Hiệu ứng tích cực từ chủ trương 'tăng thợ, giảm thầy'

Việc này giúp học sinh làm quen với dạng câu hỏi mới của định dạng đề thi, rèn tâm lý thi cử…

Ưu tiên “mặt trận” 5 điểm

Bắt đầu từ ngày 1/4, 355 học sinh lớp 12 thuộc Trung tâm GDTX số 2 (Đà Nẵng) có thêm 6 tiết tăng cường ôn tập được tổ chức trái buổi. Trong đó, thời lượng ôn tập của môn Ngữ văn, Toán là 2 tiết/tuần/môn, các môn tự chọn có thêm 1 tiết/tuần.

Ông Đinh Lương Y - Giám đốc Trung tâm GDTX số 2 cho biết, trên tinh thần đảm bảo quyền lợi học sinh và nâng cao chất lượng cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT, các môn học có từ 10 em đăng ký trở lên, trung tâm mở lớp ôn tập. Vì vậy, chỉ có 2 môn Vật lý, Hóa học có số lượng học sinh đăng ký ít nên phụ huynh và giáo viên thống nhất gửi đề cương ôn tập, các đề thi tham khảo và hướng dẫn, hỗ trợ thêm trong quá trình học theo nguyện vọng học sinh.

Ngoài ra, Trung tâm GDTX số 2 còn liên kết dạy văn hóa cho học sinh tuyển sau lớp 9 của 3 trường cao đẳng trên địa bàn. “Số học sinh này được làm quen với định dạng đề mới trong quá trình kiểm tra thường xuyên, định kỳ như học sinh theo học tại trung tâm. Chúng tôi tổ chức tập huấn cho giáo viên về quy trình tổ chức kiểm tra học kỳ, cách tô câu hỏi trắc nghiệm, sử dụng phiếu trả lời trắc nghiệm… để thầy cô giúp học sinh không lúng túng với những thay đổi trong cấu trúc đề”, ông Đinh Lương Y thông tin.

Với mỗi môn học, giáo viên của Trung tâm GDTX số 2 đều xây dựng từ 15 - 20 đề kiểm tra theo cấu trúc của đề minh họa. “Số đề kiểm tra thử, giáo viên cho học sinh làm suốt 2 tháng tăng cường ôn tập để làm quen với kỹ thuật trả lời các dạng câu hỏi trắc nghiệm khác nhau và củng cố, hệ thống lại kiến thức. Cứ sau khoảng 2 tuần ôn tập, học sinh có bài kiểm tra để giáo viên biết được mức độ nắm bắt kiến thức nhằm điều chỉnh phương pháp ôn tập phù hợp”, cô Nguyễn Thị Dạ Ý - giáo viên Địa lý cho biết.

Trong quá trình ôn tập, giáo viên của Trung tâm GDTX số 2 tập trung ưu tiên “mặt trận” 5 điểm để đảm bảo chống trượt cho học sinh. Theo kinh nghiệm của nhiều thầy, cô: Quá trình dạy và ôn tập, giáo viên phải chú trọng hướng dẫn học sinh cách học và làm bài thích hợp với đề thi. Nhất là kỹ năng làm bài với những dạng câu hỏi mới, buộc học sinh vừa thuần thục, đúng kỹ thuật vừa biết vận dụng kiến thức chứ không thể tô bừa như trước đây.

“Đối với môn Toán, qua khảo sát, phân loại, thầy cô xác định, tập trung bồi dưỡng, củng cố kiến thức căn bản với các dạng bài tập phù hợp nhóm năng lực. Mục đích, không để học sinh “nản” học, dần hình thành kỹ năng làm bài ở mức độ cao hơn, từ đó tránh tối đa việc bị điểm liệt”, thầy Phạm Văn Quang - giáo viên Toán, Trung tâm GDTX tỉnh Đắk Lắk cho hay.

Thầy Quang cũng “mách nước” để duy trì thành tích không có điểm liệt trong nhiều năm liền đối với môn Toán: “Bên cạnh thường xuyên cho học sinh làm bài kiểm tra trực tiếp tại lớp, sửa lỗi làm sai, thầy cô ưu tiên giao bài qua các ứng dụng online. Khi giao bài online giáo viên chỉ mất thời gian soạn tài liệu, nhưng học sinh lại biết kết quả ngay sau khi làm bài”.

Được thầy cô thường xuyên cho ôn luyện theo đề minh họa giúp em H’ Ngợi Kpã - lớp 12A1, Trung tâm GDTX tỉnh Đắk Lắk tự phát hiện ra các lỗi trong quá trình làm bài kiểm tra.

“Ở môn Toán, thầy cô cho ôn tập, làm các dạng bài từ dễ đến khó và chỉ ra những phần giải đúng, sai, nguyên nhân sau mỗi bài làm. Ở môn Ngữ văn, em được luyện đọc hiểu theo thể loại, cách viết đoạn văn cũng như phương pháp lập luận phù hợp với từng kiểu bài nghị luận. Ngoài ra, hàng tuần có các buổi học nhóm để giúp nhau tiến bộ”, H’ Ngợi Kpã nói.

Tư vấn hướng nghiệp sớm

Trung tâm GDTX số 2 (Đà Nẵng) tổ chức tư vấn hướng nghiệp cho học sinh và phụ huynh ngay từ đầu năm lớp 10, khi nộp hồ sơ đăng ký xét tuyển sinh. “Thuận lợi là trung tâm liên kết với nhiều trường cao đẳng ở các quận, huyện trên địa bàn TP Đà Nẵng nên học sinh không phải di chuyển xa nếu chọn kết hợp học thêm trung cấp nghề. Các em được miễn học phí khi tham gia học nghề, có thể đi làm ngay sau khi tốt nghiệp THPT hoặc rút ngắn thời gian học khi liên thông lên cao đẳng”, ông Đinh Lương Y phân tích.

Trung tâm GDTX số 2 hiện có 532 học viên học tại 27 lớp trung cấp nghề miễn phí theo chương trình liên kết với trường cao đẳng nghề. Trong đó, lớp Chế biến món ăn được học sinh lựa chọn theo học đông nhất với 238 học viên, tiếp đó Công nghệ thông tin với 127 học viên.

Nhờ tư vấn các ngành nghề phù hợp với năng lực, sở thích và điều kiện kinh tế gia đình học sinh, số em chọn theo học trung cấp nghề của trung tâm tăng đều qua các năm. Năm học 2023 - 2024 tăng 143 em so với năm học 2022 - 2023, đạt tỷ lệ 26,9%. Niên khóa 2021 - 2024 có 88 học sinh tốt nghiệp trung cấp nghề, trong đó có 56 em đạt loại giỏi, 29 học sinh đạt loại khá…

Cuối tháng 3/2025, trước thời điểm làm hồ sơ đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2025, Trung tâm GDTX số 2 tổ chức Ngày hội tư vấn hướng nghiệp năm 2025 với sự tham gia của 15 trường đại học, cao đẳng, trung tâm đào tạo nghề…

Hồng Tâm - học sinh lớp 12, Trung tâm GDTX số 2 cho biết: “Em dự định theo ngành Dịch vụ - Du lịch. Từ thông tin của buổi tư vấn và tham gia trải nghiệm ngắn tại Ngày hội tư vấn hướng nghiệp, em sẽ chọn theo học hệ cao đẳng rút ngắn thời gian, chi phí học tập. Cùng đó, em dự định đầu tư thêm cho khóa học ngoại ngữ mở thêm cơ hội tìm việc làm sau này”.

Nhờ định hướng nghề nghiệp từ sớm, 90% học sinh lớp 10 của Trung tâm GDTX số 3 (Hòa Vang, TP Đà Nẵng) đăng ký vừa học 7 môn văn hóa vừa học trung cấp nghề. Tuy nhiên, số học sinh đăng ký theo học nghề của Trung tâm GDTX số 3 bỏ học giữa chừng khá cao. Cụ thể, theo số liệu thống kê của trung tâm, trong 4 năm (từ 2019 đến 2022), có 594 em đăng ký nhưng chỉ có 193 em tốt nghiệp, đạt tỷ lệ 32%.

Định hướng phù hợp năng lực

Cùng với chủ động nguồn kinh phí tổ chức ôn tập sau khi Thông tư 29/2024 của Bộ GD&ĐT có hiệu lực, theo bà Trần Thị Thu Hiền - Phó Giám đốc Trung tâm GDTX tỉnh Đắk Lắk, đơn vị đẩy mạnh việc định hướng nghề nghiệp cho từng nhóm học sinh dựa vào năng lực, sở thích và điều kiện thực tế người học.

“Trung tâm hiện có 146 học sinh lớp 12 được ôn tập theo quy định và không bị gián đoạn tuần nào. Riêng 331 em thuộc các đơn vị liên kết do không chủ động được nguồn có tạm dừng một thời gian. Đến nay, đã phối hợp phụ huynh mời các trung tâm bên ngoài tổ chức ôn tập theo quy định”, bà Hiền nói.

Về công tác tư vấn, định hướng nghề nghiệp, bà Hiền khẳng định: “Đơn vị luôn phối hợp chặt chẽ với phụ huynh trong việc nắm bắt thông tin, định hướng tương lai một cách phù hợp. Vì vậy, chưa tới 15% học sinh lựa chọn dự tuyển vào các trường đại học. Trong đó, hơn 80% đã quyết định chọn học nghề ngay sau khi tốt nghiệp THPT”.

Tương tự, tại Trung tâm GDNN - GDTX TP Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), định hướng nghề nghiệp theo hướng “tăng thợ, giảm thầy” mang lại hiệu ứng tích cực. Theo ông Hà Ngọc Anh - Giám đốc Trung tâm, đơn vị đang đẩy mạnh phối hợp với các trường dạy nghề để tăng thời lượng thực hành cho học sinh ở lĩnh vực cơ khí, sửa chữa điện tử, nấu ăn…

“Thay vì vào đại học theo kiểu học đại, nhiều em sau 3 năm học văn hóa kết hợp học nghề tại các đơn vị do trung tâm liên kết có thể ra trường kiếm việc làm, tự mở cửa hàng kinh doanh. Điều này tạo động lực cho học sinh lựa chọn con đường đi phù hợp, tránh lãng phí thời gian, công sức cũng như các vấn đề an sinh xã hội khác”, ông Hà Ngọc Anh trao đổi.

Theo thống kê sơ bộ, trong số 226 học sinh lớp 12 năm học 2024 -2025 tại Trung tâm GDNN - GDTX TP Buôn Ma Thuột, chưa tới 20% chọn dự tuyển vào đại học. Số còn lại quyết định lựa chọn học nghề và tự tìm công việc với tay nghề đã có.