Gửi bình luận
Trong suốt chiều dài lịch sử phát triển của cờ vua – môn thể thao trí tuệ bậc nhất – đã xuất hiện những kỳ thủ xuất chúng, không chỉ thống trị trên bàn cờ mà còn để lại dấu ấn sâu đậm trên thế giới. Từ những huyền thoại như Bobby Fischer, Garry Kasparov,... cho đến những biểu tượng đương đại như Magnus Carlsen, họ đã góp phần đưa cờ vua lên một tầm cao mới, trở thành bộ môn toàn cầu đầy hấp dẫn.
Garry Kasparov – Kỷ nguyên vàng của cờ vua hiện đại
Theo đánh giá của trang cờ vua hàng đầu Chess24, Garry Kasparov là kỳ thủ số một trong lịch sử, thậm chí cái tên của vị kỳ thủ này xếp trên Magnus Carlsen và Bobby Fischer.
Không bất ngờ khi Garry Kasparov được coi là kỳ thủ vĩ đại nhất lịch sử, với 15 năm giữ ngôi Vua cờ. Kasparov sinh năm 1963 tại Baku, Azerbaijan. Nhưng sau khi Liên Xô tan rã, ông thi đấu dưới lá cờ Nga. Kasparov trở thành Vua cờ năm 1985 ở Moscow, sau khi hạ Karpov 13-11. Ở tuổi 22, ông trở thành Vua cờ trẻ nhất lịch sử.
Kasparov năm lần bảo vệ ngôi Vua cờ, trong đó có ba chiến thắng trước Karpov năm 1986, 1987 và 1990. Sau đó, ông hạ Nigel Short năm 1993 và Anand năm 1995. Trận so tài giữa ông và siêu máy tính Deep Blue (IBM) năm 1996, 1997 đã làm dậy sóng dư luận, mở ra thời kỳ tương tác giữa trí tuệ con người và trí tuệ nhân tạo.
Kasparov thất bại dưới tay học trò Kramnik năm 2000, với tỷ số 6,5-8,5 mà không thắng ván nào. Dù vậy, Kasparov vẫn là kỳ thủ số một FIDE cho đến khi giải nghệ năm 2005. Sau đó, ông từng có ý định tranh cử Tổng thống Nga. Kasparov được coi là biểu tượng đối lập với Tổng thống Vladimir Putin.
Magnus Carlsen – Biểu tượng của thế hệ mới
Vua cờ hiện tại Magnus Carlsen đứng thứ hai trong danh sách này, sau bảy năm thống trị làng cờ. Carlsen sinh năm 1990 tại Tonsberg, Na Uy. 19 tuổi, anh đã lên vị trí số một FIDE và cũng là kỳ thủ trẻ nhất làm được điều này. Đến năm 2013, Carlsen truất ngôi Vua cờ của Anand tại Chennai, Ấn Độ. Anh thắng ba, hòa bảy và không thua trước kỳ thủ chủ nhà.
Carlsen ba lần bảo vệ ngôi Vua cờ, trước Anand năm 2014, Sergey Karjakin 2016 và Fabiano Caruana 2018. Trận bảo vệ ngôi vương tiếp theo của Carlsen dự kiến diễn ra năm 2021. Với thực lực kỳ thủ hiện tại, giới chuyên môn dự đoán Carlsen sẽ tiếp tục giữ ngôi Vua cờ thêm vài năm nữa.
Bobby Fischer – Thiên tài kỳ quặc nhất của làng cờ vua thế giới
Đứng thứ ba trong danh sách này - Bobby Fischer (1943–2008) là một trong những kỳ thủ vĩ đại và có tầm ảnh hưởng nhất trong lịch sử cờ vua. Năm 1972, vào thời điểm cao trào của Chiến tranh lạnh Fischer đến Iceland để đối đầu Boris Spassky của Liên Xô. Trong bối cảnh về sự căng thẳng đang leo thang trong mối quan hệ giữa Mỹ và Liên Xô, trận đấu này được xem là một cuộc đối đầu về trí tuệ giữa hai siêu cường. Đối với nước Mỹ, chiến thắng này không chỉ giới hạn trong bàn cờ 64 ô.
Tuy nhiên, sự nghiệp của ông cũng gắn liền với những tranh cãi, sự biệt lập và cuộc sống kỳ lạ sau khi từ bỏ cờ vua đỉnh cao.
Emanuel Lasker – Kỳ thủ giữ ngôi vô địch thế giới lâu nhất lịch sử
Emanuel Lasker giữ ngôi Vua cờ lâu nhất tới 27 năm, đứng thứ tư trong danh sách. Khi đó, các Vua cờ được quyền chọn người thách đấu. Dư luận cho rằng Lasker cố tình chọn những đối thủ mềm để giúp ông bảo vệ danh hiệu.
Lasker sinh năm 1868 tại Berlinchen, Vương quốc Phổ (cũ), nay là thành phố Barlinek, Ba Lan. Lasker hạ Vua cờ đầu tiên Wilhelm Steinitz ở trận tranh ngôi năm 1894 tại Mỹ và Canada. Ông năm lần bảo vệ danh hiệu trước Steinitz năm 1897, Frank Marshall 1907, Siegbert Tarrasch 1908, Carl Schlechter và Dawid Janowski 1910. Lasker mất ngôi vào tay Capablanca năm 1921.
Alexander Alekhine – “Bậc thầy tấn công” của làng cờ vua thế giới
Đứng thứ 5 là Alexander Alekhine - kỳ thủ duy nhất qua đời với tư cách Vua cờ năm 1946. Alekhine sinh ra tại Moscow, Nga năm 1892, nhưng chuyển đến Pháp từ năm 1921. Dưới lá cờ Pháp, ông cướp ngôi Vua cờ của Capablanca ở Buenos Aires, Argentina năm 1927.
Alekhine hai lần giữ ngôi trước Efim Bogoljubov năm 1929 và 1934. Ông mất ngôi vào tay Max Euwe năm 1935, nhưng đòi lại danh hiệu Vua cờ chỉ sau đó hai năm. Khi chuẩn bị cho trận đấu với Botvinnik năm 1946, Alekhine qua đời không rõ lý do ở Bồ Đào Nha.
Anatoly Karpov – Biểu tượng của cờ vua chính xác và chiến lược
Vị trí thứ sáu thuộc về Anatoly Karpov - kỳ thủ giữ danh hiệu trong 10 năm từ năm 1975. Karpov sinh năm 1951 tại Zlatoust, Chelyabinsk Oblast, Nga. Kể từ khi FIDE ra mắt bảng thứ bậc kỳ thủ năm 1970, Karpov giữ ngôi số một trong 102 tháng, chỉ sau Kasparov và Carlsen.
Karpov hai lần bảo vệ ngôi Vua cờ trước Viktor Korchnoi ở Baguio, Philippines năm 1978, và Italy năm 1981. Ông dẫn trước Kasparov trong trận tranh ngôi năm 1984, nhưng kết quả bị hủy vì trận đấu kéo dài quá lâu. Một năm sau, Karpov mất ngôi Vua cờ bởi Kasparov. Ông còn tranh ngôi với Kasparov thêm ba trận nữa vào năm 1986, 1987 và 1990, nhưng đều thất bại.
Jose Raul Capablanca đứng thứ bảy, cũng là Vua cờ thứ ba trong lịch sử. Capablanca sinh năm 1888 tại Havana, Cuba. Ông giữ ngôi vô địch thế giới từ năm 1921 đến 1927. Khi còn sống, Capablanca được coi là người Cuba nổi tiếng nhất.
Capablanca chấm dứt 27 năm giữ ngôi Vua cờ của Emanuel Lasker, sau trận đấu ở Havana tháng 4/1921. Kỳ thủ chủ nhà thắng áp đảo 9-5, với bốn chiến thắng và không thất bại.
Dù giữ ngôi sáu năm, Capablanca chỉ dự hai trận tranh ngôi. Ở trận thứ hai diễn ra từ tháng 9/1927 đến tháng 11/1927, Capablanca thua Alexander Alekhine với tỷ số 15,5 - 18,5.
Mikhail Botvinnik - Cha đẻ của trường phái cờ vua Xô Viết
Mikhail Botvinnik là Vua cờ đầu tiên của Liên Xô (cũ), đứng thứ tám trong danh sách này. Botvinnik sinh năm 1911 ở Saint Petersburg, Nga. Năm 37 tuổi, ông trở thành Vua cờ thứ sáu, nhờ chức vô địch giải đấu vòng tròn năm lượt với năm kỳ thủ, ở The Hague, Hà Lan và Moscow, Nga. Botvinnik được 14 trên 20 điểm, nhiều hơn Vasily Smyslov ba điểm.
Botvinnik mở ra hơn 20 năm Liên Xô thống trị cờ vua. Ông bảo vệ ngôi Vua cờ năm 1951 và 1954 sau khi hạ David Bronstein và Smyslov. Đến năm 1957, Smyslov soán ngôi Vua cờ của Botvinnik, nhưng bị đòi lại ngai vàng sau đó ba năm. Botvinnik cũng bị Mikhail Tal cướp ngôi năm 1960, nhưng đòi lại sau đó một năm. Ông chỉ bị hạ bệ bởi Tigran Petrosian năm 1963, ở tuổi 52. Từ đó, Botvinnik không tranh ngôi Vua cờ lần nào nữa.
Botvinnik là thầy của nhiều Vua cờ Nga sau này, như Karpov, Kasparov hay Kramnik. Ông cũng là kỳ thủ lớn hiếm hoi thành công ở nhiều công việc khác, như kỹ sư điện hay nhà khoa học máy tính.
Vị trí thứ chín thuộc về Viswanathan Anand - Vua cờ đầu tiên và duy nhất của châu Á. Anand sinh năm 1969 tại Ấn Độ, lần đầu tranh ngôi Vua cờ năm 1995 với Garry Kasparov nhưng thất bại. Ông lần đầu trở thành Vua cờ năm 2007, khi danh hiệu được phân định dựa trên giải đấu vòng tròn hai lượt với tám kỳ thủ. Anand được chín điểm qua 14 ván, soán ngôi của Vladimir Kramnik.
Anand ba lần bảo vệ ngôi Vua cờ trước Kramnik năm 2008, Veselin Topalov 2010 và Boris Gelfand 2012. Ông mất danh hiệu vào tay Magnus Carlsen năm 2013 tại Chennai, Ấn Độ.
Paul Morphy – kỳ thủ được mệnh danh là “Mozart của cờ vua”
Paul Morphy là Vua cờ không chính thức duy nhất xuất hiện trong top 10. Ông sinh năm 1837 ở New Orleans, Louisiana, Mỹ, trong một gia đình quyền quý. Sau khi nhận bằng đại học luật năm 20 tuổi, Morphy sang châu Âu du đấu với những kỳ thủ mạnh nhất ở đó, và luôn thắng dễ dàng.
Morphy tự xưng vô địch thế giới năm 1858, sau khi thắng Adolf Anderssen với tỷ số 8-3 ở Paris, Pháp. Nhưng, trận đấu này không được thừa nhận chính thức. Morphy không còn đối thủ xứng tầm, vì thế ông chỉ muốn thi đấu nếu chấp đối thủ các quân tốt. Ông giải nghệ sau đó một năm, khi mới 22 tuổi.
