Còn theo PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, trong các phiên tiếp theo, rất có thể NHNN sẽ giảm giá tham chiếu đấu thầu để hợp hơn với thị trường và nhu cầu của doanh nghiệp. Mức giá đầu tiên dự kiến đưa ra là 81,8 triệu đồng/lượng, sau đó đã được NHNN hạ xuống để chính thức đầu thầu ở mức 80,7 triệu đồng/lượng. Và trong phiên đấu thầu ngày 23/4, các doanh nghiệp, tổ chức đã đấu thầu thành công với giá hơn 81,3 triệu đồng/lượng.
Nguyên nhân “ế” vàng đấu thầu
Theo nhận định của chuyên gia vàng Trần Duy Phương, nguyên nhân chính khiến phiên đấu thầu vàng đầu tiên chỉ đạt 3.400 lượng là do các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp mua vào theo nhu cầu đã bán ra trước đó.
“Ví dụ, tuần qua họ đã bán khoảng 1.000 lượng vàng thì họ tham gia đấu thầu để mua lại số vàng dựa vào số lượng đã bán ra trước đó. Ngoài ra, điều kiện đấu thầu hiện nay quy định rằng lượng đặt mua tối thiểu phải là 14 lô, tương đương 1.400 lượng đang khiến nhiều doanh nghiệp e dè vì nhu cầu của họ chưa đến mức này. Ví dụ họ mới bán ra khoảng 200 lượng mà phải mua vào 1.400 lượng là vượt quá nhu cầu", ông phân tích.
Theo ông, thời điểm hiện tại, khi giá vàng vẫn liên tục biến động khó lường, không có doanh nghiệp, tổ chức tín dụng nào muốn đầu cơ vào vàng miếng. Họ chỉ có nhu cầu mua vào một lượng vừa đủ với số vàng đã bán hoặc là dư đôi chút. “Chẳng hạn họ đang âm 1.000 lượng vàng thì họ sẽ mua vào khoảng 1.200 - 1.400 lượng. Nhưng họ chỉ âm khoảng 500 lượng mà bắt họ phải mua vào 1.400 lượng thì rất là khó".
Điều kiện đấu thầu này đã cản trở các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp tham gia đấu thầu, vì thế mà khối lượng vàng đấu thầu thành công không nhiều.
"Do đó, nếu NHNN sửa điều kiện, cho mua vàng ở mức chỉ 400 - 500 lượng chẳng hạn thì chắc chắn sẽ thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia hơn", ông nói.
PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh nêu quan điểm, giá tham chiếu còn khá cao, khiến vàng đấu thầu kém hấp dẫn. Do đó, NHNN cần tính toán sao cho mức giá đấu thầu hợp lý nhất với nhu cầu của các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp đang muốn mua vàng.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, nếu NHNN đưa ra mức giá đấu thầu quá thấp cũng không được. Bởi vì, nếu doanh nghiệp và tổ chức tín dụng trúng thầu với mức giá thấp, trong khi NHNN không nhập được vàng từ thế giới với mức giá hợp lý thì hợp đồng đấu thầu cũng sẽ bị hủy theo quy định.
“Mặc dù Việt Nam đang có lợi thế là giá vàng trong nước cao hơn rất nhiều so với giá vàng thế giới. Nhưng nếu giá vàng thế giới tăng quá nhiều, vượt quá biên độ lợi nhuận thì hợp đồng đấu thầu sẽ bị hủy dể ngân sách Nhà nước không bị thiệt hại. Gá tham chiếu đưa ra phải dựa trên sự cân nhắc kỹ lưỡng trước các yếu tố tăng, giảm giá của giá vàng thế giới và đây là chuyện không dễ dàng", một chuyên gia khẳng định.