm sau khi tốt nghiệp Đại học Massachusetts Boston để tìm việc làm trong ngành truyền thông, nhưng không đạt số năm kinh nghiệm mà nhà tuyển dụng yêu cầu.
Chị cho biết: “Với những công việc đầu vào, họ yêu cầu vài năm kinh nghiệm và kỹ năng mà sinh viên mới ra trường không thể có. Tôi quyết định vay 30 nghìn USD để theo học chương trình thạc sĩ khảo cổ học công cộng tại Đại học Binghamton. Tôi mong rằng mình sẽ sớm tìm được việc trong ngành quản lý tài nguyên văn hóa”.
Việc người trẻ Mỹ đổ xô học sau đại học phản ánh không chỉ nỗi sợ thất nghiệp, mà còn là sự thiếu niềm tin vào hệ thống tuyển dụng hiện tại. Sự kết hợp giữa AI, bất ổn kinh tế và kỳ vọng bằng cấp đang khiến họ rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan: Hoặc tiếp tục tìm kiếm một công việc ổn định, hoặc đầu tư thêm vào giáo dục và đối mặt với khoản nợ lớn hơn.
Mặc dù học sau đại học mang lại cơ hội học hỏi và mở rộng kỹ năng, nó không thể thay thế một thị trường lao động công bằng và có cơ hội thực sự cho những người trẻ vừa tốt nghiệp.
Ông Jayson Weingarten, cố vấn tuyển sinh cấp cao tại Ivy Coach, nhận định: “Yếu tố ảnh hưởng số một khiến sinh viên lựa chọn học sau đại học là suy thoái hoặc bất ổn kinh tế. Họ xem bằng thạc sĩ như cách khởi động lại sự nghiệp khi thị trường việc làm phục hồi”.
