Đề Ngữ văn vào lớp 10 của Hà Nội được giáo viên Ngữ văn Trường THCS-THPT Ban Mai (Hà Nội) đánh giá khơi gợi tốt tư duy sáng tạo và cảm xúc.
Sáng 7/6, học sinh Hà Nội đã hoàn thành bài thi môn Ngữ văn trong Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2025 - 2026. Đề thi năm nay được cấu trúc bám sát chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Nhận định về đề thi, cô Ngô Thị Thanh Huyền - Tổ trưởng Tổ Ngữ Văn - Trường THCS Ban Mai, Hà Đông (Hà Nội) đánh giá chung: Đề sử dụng ngữ liệu giản dị, gần gũi, bám sát thực tế đời sống và khơi gợi được tư duy sáng tạo của học sinh.
Cũng là giáo viên Trường THCS Ban Mai, cô Hoàng Lộc nhận định: Đây là một đề thi hay, vừa sức, phù hợp với định hướng đổi mới giáo dục. Ngữ liệu xúc động, hệ thống câu hỏi hợp lý, có chiều sâu, tạo cơ hội để học sinh thể hiện năng lực toàn diện. Đề thi góp phần phát triển tư duy ngôn ngữ, cảm xúc thẩm mỹ và nhân cách học sinh - đúng với mục tiêu của Chương trình GDPT 2018.
Về cấu trúc, cô Ngô Thị Thanh Huyền cho biết, đề thi gồm hai phần: Đọc hiểu (4 điểm) và Làm văn (6 điểm).
Trong phần Đọc hiểu, ngữ liệu là bài thơ Hạnh phúc của Giang Nam là một lựa chọn tinh tế và cảm động, gợi mở nhiều chiều cảm xúc về hạnh phúc sau chiến tranh, về tình cảm gia đình, thầy trò, quê hương và tuổi thơ.
Ngữ liệu chạm đến tình yêu Tổ quốc, tình yêu gia đình và những giá trị thiêng liêng trong cuộc đời mỗi người.
Các câu hỏi được thiết kế đánh giá được năng lực và phân hoá học sinh, từ các mức độ: nhận biết – thông hiểu – phân tích - vận dụng, cụ thể:
Câu 1 (0,5 điểm): Xác định thể thơ - năng lực nhận biết.
Câu 2 (0,5 điểm): Tìm hình ảnh thể hiện ước mơ - năng lực thông hiểu.
Câu 3 và 4 (1 điểm mỗi câu): Phân tích nội dung và biện pháp tu từ - năng lực phân tích.
Câu 5 (1 điểm): Liên hệ nội dung bài thơ với trải nghiệm - năng lực vận dụng và đánh giá.
Cô Hoàng Lộc thì cho rằng, đề có cấu trúc quen thuộc gồm hai phần; đánh giá đầy đủ các kỹ năng cần thiết. Cách tổ chức rõ ràng, khoa học, giúp học sinh dễ tiếp cận và phân bổ thời gian hợp lý khi làm bài. Cấu trúc đề thi đảm bảo đánh giá toàn diện năng lực đọc hiểu, cảm thụ văn học và viết của học sinh.
Về ngữ liệu, nhận định của cô Hoàng Lộc, phần Đọc hiểu với đoạn trích bài thơ 'Hạnh phúc' của nhà thơ Giang Nam là một văn bản xúc động, thấm đẫm tình cảm cha con và niềm hạnh phúc giản dị sau chiến tranh. Nội dung gần gũi, mang tính nhân văn cao, giúp học sinh dễ cảm thụ và liên hệ.
Các câu hỏi Đọc hiểu được thiết kế theo trình tự từ nhận biết đến vận dụng cao, vừa kiểm tra kiến thức tiếng Việt, vừa phát triển tư duy cảm thụ và liên hệ thực tế. Đặc biệt, câu 5 yêu cầu học sinh chia sẻ về niềm hạnh phúc giản dị trong cuộc sống, khơi gợi cảm xúc tích cực và sự gắn kết với thực tế đời sống.
Với phần Viết, cô Ngô Thị Thanh Huyền cho rằng, câu hỏi 1 đã thể hiện được năng lực cảm thụ, phân tích theo đặc trưng thể loại của một đoạn trong văn bản thơ.
Câu hỏi 2 (nghị luận xã hội) thể hiện năng lực vận dụng sáng tạo, tìm giải pháp cho những vấn đề đời sống gần gũi với học trò.
Đề thi có độ phân hóa hợp lý. Từ việc nhận diện kiến thức đến cảm thụ và thể hiện chính kiến cá nhân, học sinh có thể bộc lộ được năng lực ở nhiều bậc tư duy khác nhau - đúng tinh thần của Chương trình mới.
“Phần nghị luận xã hội không đặt ra vấn đề quá nặng nề hay trừu tượng, mà tập trung vào những trải nghiệm gần gũi với học sinh lớp 9 – tuổi học trò với việc tìm thấy những niềm vui trong đời sống học đường, giữa những áp lực học tập và trong mối quan hệ với bạn bè, thầy cô.
Điều đó không chỉ giúp đề thi nhẹ nhàng hơn mà còn thực sự giáo dục cảm xúc và kỹ năng sống – một trong những định hướng quan trọng của chương trình mới”, cô Ngô Thị Thanh Huyền cho hay.
Về tính phân hóa và định hướng giáo dục của đề thi, cô Hoàng Lộc đánh giá, đề sự phân hóa hợp lý. Học sinh trung bình - khá có thể làm tốt các câu nhận biết và vận dụng thấp. Học sinh khá – giỏi có cơ hội thể hiện chiều sâu cảm xúc, tư duy phân tích và năng lực lập luận.
Đề thi mang tính giáo dục cao khi hướng đến những giá trị nhân văn, tình cảm gia đình, trân trọng hạnh phúc giản dị và nuôi dưỡng tâm hồn trong sáng, biết yêu thương.
Dự đoán phổ điểm, cô Ngô Thị Thanh Huyền cho rằng, với cấu trúc đề thi theo chương trình mới, ngữ liệu gần gũi, cách hỏi mở, phổ điểm môn Ngữ văn năm nay dự kiến có thể dao động trong ngưỡng trung bình từ 6,5 đến 7,5 điểm và phân hóa học sinh khá, giỏi thông qua các câu nghị luận và liên hệ vận dụng.
Đề thi Ngữ văn vào lớp 10 Hà Nội năm 2025 cho thấy sự chuyển biến rõ rệt trong cách ra đề theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh. Thay vì kiểm tra đơn thuần kiến thức, đề thi đặt học sinh vào tình huống tư duy có ý nghĩa, khơi gợi cảm xúc, thúc đẩy năng lực đọc hiểu – viết, đồng thời tôn trọng trải nghiệm cá nhân.
Đây là một đề thi nhân văn, sáng rõ, cân bằng giữa chuẩn kiến thức và thực tiễn đời sống, đưa môn Ngữ văn ngày càng gần gũi hơn với đời sống học trò, hoàn toàn phù hợp với mục tiêu đổi mới giáo dục hiện nay.
Cô Ngô Thị Thanh Huyền