Tại Trường THPT Mường Lát (Thanh Hóa), tình trạng thiếu hồ sơ đăng ký dự tuyển vào lớp 10 cũng tương tự như các trường ở huyện Quan Sơn. Thầy Trần Anh Văn - Hiệu trưởng - trao đổi: “Nếu sau khi số học sinh dự thi vào Trường THPT dân tộc nội trú tỉnh không đậu, các em quay về đăng ký nguyện vọng 1 vào Trường THPT Mường Lát. Như vậy, dự kiến kỳ thi này nhà trường sẽ chỉ loại vài chục học sinh”.
Đặc biệt hơn, ở huyện Quan Hóa, cả hai trường THPT đều thiếu hồ sơ dự tuyển vào lớp 10 và nhà trường dự kiến phải giảm số lượng lớp học xuống so với chỉ tiêu tỉnh giao.
Nếu việc tuyển sinh đầu cấp đối với các trường thuộc huyện miền núi Thanh Hóa đang trong cảnh tuyển sinh không đủ thì một số trường thuộc thành phố Đà Nẵng lại quá tải dẫn tới các cấp phải nỗ lực trong việc điều tiết và lo đủ phòng, lớp học.
Ông Nguyễn Thanh Lịch - Trưởng phòng GD&ĐT quận Liên Chiểu - cho biết: “Qua rà soát số liệu từ các địa phương để xây dựng kế hoạch tuyển sinh, cho thấy tình trạng trường lớp ở cấp tiểu học khá căng. Số học sinh lớp 5 ra trường ít hơn nhiều so với số học sinh lớp 1 tuyển mới của các trường.
Căng thẳng nhất tại phường Hòa Khánh Bắc có khoảng 890 học sinh vào lớp 1 nhưng trên địa bàn chỉ có 2 trường tiểu học và tiếp nhận chưa đến 500 em. Trong đó, Trường Tiểu học Ngô Sĩ Liên chỉ nhận được 247 em và Âu Cơ là 276 em. Số học sinh còn lại, Phòng GD&ĐT phải chọn giải pháp điều tiết, bố trí sang học ở các trường thuộc những phường giáp ranh”.
Để tránh việc tuyển sinh đầu cấp không trở thành “điểm nóng”, trên nguyên tắc đảm bảo chỗ học cho học sinh, Phòng GD&ĐT quận Liên Chiểu cho biết, việc điều tiết học sinh sẽ theo hướng liên cư, liên địa.
Phân luồng như vậy, theo ông Nguyễn Thanh Lịch học sinh sẽ đi học quãng đường ngắn nhất, hạn chế tối đa việc di chuyển qua đường Quốc lộ 1A và đường sắt Bắc – Nam. Nếu tuyển sinh đúng tuyến, sẽ có tình trạng phụ huynh phải di chuyển từ đầu phường đến cuối phường để đưa con đi học. Vì vậy, hộ khẩu chỉ là một yếu tố tham khảo trong tuyển sinh.
Trường Tiểu học Trần Cao Vân (quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng) năm học tới sẽ “gánh” việc tuyển sinh lớp 1 cho 20 tổ dân phố thuộc địa bàn tuyển sinh Trường Tiểu học Điện Biên Phủ. Bà Lê Thị Hoàng Chinh - Trưởng phòng GD&ĐT Thanh Khê - cho biết: “Nhờ điều tiết tuyển sinh giữa 2 phường mà Trường Tiểu học Điện Biên Phủ giảm được sĩ số học sinh/lớp, từ 42 - 45 em/lớp xuống còn 35 - 37 em”.
Năm học 2023 - 2024, quận Liên Chiểu thiếu 18 phòng học. Đó là tính cả các phòng học đang phải tận dụng các phòng chức năng, hội trường... để học sinh học tập. Ngoài giải pháp điều tiết tuyển sinh, các trường tiểu học ở Liên Chiểu sẽ ưu tiên tối đa phòng ốc để bố trí phòng học. Ở một số trường tiểu học, sẽ phải ngăn các sảnh chơi của học sinh để làm phòng học. Như Trường Tiểu học Võ Thị Sáu, dự kiến sẽ phải có 3 phòng học được ngăn từ sảnh chơi của học sinh.
Ông Nguyễn Thanh Lịch thông tin: “Nếu không xây mới thêm trường học thì đến năm học 2024 - 2025, khi Chương trình GDPT 2018 triển khai đến lớp 5, sẽ không thể đảm bảo mục tiêu 100% học sinh được học 2 buổi/ngày, không có phòng để nhận hết học sinh đầu cấp”.
Ông Lê Văn Nghĩa, Phó Trưởng ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố Đà Nẵng - cho biết “Qua giám sát của HĐND thành phố về thực hiện quy hoạch mạng lưới trường, lớp trên địa bàn cho thấy, ở các quận, huyện khác đều bảo đảm 100% số học sinh học 2 buổi/ngày, chỉ riêng quận Liên Chiểu do dân số cơ học tăng nhanh, dẫn đến tình trạng quá tải số lượng học sinh đến lớp. Trong khi đó, hiện quỹ đất mở rộng trường, xây mới trường của quận Liên Chiểu khó khăn bởi nhiều trường diện tích đất không lớn, lại nằm sát nhà dân, không mở rộng được…”.
“Hiện, UBND quận Liên Chiểu đã có kế hoạch xây dựng Trường liên cấp 1 và 2 trên địa bàn phường Hòa Khánh Bắc với diện tích gần 19.000m², tổng mức đầu tư gần 140 tỷ đồng… Chỉ xây thêm trường học mới có thể giải quyết rốt ráo bài toán trường – lớp ở địa bàn quận...”, ông Lê Văn Nghĩa trao đổi.