Tuy nhiên cũng không thể phủ nhận nguyên nhân xuất phát từ chính ngành giáo dục, nhà quản lý giáo dục, giáo viên..., nhất là sự nêu gương của người lớn chưa tốt. Theo bà, đâu là giải pháp để thầy thực sự là thầy, trò thực sự là trò?
Chuẩn mực và nêu gương là yếu tố tiên quyết trong giáo dục, bao gồm sự nêu gương của người lớn trong gia đình, sự nêu gương của người thầy trong nhà trường. Nói phải gắn với làm. Lời nói hay phải gắn với hành vi chuẩn thì mới có sức thuyết phục; và chắc chắn, một hành động nêu gương sẽ giá trị hơn mọi lời giáo huấn suông. Suy cho cùng, trách nhiệm nêu gương, nói lời hay, làm việc đẹp chính là giá trị cốt lõi trong văn hoá học đường, phải bắt đầu từ nhà quản lý cơ sở giáo dục, nhà giáo, tạo sức lan toả sang các thế hệ học trò.
Tất nhiên, nêu gương phải đi cùng kỷ cương mới hình thành môi trường giáo dục hoàn chỉnh. Người thầy cần được làm chủ trong hoạt động giáo dục, cần được trang bị công cụ để giữ phép tắc, kỷ cương; cần được bồi dưỡng, trang bị kỹ năng xử lý các tình huống sư phạm mới có thể phát sinh do những thay đổi lớn trong bản thân người học thời nay: ý thức về “cái tôi” sớm hơn, tuổi dậy thì đến nhanh hơn, cơ hội và kỹ năng tiếp cận tri thức nhiều hơn. Muốn nêu gương, trước hết, cần làm chủ được tình huống, và cần giữ được vai trò là người tổ chức, dẫn dắt.
Yêu cầu mỗi thầy cô giáo là một tấm gương sáng, nhưng cũng cần có môi trường an toàn bảo vệ thầy cô.
Với thực tế đó, chúng ta cần ưu tiên những quyết sách gì trong bối cảnh trường học đang thực hiện đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay?
Thứ nhất là cần đẩy mạnh xây dựng văn hoá học đường với hệ thống các chuẩn mực, giá trị; kết hợp giữa “xây” và “chống”, trong đó “xây” là giải pháp chính, cơ bản, thường trực, lấy “xây” để “chống”. Phải có thái độ rõ ràng, xử lý nghiêm minh để răn đe kịp thời; phải kiên trì xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh, nền tảng đạo đức vững chắc để đẩy lùi những tư tưởng lạc hậu, hành vi, lời lẽ thiếu chuẩn mực. Muốn vậy, cần tăng cường kỷ cương, khắc phục triệt để bệnh thành tích, hình thức, sự thiếu trung thực trong giáo dục; đưa phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” dần đi vào nề nếp, thúc đẩy nâng cao chất lượng dạy và học.
Chúng ta yêu cầu mỗi thầy cô giáo là một tấm gương sáng, nhưng cũng đừng quên là cần có môi trường an toàn bảo vệ tấm gương sáng ấy, để người thầy được thoả sức sáng tạo, cống hiến. Phát triển phòng tư vấn học đường, tư vấn sức khoẻ tâm thần để giúp giáo viên và học sinh giảm tải áp lực.
Thứ hai là rà soát, hoàn thiện bộ quy tắc ứng xử song song với xây dựng môi trường sư phạm thực sự an toàn. Đồng thời có cơ chế bảo vệ nhà giáo một cách rõ ràng. Chúng ta yêu cầu mỗi thầy cô giáo là một tấm gương sáng, nhưng cũng đừng quên là cần có môi trường an toàn bảo vệ tấm gương sáng ấy, để người thầy được thoả sức sáng tạo, cống hiến. Phát triển phòng tư vấn học đường, tư vấn sức khoẻ tâm thần để giúp giáo viên và học sinh giảm tải áp lực.
Đối với sự việc ở Tuyên Quang, Uỷ ban Văn hoá giáo dục Quốc hội đã và đang phối hợp chặt chẽ với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cùng cơ quan chức năng theo dõi, nắm bắt quá trình xử lý vấn đề; lắng nghe ý kiến các bên liên quan, tổng hợp thêm các vụ việc bạo lực gần đây để đánh giá toàn diện, từ đó nghiên cứu, hoàn thiện luật pháp, chính sách về giáo dục, về văn hoá và trẻ em. Dự kiến, năm 2024, Chính phủ sẽ trình Luật Nhà giáo sang Quốc hội, chắc chắn bên cạnh những quy định về chức trách, quyền hạn, cần nghiên cứu để có quy định hợp lý về môi trường làm việc, về vấn đề bảo vệ nhà giáo.
Cảm ơn bà!