“Họ muốn trả lại quyền lực cho (Tổng thống bị lật) Bazoum nhưng có khả năng đó không phải là một kết quả khả thi. Họ có thể phải thỏa hiệp bằng cách yêu cầu chính quyền rời bỏ quyền lực nhưng họ sẽ không giao nộp Bazoum. Họ sẽ thua và Bazoum cũng vậy, và một nhân vật nào đó trung lập có thể tham gia điều hành một chính phủ chuyển tiếp", chuyên gia Adetayo nhận định.
Binh sĩ Nigeria thuộc ECOMOG, nhánh quân sự của ECOWAS, đang điều chỉnh bệ phóng tên lửa ở làng Lomo Nord, miền trung Bờ Biển Ngà, ngày 14/02/2003. Ảnh: AFP
ECOWAS đã từng can thiệp quân sự chưa?
Trường hợp đáng chú ý gần đây nhất là vào năm 2017, khi ECOWAS triển khai lực lượng quân sự ở Gambia để loại bỏ Tổng thống Jammeh, người không muốn từ bỏ quyền lực sau cuộc bầu cử.
Một cuộc biểu dương lực lượng của khối ở biên giới đã buộc ông Jammeh phải từ chức, dẫn đến một giải pháp nhanh chóng. Sự kiện này đã đặt ra câu hỏi liệu các chiến thuật tương tự có thành công trong tình hình hiện tại ở Niger hay không.
Khối cũng đã triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình, chủ yếu từ Nigeria tới các vùng chiến sự như Sierra Leone và Liberia.
Nhưng đây là lần đầu tiên ECOWAS đe dọa can thiệp vào một cuộc đảo chính và trước đó họ không có phản ứng như vậy sau các cuộc đảo chính ở nước láng giềng Mali hoặc Burkina Faso.
Vậy tại sao lại là Niger?
Niger có ý nghĩa khu vực rất lớn. Đây là quốc gia lớn nhất ở Tây Phi và là cửa ngõ quan trọng giữa vùng Sahel và phần còn lại của lục địa.
Khu vực Sahel đang phải đối mặt với những thách thức an ninh như khủng bố, nổi dậy và Niger là một chiến trường quan trọng trong cuộc chiến chống khủng bố, là trọng tâm của các nỗ lực an ninh khu vực và quốc tế.
Mỹ và Pháp coi Niger là một đồng minh quan trọng và cả hai nước đều có căn cứ quân sự ở Niger.
Đất nước này sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng, với uranium là tài sản đáng chú ý nhất. Niger là nhà sản xuất uranium hàng đầu, rất quan trọng đối với năng lượng hạt nhân và các ứng dụng công nghiệp khác.
Người dân Niger phản ứng thế nào?
Người dân Niger đang bị chia rẽ – đất nước này đã chứng kiến nhiều cuộc đảo chính và chế độ độc tài, nhưng đồng thời chính quyền yếu kém đã làm hoen ố ý tưởng rằng dân chủ là giải pháp.
Niger là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới và người dân đang phải chịu đựng gánh nặng đó. Họ vẫn phải chạy vạy các nhu yếu phẩm cơ bản như thức ăn và chỗ ở.
Người biểu tình tập trung bên ngoài Đại sứ quán Pháp ở Niamey ủng hộ các lãnh đạo đảo chính vào ngày 30/7/2023. Ảnh: AFP
Một số người dân đã hoan nghênh cuộc đảo chính. Các cuộc biểu tình chứng kiến người Niger tố cáo Pháp và ca ngợi Nga. Nhóm bán quân sự Wagner của Nga đang đóng vai trò hỗ trợ cho một số nhà lãnh đạo Tây Phi khác.
“Có những cuộc biểu tình ủng hộ đảo chính trên khắp đất nước, không chỉ ở Niamey", ông Ali Sounama, một nhà báo người Nigeria nói với CNN.
“Đã có sự điều hành, quản lý kém ở Niger trong 10 năm qua, thiếu công bằng và cảm giác bất an nói chung. Bên cạnh đó, các trường học và cơ sở y tế nghèo nàn. Tất cả những điều này đã dẫn đến việc người dân hoan nghênh sự thay đổi chế độ”, ông Sounama nói thêm.
Tình cảm đó cho thấy rằng ngay cả khi mục tiêu đã nêu là khôi phục nền dân chủ, thì một cuộc can thiệp quân sự có thể không được hoan nghênh trên khắp đất nước Niger.