Gửi bình luận
GS.TSKH Nguyễn Đình Đức – Chủ tịch Hội đồng trường Trường ĐH Công nghệ (ĐHQG Hà Nội) cho rằng, trong tự chủ đại học, các trường phải được tự chủ học phí thông qua việc xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật về mức thu, tự chủ đào tạo trên cơ sở cam kết chuẩn đầu ra và tự chủ về công tác nhân sự.
 |
| Hội thảo thu hút sự tham gia của đại diện Hội đồng trường, Ban giám đốc, Ban giám hiệu,các Đại học, trường đại học công lập và ngoài công lập. |
Theo nhận xét của PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ, Giám đốc ĐH Đà Nẵng, việc thực hiện tự chủ đại học thời gian vừa qua còn một số vướng mắc. Hệ thống pháp luật chưa đồng bộ, chưa nhất quán để trao quyền tự chủ nhiều hơn cho các cơ sở giáo dục đại học.
Những trường đại học thực hiện tự chủ trên nhiều lĩnh vực nhưng có những quy định phải thực hiện như các trường chưa tự chủ. Chẳng hạn như chính sách học phí chưa theo kịp, các trường tự chủ không được tăng học phí. Chính sách thuế của các trường tự chủ chưa rõ ràng. Những vướng mắc này rất dễ dẫn đến tâm lý ngại tự chủ ở các trường chưa triển khai thực hiện.
Một số đại biểu đề xuất cần có sự điều chỉnh trong chính sách thuế đối với các trường thực hiện tự chủ chi thường xuyên. Theo đó, trong giai đoạn 2019-2022, những trường nào để lại một phần tài chính nhằm dự phòng rủi ro thì phần đấy lại bị thu thuế. Có sự chênh lệch thu - chi là do các trường đại học tiết kiệm, lương của giảng viên cũng đang thấp, nếu tăng lương thì không còn khoản chênh lệch nữa.
Góp ý về Đề án, GS.TS Nguyễn Quý Thanh - Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, cái gốc của tự chủ phải nói đến vấn đề phân quyền. Theo đó, nếu phân quyền mà không xác định quyền ở đâu thì sẽ quay lại câu chuyện tranh chấp quyền lực trong nội bộ, dẫn đến xung đột trong tổ chức.
PGS.TS Nguyễn Quý Thanh cho rằng, đầu tiên nguyên tắc của phân quyền là quyền lực của cơ quan quản lý nhà nước ở các ngành khác nhau phải được chuyển vào các tổ chức đệm và Hội đồng trường chính là tổ chức đệm đó.
“Hiện nay tổ chức Hội đồng trường không được ủy thác các quyền lực của cơ quan quản lý nhà nước liên quan. Mà chỉ sử dụng một số quyền lực của Đảng ủy, một số quyền lực của Ban giám hiệu, từ đó ra quyết định về những vấn đề của nhà trường sẽ dẫn đến một số tranh chấp nhất định”, GS TS Quý Thanh phân tích.
Ngoài ra, theo PGS.TS Nguyễn Quý Thanh, nếu trường Đại học 2 cấp (tức có Hội đồng Đại học và Hội đồng trường) mà không rõ phân định mối quan hệ giữa Hội đồng Đại học và Hội đồng trường thì chắc chắn sẽ xu hướng li tâm xảy ra. Các Đại học nên chỉ có một cấp Hội đồng mà thôi. Nếu có 2 cấp thì xem Hội đồng Đại học là hội đồng bao quát. Lúc đó mới có sự kết nối, thông suốt.
Đồng quan điểm, đại diện Trường ĐH Hà Nội cho rằng cần có quan điểm hết sức rõ ràng về vị trí, nhiệm vụ của Hội đồng trường. Theo đó, Hội đồng trường là cơ quan quản trị chứ đừng nên tham gia vào công tác quản lý. Ví dụ như bổ nhiệm một trưởng khoa thì nên giao quyền cho Hiệu trưởng.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn khẳng định, tự chủ đại học là xu thế tất yếu của Đại học. Lần này Bộ GD&ĐT được Chính phủ giao soạn thảo đề án về tự chủ Đại học năm 2024-2030, đề án sẽ phân tích rõ về những năm qua đã triển khai, kết quả đạt được, đi sâu vào điểm nghẽn, những gì đang cản trở sự phát triển của giáo dục Việt Nam. Những đề xuất, kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết thì Bộ GD&ĐT sẽ sớm xử lý, những gì không thuộc thẩm quyền thì Bộ sẽ kiến nghị đề xuất.
Giám đốc ĐH Đà Nẵng băn khoăn về việc sắp tới, Nhà nước cấp ngân sách cho các trường đại học theo đặt hàng, giao nhiệm vụ. “Cách làm thì rất hay nhưng các bước tiếp theo khi triển khai thì cần phải nghĩ đến những tình huống nảy sinh trong thực tế. Như Nghị định 116 hiện đang có nhiều vướng mắc mặc dù mục tiêu rất hay. Có thể Nhà nước cần khoán ngân sách cho các trường để các trường có thêm động lực” – PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ đề xuất.
