Lo ngại “15 điểm đỗ bác sĩ": Chỉ có bằng đại học không được khám chữa bệnh

Đây là quy định mới được đưa vào Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023. Theo đó, việc kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề khám bệnh, chữa bệnh trước khi đề nghị cấp giấy phép hành nghề áp dụng đối với các chức danh bác sĩ, y sĩ, điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật y, dinh dưỡng lâm sàng, cấp cứu viên ngoại viện và tâm lý lâm sàng.

Người tham dự kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề khám bệnh, chữa bệnh phải đáp ứng các điều kiện sau đây: Có văn bằng phù hợp với từng chức danh chuyên môn và đã hoàn thành việc thực hành khám bệnh, chữa bệnh theo quy định tại Điều 23 của Luật này.

Về thời gian, bác sĩ là chức danh đầu tiên sẽ áp dụng kiểm tra đánh giá năng lực từ ngày 1/1/2027. Chức danh y sĩ, điều dưỡng, hộ sinh, sẽ tiến hành kiểm tra đánh giá từ ngày 1/1/2028. Còn các chức danh kỹ thuật y, dinh dưỡng lâm sàng, cấp cứu viên ngoại viện và tâm lý lâm sàng từ ngày 1/1/2029.

Như vậy, sau khi tốt nghiệp đại học hoặc cao đẳng nhóm ngành trên, để trực tiếp được làm việc, nhân sự y tế buộc phải trải qua thêm 3-4 bước tiếp theo là hoàn thành chương trình đào tạo chuyên khoa (đối với bác sĩ), thực hành khám bệnh, chữa bệnh, thi đánh giá năng lực và thực hiện thủ tục đề nghị cấp giấy phép hành nghề.

Với quy định mới của Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023, tấm bằng đại học chỉ là điều kiện cần, chưa phải là điều kiện đủ. Việc siết chặt đầu ra bằng kỳ thi quốc gia sẽ là chốt chặn an toàn để bảo vệ sức khỏe người dân, bất kể điểm chuẩn đầu vào của các trường y khoa có sự chênh lệch ra sao.

Hồi tháng 6, Bộ Y tế cũng công bố danh sách 37 thành viên Hội đồng Y khoa quốc gia, gồm một chủ tịch, 3 phó chủ tịch và 33 ủy viên. Trong đó, Chủ tịch là GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế.

Đây là một cơ quan độc lập, do Thủ tướng Chính phủ thành lập. Tại lễ công bố, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay việc thành lập Hội đồng Y khoa quốc gia là cần thiết trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Việc thành lập Hội đồng Y khoa Quốc gia nhằm tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề khám bệnh, chữa bệnh theo chuẩn quốc tế, tạo ra hệ thống kiểm định độc lập, khách quan.

“Việc có một cơ quan đánh giá độc lập sẽ buộc các cơ sở đào tạo y khoa nâng cao chất lượng giảng dạy và đầu ra. Qua đó, chỉ những người đủ trình độ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp mới được cấp giấy phép hành nghề”, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại buổi lễ công bố.

Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi của người bệnh, hạn chế các sai sót y khoa. Hội đồng Y khoa Quốc gia sẽ tham mưu cho Chính phủ và Bộ Y tế chuẩn hóa, chuyên nghiệp hóa và hiện đại hóa ngành y tế Việt Nam, từ đào tạo đến hành nghề, đảm bảo quyền lợi cho người dân và hội nhập với chuẩn mực quốc tế.

Hội đồng không có chức năng cấp giấy phép hành nghề mà đánh giá đầy đủ năng lực của các chức danh y khoa, gửi kết quả để các cấp có thẩm quyền ký quyết định cho phép hành nghề.

Kết quả kỳ thi là căn cứ để cấp giấy phép hành nghề, đòn bẩy buộc các cơ sở đào tạo y khoa nâng cao chất lượng giảng dạy, tránh tình trạng đào tạo ồ ạt thiếu kiểm soát. Chỉ những người có đủ năng lực chuyên môn và phẩm chất đạo đức nghề nghiệp mới được cấp phép hành nghề, đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Theo những thông tin hé lộ ban đầu, việc đánh giá này trước hết thực hiện ở những người vừa mới tốt nghiệp, chuẩn bị hành nghề bởi nếu cùng lúc đánh giá tất cả những người đã và đang hành nghề y khoa sẽ rất khó.

Phương án từng được tính toán đến là xây dựng công cụ đánh giá bằng bộ câu hỏi, có thể triển khai với hình thức trắc nghiệm, sự hỗ trợ của công nghệ kỹ thuật, thi trên máy tính, giúp Hội đồng đánh giá chính xác.

Việc tổ chức thi đánh giá cũng được tính toán sao cho công bằng, minh bạch, để hai thí sinh dù ngồi cạnh nhau, có thể chung nhau bộ câu hỏi nhưng không thể hỏi bài nhau hay sao chép đáp án vì số thứ tự câu hỏi khác nhau.

Tính đến hết năm 2024, Việt Nam có 214 cơ sở đào tạo nhân lực y tế với 66 cơ sở giáo dục đại học. Số bác sĩ tốt nghiệp năm 2024 khoảng 12.000 người.