Theo phi công dẫn đoàn, CASA “lì” hơn so với máy bay chiến đấu, ít cơ động hơn; chênh lệch về kích thước và trọng lượng khiến việc bay đội hình trở nên khó nhằn.
Sáng sớm ở sân bay Gia Lâm, bốn “ngựa thồ” CASA gầm vang, bụi tung mù mịt theo vòng cánh quạt. Trong buồng lái chiếc CASA C-295 số hiệu 8902, Thượng tá Nguyễn Đắc Quang - Phó Phi đội trưởng Phi đội 1, Lữ đoàn Không quân 918 - nắm chặt cần lái, sẵn sàng dẫn dắt biên đội vút lên bầu trời Hà Nội.
Chỉ sau vài phút, biên đội CASA lần lượt tăng tốc, nhấc bánh khỏi mặt đất, nghiêng cánh hướng về phía trung tâm Thủ đô. Chiếc C-295 của Thượng tá Nguyễn Đắc Quang cất cánh đầu tiên, thực hiện nhiệm vụ trinh sát khí tượng và bay đơn. Theo sau là ba chiếc CASA C-212i và C-212-400.
Sau khi ổn định ở độ cao khoảng 300 mét, những chú "ngựa thồ" nhanh chóng nhập vào đội hình, tạo thành hàng ngang bốn chiếc thẳng tắp, giữ cùng tốc độ, độ cao. Toàn cảnh Hà Nội trải ra ngay bên dưới như tấm bản đồ sống động: Cầu Chương Dương, cầu Long Biên vắt ngang sông Hồng, những mái ngói phố cổ chen giữa tòa nhà cao tầng...
Đây là buổi bay trong chương trình thao luyện, chuẩn bị cho nhiệm vụ bay tại Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 (A80).
“Sau 40 năm, Lữ đoàn 918 mới lại thực hiện nhiệm vụ bay qua Quảng trường Ba Đình. Lần đầu tiên là năm 1985, giờ đến thế hệ chúng tôi, cảm giác rất tự hào và vinh dự", Thượng tá Quang chia sẻ.
CASA C-295 hiện là máy bay vận tải quân sự lớn và hiện đại nhất của Không quân Việt Nam. Mệnh danh “ngựa thồ”, C-295 dài 24,49m, sải cánh 25,81m, đạt tốc độ tối đa 454 km/h và có thể chở tới 23,2 tấn hàng hoặc 71 người. Điểm vượt trội của C-295 là khả năng cất - hạ cánh trên đường băng cực ngắn, kể cả sân bay dã chiến, ưu thế lớn trong vận tải quân sự, cứu hộ, cứu nạn.
Theo Thượng tá Quang, nhiệm vụ bay diễu binh lần này yêu cầu tất cả phi công tham gia phải là lái chính hoặc giáo viên bay - những người giàu kinh nghiệm, thuần thục kỹ thuật từ bay thấp đến bay cao, và có khả năng xử lý tình huống nhanh.
Do bài bay lần này là nội dung huấn luyện mới với lực lượng CASA, cả phi đoàn phải xây dựng lộ trình từ đội hình đơn đến biên đội, rút ngắn khoảng cách từ 150m còn 50m. Gần một tháng qua, toàn bộ quá trình tập luyện đều được ghi hình, rút kinh nghiệm kỹ càng.
Khác với chuyến bay thường, diễu binh đòi hỏi giữ đội hình chặt chẽ tuyệt đối. Độ cao đã được quy định cụ thể, giãn cách giữa các máy bay phải ổn định, mọi thao tác tính toán tới từng giây để đúng tốc độ, đúng giờ, đúng điểm qua khán đài.
“Chỉ cần lệch một giây, đội hình sẽ vỡ!", Thượng tá Quang nói.
CASA “lì” hơn so với máy bay chiến đấu, ít cơ động hơn nên việc giữ nhịp đội hình càng khó. Giữa C-295 và C-212 có sự chênh lệch đáng kể về kích thước và trọng lượng, khiến việc bay đội hình trở nên "khó nhằn" hơn.
Là người dẫn đoàn, Thượng tá Nguyễn Đắc Quang phải tính toán số liệu để biên đội phối hợp nhịp nhàng, giữ khoảng cách chuẩn với các tốp máy bay của đơn vị khác. “Kích thước lớn, tốc độ ổn định, phản ứng chuyển hướng chậm. Đó vừa là ưu điểm, vừa là thách thức", anh giải thích.
Cũng theo Thượng tá Quang, nhiệm vụ bay biểu diễn của Lữ đoàn 918 trong Đại lễ A80 không chỉ là màn trình diễn kỹ thuật, mà còn là lời khẳng định bản lĩnh, tinh thần đoàn kết và niềm tự hào của những người lính không quân.
“Nhìn Hà Nội từ trên cao, chúng tôi thấy mọi vất vả đều xứng đáng!", Thượng tá Nguyễn Đắc Quang tự hào nói.
Theo kế hoạch, tại Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, các biên đội trực thăng sẽ mở màn bay cho lực lượng Không quân Việt Nam. Tiếp đến là biên đội "ngựa thồ" CASA, theo sau là Su-30MK2, L-39NG và Yak-130.