Dạy học Lịch sử ở THPT, cơ sở giáo dục cần có thiết bị dạy học tối thiểu như: Hệ thống bản đồ (bản đồ thế giới, bản đồ các châu lục, bản đồ Đông Nam Á và Việt Nam); tranh ảnh lịch sử, sa bàn, sơ đồ, biểu đồ với sự hỗ trợ của phương tiện kỹ thuật như máy tính, đèn chiếu, máy chiếu, tivi, radio, video, các loại băng đĩa,...
Lịch sử là môn học có hệ thống kiến thức thuộc về quá khứ, học sinh không thể trực tiếp quan sát. Công nghệ thông tin sẽ hỗ trợ việc tái hiện lịch sử thông qua phim tài liệu, nguồn sử liệu, hình ảnh, video,… Giáo viên cần khai thác, sử dụng các chức năng cơ bản của Internet và phần mềm tin học để đưa vào bài giảng hình ảnh, âm thanh, tư liệu lịch sử,… góp phần nâng cao hiệu quả dạy học, truyền cảm hứng để học sinh yêu thích môn Lịch sử. Tôi rất mong, làm sao mỗi nhà trường có một phòng chuyên dùng cho môn Lịch sử như phòng thí nghiệm của khoa học tự nhiên.
Trong giảng dạy lịch sử, điều kiện cơ bản nhất để tái tạo lại hình ảnh quá khứ phải có tư liệu lịch sử. Nếu người thầy không nắm vững những tư liệu lịch sử phong phú, chân thực, khoa học thì dù có vận dụng phương pháp giảng dạy gì đi nữa cũng không đạt kết quả mong muốn. Tư liệu lịch sử bao gồm nhiều loại - tư liệu thành văn, tư liệu truyền miệng, tranh ảnh, tư liệu hiện vật… trong đó dùng được nhiều nhất là tư liệu thành văn.
Việc sử dụng hợp lý và có hiệu quả các thiết bị dạy học vô cùng quan trọng. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh cần nắm chắc điều kiện của trường và địa phương để có thể tự khai thác trong đổi mới hoạt động giáo dục (cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị dạy học, sách giáo khoa và tài liệu tham khảo...).
Việc này rất quan trọng, đặc biệt đối với những trường miền núi, vùng sâu vùng xa không có đủ thiết bị dạy học. Thậm chí ở đó phòng học nhiều trường còn tạm bợ, đòi hỏi đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên phải sáng tạo trong việc lập kế hoạch đổi mới hoạt động giáo dục sao cho phù hợp với điều kiện cụ thể của trường mình. Không rập khuôn máy móc mô hình của các trường vùng thuận lợi, nhưng cũng không thể cứ trông chờ, ỷ lại khi nào có đầy đủ điều kiện mới thực hiện đổi mới hoạt động giáo dục.
PGS.TS Hồ Sĩ Đàm, Chủ biên chương trình môn Tin học năm 2018: Cần có phương án đầu tư kịp thời
PGS.TS Hồ Sĩ Đàm. |
Thiết bị dạy học với môn Tin học gồm thiết bị phục vụ cho giáo viên dạy học và thiết bị phục vụ học sinh thực hành. Yêu cầu về những thiết bị này được quy định cụ thể trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Tin học. Cụ thể, thiết bị phục vụ giáo viên dạy học gồm máy tính cá nhân, máy chiếu, màn hình chiếu.
Về thiết bị phục vụ học sinh thực hành, số lượng máy tính trong giờ thực hành được quy định là tối thiểu 1 máy tính/3 học sinh (ở cấp tiểu học), tối thiểu 1 máy tính/2 học sinh (ở cấp THCS), 1 máy tính/1 học sinh (ở cấp THPT). Cấu hình máy tính phải đáp ứng cài đặt được các hệ điều hành và phần mềm thông dụng. Các máy tính phải được kết nối mạng LAN và Internet, trang bị những thiết bị phục vụ thực hành như loa, tai nghe, micro, camera,… Các máy tính cần được cài đặt hệ điều hành và phần mềm ứng dụng thuộc loại có bản quyền, mã nguồn mở hoặc miễn phí.
Các thiết bị khác phục vụ học sinh thực hành gồm: Thiết bị mạng như Switch, Modem, Access Point, cáp mạng, dây mạng dùng để kết nối mạng LAN và Internet cho máy tính, phục vụ học sinh thực hành các bài học về thiết bị số và thiết kế mạng; máy chiếu và màn hình. Trong giờ học chuyên đề về robot, cần có ít nhất 1 robot giáo dục/mỗi nhóm (tối đa 8 học sinh).
Phòng thực hành máy tính phải có đủ diện tích để sắp xếp thiết bị; có máy tính, máy chiếu, màn hình, máy in; máy tính dùng làm server để lưu trữ các học liệu điện tử, cài đặt các phần mềm quản lý học tập, phần mềm quản lý nhà trường và phần mềm tường lửa; có nội quy phòng thực hành,...
Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay việc chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học môn Tin học vẫn còn nhiều khó khăn. Không ít cơ sở giáo dục chưa bố trí được đủ phòng máy và số lượng máy tính để phục dạy và học môn Tin học.
Để tổ chức dạy học môn Tin học hiệu quả cho học sinh lớp 3, các sở GD&ĐT cần phối hợp với các sở, ngành có liên quan, UBND các huyện, thành phố rà soát, đánh giá tình hình cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học để có giải pháp cụ thể, phù hợp. Đồng thời, tham mưu UBND tỉnh/thành phố có phương án kịp thời đầu tư, trang bị cơ sở vật chất, thiết bị dạy học bảo đảm thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.