Đặc biệt, cách phát âm của một số em theo thói quen hoặc, nghe người lớn phát âm và thực hiện lại. Do ảnh hưởng của phương ngữ, nên các em còn phát âm thiếu chính xác tiếng, từ chứa: h /kh, dấu ngã/ dấu sắc.
Bên cạnh đó, lỗi về phát âm, như: sai phụ âm đầu tr/ch; s/x; p/, sai do phương ngữ “âm trờ đọc thành chờ”, “âm sờ đọc thành xờ”, “âm pờ đọc là bờ”, “dấu ngã đọc thành dấu hỏi”...”, cô Hà nói.
Cô giáo Hà hướng dẫn học sinh cách cầm sách đứng đọc. |
Từ kết quả khảo sát trên, muốn HS đọc đúng, cô Thu Hà đã có biện pháp rèn đọc đúng cho HS lớp 1. Đó là, đối với những tiết học đầu tiên (đặc biệt là tuần 1) tất cả đều mới mẻ, lạ lẫm với các em. GV cần xác định được mọi thao tác, mọi tư thế, cách đọc, nói, giao tiếp,… được hình thành trong giai đoạn này là hết sức quan trọng.
“Những thao tác, những thói quen, tư thế tác phong đúng, đẹp sẽ rất có lợi lâu dài và ngược lại. Bởi thế, rèn luyện các thao tác, động hình, tư thế ở tuần đầu tiên phải hết sức chuẩn mực, rõ ràng, dứt khoát. Việc rèn đọc cho HS không thể thiếu bước hướng dẫn tư thế cầm sách: khi đứng đọc, khi ngồi đọc... đọc phải to, rõ ràng, đủ cho cả lớp nghe”, cô Hà bày tỏ.
Nữ nhà giáo cho rằng, ở lứa tuổi HS Tiểu học, các em luôn coi thầy, cô giáo của mình là thần tượng, là chuẩn mực. Đặc điểm tâm lí của HS ở lứa tuổi này là hay bắt chước, hay làm theo. Các em thích mình giống như thầy, cô và người lớn. Các em thường “bắt chước” cô giáo từ cách ăn mặc, đi đứng, lời nói, cử chỉ, chữ viết,…
Học sinh lớp 1 hằng ngày đến lớp chủ yếu được nghe giọng nói của GV. Vì vậy, GV cho HS nghe đúng, nghe hay thì việc các em đọc sai, viết sai từng bước được khắc phục. Muốn HS phát âm tốt, thì GV phải phát âm chuẩn xác.
Cũng theo cô Hà, khi vận dụng phương pháp đọc mẫu cho HS, cô thường rèn luyện cho các em biết kết hợp cả kĩ năng nghe và nhìn (nghe tiếng phát âm và quan sát môi, miệng, lưỡi của cô giáo).
Trong phương pháp rèn đọc cho học trò, cô Hà thường chia nhóm học sinh để các em tiếp cận nhanh hơn. |
Như vậy, HS sẽ phát âm đúng và dễ dàng hơn. Khi đọc mẫu, không đơn giản chỉ là phát ra âm tiết, mà cần biết phối hợp với thuật “hình môi” nhằm hướng dẫn các em phát âm chuẩn xác hơn. Nếu HS chỉ nghe, mà không nhìn miệng cô giáo đọc, thì việc phát âm sẽ không đạt hiệu quả cao.
“Để rèn luyện đọc thành tiếng cho HS có hiệu quả, thì GV phải chú trọng đến giọng đọc, giọng nói của mình cho tốt. Điều này không chỉ trong giờ học Tiếng Việt, mà còn ở tất cả khi giao tiếp với HS. Bởi, giọng đọc mẫu của GV là một phương tiện trực quan có giá trị rất lớn trong giờ học, đặc biệt đối với học sinh lớp 1 ”, cô Hà chia sẻ.
Sau khi áp dụng các biện pháp nêu trên, kết quả thu được rất khả quan. Qua quá trình giảng dạy, kĩ năng đọc của HS được nâng cao rõ rệt. Đầu năm học, nhiều em nói nhỏ lí nhí, nhiều em rụt rè, mếu máo, phát âm còn ngọng, nhiều em tiếp thu bài chậm. Gần kết thúc năm học, các em đã đọc to, rõ ràng, lưu loát hơn. Những em học khá, giỏi đã đọc đúng, bước đầu đọc diễn cảm bài văn đúng yêu cầu đề ra. Không còn tình trạng học sinh phải đánh vần khi đọc, không còn HS không biết đọc.
“Cô giáo Đỗ Thị Thu Hà là một giáo viên giỏi cấp tỉnh năm học 2020-2021. Cô Hà cũng là nữ nhà giáo có lối sống giản dị, hòa đồng, luôn sẵn lòng giúp đỡ người khác, luôn được học sinh, đồng nghiệp yêu quý. Những sáng kiến kinh nghiệm của cô Hà được Hội đồng chấm SKKN và đồng nghiệp luôn đánh giá cao.
Năm học 2017-2018, với đề tài: “Một số giải pháp đổi mới phương pháp dạy học môn đạo đức lớp 2” của cô Hà được, được xếp loại C cấp tỉnh. Đề tài “Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đoạn văn ngắn trong các dạng bài Tập làm văn cho học sinh lớp 2 trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám” của cô Hà được xếp loại B, cấp thành phố...”, cô Dương Thị Thu Hà - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám, TP Thanh Hóa.