Gửi bình luận
Nhóm tác giả Báo Thanh Niên mang đến góc nhìn mới về chiến lược đưa Việt Nam thành điểm đến giáo dục quốc tế và xây dựng liêm chính học thuật.
Tham gia Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp giáo dục Việt Nam” năm 2025, loạt bài “Để Việt Nam trở thành điểm đến giáo dục quốc tế” của nhóm tác giả Bùi Ngọc Long, Nguyễn Thị Mỹ Quyên (Báo Thanh Niên) đã gây ấn tượng mạnh với hội đồng chấm giải.
Nhà báo Bùi Ngọc Long chia sẻ, ý tưởng thực hiện loạt bài xuất phát từ một xu hướng đang hình thành rõ nét: Việt Nam dần trở thành điểm đến mới của giáo dục khu vực.
Những năm gần đây, hợp tác đào tạo, trao đổi sinh viên, các chương trình học bổng quốc tế giữa Việt Nam và các nước đối tác ngày càng mở rộng. Nhiều trường đại học danh tiếng trên thế giới đã hiện diện tại Việt Nam thông qua việc mở phân hiệu hoặc liên kết đào tạo theo chuẩn quốc tế.
Tuy vậy, thực tế cho thấy, không ít học sinh – sinh viên Việt Nam vẫn chọn du học nước ngoài. “Xu hướng này đang thay đổi, đặc biệt khi một số quốc gia siết chặt chính sách giáo dục quốc tế. Nhiều gia đình Việt đã nhìn nhận lại chất lượng đào tạo trong nước và cơ hội hội nhập quốc tế ngay tại Việt Nam” - nhà báo Long nói.
Theo thống kê, Việt Nam hiện có gần 22.000 sinh viên quốc tế, con số cao nhất từ trước đến nay – minh chứng cho sức hấp dẫn mới của hệ thống giáo dục trong nước. Từ mạng lưới đại học quốc gia, các khu công nghệ cao đến hàng trăm chương trình liên kết với các trường đại học hàng đầu thế giới, Việt Nam đã xây dựng những nền tảng quan trọng để tiến tới trở thành trung tâm giáo dục quốc tế trong tương lai gần. “Chúng tôi muốn góp tiếng nói thúc đẩy sự chuyển mình từ quốc gia ‘xuất khẩu sinh viên’ sang trung tâm thu hút nhân tài quốc tế”- nhà báo Long khẳng định.
Là phóng viên theo dõi lĩnh vực giáo dục nhiều năm, nhà báo Nguyễn Thị Mỹ Quyên luôn trăn trở với câu hỏi: Tại sao Việt Nam phát triển mạnh về kinh tế, thu hút đầu tư toàn cầu, nhưng giáo dục đại học vẫn chưa thực sự hấp dẫn với chính người Việt và sinh viên quốc tế?
Trong khi đó, một số quốc gia trong khu vực đã “vượt lên trước” khi có nhiều trường lọt top châu Á và thế giới. Singapore có đại học nằm trong top 10 châu Á, Malaysia trong top 100, Indonesia trong top 200 (theo bảng xếp hạng QS), còn Việt Nam mới chỉ có một vài trường đạt top 500. Một trong những tiêu chí quan trọng để thăng hạng chính là thu hút sinh viên quốc tế – yếu tố Việt Nam vẫn còn hạn chế.
Đa phần sinh viên nước ngoài tại Việt Nam hiện nay đến theo diện trao đổi ngắn hạn hoặc học ngành Việt Nam học. Để nâng cao vị thế, các trường đại học cần mạnh dạn quốc tế hóa chương trình đào tạo, đạt chuẩn kiểm định quốc tế, đầu tư đồng bộ vào cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên và dịch vụ hỗ trợ sinh viên nước ngoài.
“Loạt bài của chúng tôi không chỉ phản ánh thực trạng, mà còn gợi mở hướng đi chiến lược. Việt Nam có đầy đủ điều kiện để trở thành điểm đến giáo dục quốc tế, nhưng điều quan trọng là cần một chiến lược quốc gia đồng bộ và tầm nhìn đột phá, để tận dụng được tiềm năng này”- nhà báo Mỹ Quyên nhấn mạnh.
Để hoàn thiện loạt bài, nhóm tác giả đã dành nhiều tháng khảo sát, ghi nhận dữ liệu từ các trường đại học, cơ quan quản lý và chuyên gia quốc tế. Nhà báo Bùi Ngọc Long phụ trách nghiên cứu các mô hình thành công của các quốc gia như: Canada, Malaysia, Philippines, nơi hệ thống giáo dục trở thành “nam châm” hút sinh viên toàn cầu.
“Khó khăn nhất là giai đoạn đầu, khi cần xây dựng lòng tin với các đối tác giáo dục quốc tế. Nhưng chính sự chân thành và mục tiêu hướng đến lợi ích chung của giáo dục Việt Nam đã giúp chúng tôi nhận được nhiều chia sẻ quý báu”- anh Long kể.
Nhà báo Mỹ Quyên đảm nhận khâu thu thập và xử lý số liệu, phỏng vấn chuyên gia, lãnh đạo các trường đại học, đại diện Bộ GD&ĐT và các tổ chức quốc tế. Việc tổng hợp, kiểm chứng và sắp xếp lượng thông tin lớn thành chuỗi bài dễ hiểu, hấp dẫn là một thử thách không nhỏ.
“Đề tài liên quan đến nhiều bộ, ngành – từ Bộ GD&ĐT, Bộ Ngoại giao, Bộ Công an (về chính sách visa) đến chính quyền địa phương. Làm rõ vai trò từng bên, đưa ra kiến nghị khả thi, đó là điều nhóm luôn cân nhắc kỹ để tác phẩm vừa mang tính phản ánh, vừa mang tính đề xuất chính sách”- nhà báo Quyên chia sẻ.
Loạt 3 bài “Để Việt Nam trở thành điểm đến giáo dục quốc tế” không chỉ dừng lại ở việc mô tả xu hướng, mà còn đề xuất giải pháp giúp giáo dục đại học Việt Nam vươn tầm khu vực và thế giới.
Nhóm tác giả mong muốn góp phần tháo gỡ “nút thắt” chính sách, tạo tiền đề để Việt Nam thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, hướng tới mục tiêu đến năm 2045, đưa Việt Nam vào top 20 quốc gia có hệ thống giáo dục hàng đầu.
Những dữ liệu, câu chuyện và góc nhìn trong loạt bài không chỉ phản ánh sức sống mới của nền giáo dục Việt Nam, mà còn khơi gợi niềm tin, niềm tự hào và trách nhiệm xã hội đối với người làm báo, người làm giáo dục, cũng như toàn xã hội.
Tác phẩm là lời khẳng định rằng: Giáo dục Việt Nam hoàn toàn có thể vươn ra thế giới, nếu được dẫn dắt bởi tầm nhìn chiến lược, tinh thần hợp tác và khát vọng phát triển bền vững.
Giải báo chí – động lực và sự ghi nhận xứng đáng
Nhà báo Bùi Ngọc Long: Giải Báo chí toàn quốc Vì sự nghiệp giáo dục Việt Nam là một trong những giải thưởng danh giá nhất với những cây bút gắn bó mảng giáo dục. “Việc được lựa chọn tham dự giải là niềm khích lệ lớn, giúp chúng tôi khẳng định giá trị của thương hiệu tòa soạn Thanh Niên, đồng thời tri ân độc giả mà chúng tôi đang phụng sự” - anh nói.
Nhà báo Mỹ Quyên: Giải Báo chí toàn quốc Vì sự nghiệp giáo dục Việt Nam rất uy tín và cần thiết, không chỉ là sự ghi nhận dành cho những người làm báo đã dấn thân với giáo dục, mà còn là động lực mạnh mẽ để báo chí tiếp tục quan tâm sâu hơn đến các vấn đề then chốt của giáo dục, đào tạo và khoa học.
