Loạt cơ chế đặc thù triển khai 580.000 tỷ đồng "nâng tầm" giáo dục

Điểm đột phá trong Dự thảo Nghị quyết phê duyệt chủ chương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035 là cơ chế đặc thù dành cho các dự án quy mô nhỏ do UBND cấp xã quản lý, mức đầu tư không quá 10 tỷ đồng.

Cơ chế này cho phép cấp xã giao kế hoạch đầu tư công trung hạn (thời hạn 5 năm) thực hiện các dự án theo tổng số tiền được phân bổ mà không bắt buộc phải lên danh mục dự án chi tiết.

Về cơ chế quản lý vốn, dự thảo Nghị quyết tăng tính linh hoạt và chủ động cho các bộ, ngành và địa phương khi cho phép vốn chưa giải ngân được chuyển sang năm sau.

Theo đó, các cấp quản lý từ Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, HĐND cấp tỉnh được quyền quyết định điều chỉnh dự toán ngân sách và kế hoạch đầu tư vốn chưa giải ngân để chuyển sang năm tiếp theo.

Điều này có nghĩa, các địa phương không phải bắt buộc giải ngân trong năm tài khóa hay bị thu hồi vốn đã phân bổ do thủ tục chậm trễ như các quy định hiện hành.

Chính phủ cũng sẽ có các cơ chế, chính sách đặc thù khác được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và đẩy mạnh thực hiện Chương trình.

Chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục giai đoạn 2026-2035 có tổng mức đầu tư trên 580.000 tỷ đồng.

Việc phân bổ vốn ngân sách trung ương thực hiện theo các nguyên tắc như: Đầu tư trọng tâm, trọng điểm; đảm bảo quản lý thống nhất về mục tiêu, cơ chế và phân cấp quản lý; ưu tiên hỗ trợ ngân sách cho các địa phương khó khăn, đặc biệt là miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, đảm bảo công bằng, minh bạch; đảm bảo đồng bộ và không chồng chéo với các chương trình mục tiêu quốc gia khác.

Chương trình được chia làm hai giai đoạn gồm 2026-2030 và 2031-2035 với phần lớn nguồn vốn được phân bổ cho đầu tư công (xây dựng, nâng cấp hạ tầng, mua sắm thiết bị), chiếm tỷ trọng lần lượt 83,91% và 90,27% tổng vốn trong 2 giai đoạn.

Kinh phí chi thường xuyên (đầu tư cho con người) chỉ chiếm lần lượt 10,9% và 5,5%.