Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La làm tốt công tác bảo vệ rừng

Nâng cao ý thức cho người dân bảo vệ rừng

Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La có hơn 17.892 ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó có 14.000 ha đất có rừng. Nơi đây có hệ động thực vật phong phú, có tính đa dạng sinh học cao, đặc biệt có loài vượn đen tuyền chỉ còn gần 100 cá thể tại Việt Nam và đang bị đe dọa tuyệt chủng. Ban Quản lý Khu bảo tồn này có 20 biên chế, trong đó có: 1 Giám đốc, 2 phó giám đốc, 1 kế toán, 16 viên chức bảo vệ rừng). Bộ phận văn phòng, kế hoạch kỹ thuật gồm: 13 viên chức, các tổ địa bàn các xã 1 viên chức/xã.

Từ đầu năm 2025 đến nay, Ban Quản lý Khu bảo tồn luôn thực hiện tốt công tác bảo vệ rừng, đồng thời nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm Sơn La, Thường trực Huyện ủy, HĐND - UBND huyện Mường La trước đây, nay là các xã: Ngọc Chiến, Mường La và Chiềng Lao sự giúp đỡ của các phòng chuyên môn thuộc Chi cục Kiểm lâm. Cùng với đó, Ban cũng nhận được sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan chức năng và cấp ủy, chính quyền các xã trên địa bàn.

Bên cạnh đó, chính sách Nhà nước hỗ trợ đầu tư cho công tác bảo vệ, phát triển rừng được quan tâm, có sự hỗ trợ của 1 số tổ chức trong và ngoài nước cho công tác nghiên cứu, bảo tồn đa dạng sinh học… Từ đó, góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lý bảo vệ rừng, tăng thu nhập, nâng cao ý thức bảo vệ rừng cho người dân vùng đệm.

Ông Lò Văn Quang, xã Ngọc Chiến cho biết: “Hàng năm, lực lượng Kiểm lâm đều xuống tận bản chúng tôi tuyên truyền, tham gia bảo vệ rừng, không được phá rừng làm nương. Nhờ đó, chúng tôi đã hiểu rõ về sự quan trọng của rừng. Chúng tôi không xâm hại đến rừng và động vật hoang dã, diện tích rừng được giao cho bản bảo vệ ngày càng phát triển xanh tốt”.

Ngoài việc phát triển rừng, bảo vệ rừng, cơ sở hạ tầng, trụ sở làm việc, trang thiết bị phục vụ công tác quản lý rừng của Ban cũng được các cấp lãnh đạo quan tâm xây dựng và đầu tư. Cùng với đó, Ban bảo tồn cũng làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia bảo vệ, phát triển rừng. Nhờ đó, nhiều hộ dân sinh sống trong vùng đệm của Khu bảo tồn đã chuyển dịch cơ cấu nghề nghiệp, từ làm nương rẫy xuống làm việc tại khu công nghiệp ở các tỉnh đồng bằng, nên đã phần nào giảm áp lực đến Khu bảo tồn.

Ông Lê Tuấn Anh, Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La cho biết: “Để làm tốt công tác bảo vệ, phát triển rừng, chúng tôi đã tích cực phối hợp với chính quyền địa phương tìm ra những giải pháp sinh kế bền vững cho người dân sống ven rừng. Chúng tôi đã tham mưu, phối hợp với các đơn vị chức năng liên quan đưa các mô hình phát triển kinh tế như: Trồng cây dược liệu, cây ăn quả hay chăn nuôi bền vững về áp dụng tại thực tiễn, để giúp nhân dân có nguồn thu nhập ổn định mà không cần xâm phạm rừng”.

Theo ông Lê Tuấn Anh, hiện nay, Ban Quản lý Khu bảo tồn đã ký hợp đồng khoán bảo vệ rừng phục vụ chi trả dịch vụ môi trường rừng năm 2025 (nguồn thu 2024) với 23 cộng đồng bản... Năm 2024, diện tích rừng được chi trả dịch vụ môi trường rừng hơn 13.955 ha; tổng số tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng năm 2024 (nguồn thu 2023) hơn 9,8 tỷ đồng. Trong đó, có hơn 8,5 tỷ đồng chi trả cho 23 cộng đồng bản, tổ chức ký hợp đồng nhận khoán bảo vệ rừng trên địa bàn được giao nhiệm vụ quản lý.

Tập trung nguồn lực phát triển và bảo vệ rừng

Bên cạnh những mặt thuận lợi, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La cũng gặp 1 số khó khăn nhất định, do địa bàn quản lý rộng, nhiều bản nằm xa trung tâm xã đến 50km, giáp ranh với các tỉnh: Lào Cai, Lai Châu. Cùng với đó, là địa hình đồi núi dốc, chia cắt, nhiều suối, vực sâu gây khó khăn cho công tác tuần tra, kiểm tra quản lý bảo vệ rừng, phát hiện ngăn chặn các hành vi xâm phạm trái phép đến rừng cũng như công tác phòng cháy chữa cháy rừng.

Ông Lê Tuấn Anh cho biết thêm, sau khi kiện toàn Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La và Hạt Kiểm lâm Khu vực XIII. Phạm vi quản lý thuộc địa bàn xã Ngọc Chiến, Chiềng Lao và một phần diện tích rừng đặc dụng xã Mường La với tổng diện tích rừng quản lý gần 33.420 ha. Trong đó, diện tích rừng đặc dụng giao cho Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La quản lý hơn 16.125 ha.

Đời sống nhân dân các xã thuộc vẫn còn nhiều khó khăn, người dân sống phụ thuộc vào rừng, thu nhập chủ yếu từ những sản phẩm của rừng. Bên cạnh đó, vấn đề thiếu đất sản xuất nông nghiệp, do nhiều nguyên nhân như: Thiên tai, di dân tái định cư các công trình thủy điện, nhu cầu sử dụng gỗ… khiến sức ép tới tài nguyên rừng ngày càng gia tăng.

Cùng với đó, cơ sở hạ tầng phục vụ cho công tác quản lý bảo vệ rừng, phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học và PCCCR hầu như chưa được quan tâm đầu tư đúng mức. Các tuyến đường tuần tra rừng chưa được xây dựng, việc tuần tra rừng chủ yếu dựa vào các đường mòn sẵn có do người dân mở từ trước; các dụng cụ chữa cháy rừng được trang bị còn thiếu và chủ yếu là thô sơ. Đặc biệt là việc chuyển từ chính quyền địa phương 3 cấp xuống còn 2 cấp, nhân sự cấp ủy, chính quyền cơ sở thay đổi nhiều nên sự phối hợp trong công tác quản lý bảo vệ rừng với chính quyền địa phương chưa được nhịp nhàng.

Ông Nguyễn Huy Tuấn, Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Sơn La thông tin: Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 5 khu rừng đặc dụng và khu bảo tồn thiên nhiên, gồm: Khu rừng đặc dụng - phòng hộ Thuận Châu; Khu rừng đặc dụng - phòng hộ Sốp Cộp; Khu rừng đặc dụng Xuân Nha; Khu rừng đặc dụng Tà Xùa; Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La. 5 khu rừng này, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ các loài động, thực vật quý hiếm, duy trì cân bằng sinh thái của vùng.

Theo ông Nguyễn Huy Tuấn, để làm tốt hơn nữa công tác bảo vệ, phát triển rừng, Chi cục đã chỉ đạo các Ban Quản lý khu rừng đặc dụng, Khu bảo tồn thiên nhiên ký hợp đồng khoán bảo vệ rừng phục vụ chi trả dịch vụ môi trường rừng với các cộng đồng bản. Năm 2024, tổng diện tích cung ứng dịch vụ môi trường rừng của các Ban hơn 76.000 ha, tổng số tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng hơn 32 tỷ đồng.

Các Ban cũng đã ký kết hợp đồng với 161 cộng đồng dân cư, cộng đồng bản, tổ chức nhận khoán bảo vệ rừng trên địa bàn quản lý. Từ nguồn kinh phí trên, các Ban Quản lý đã đầu tư một số công trình phục vụ công tác quản lý, bảo vệ, PCCCR, hỗ trợ cộng đồng bản và nhóm hộ dân nhận khoán khoanh nuôi bảo vệ rừng.