Philippines tạm ngưng nhập khẩu gạo, Việt Nam không chịu ảnh hưởng lớn

Xuất khẩu gạo của Việt Nam có thể đạt mục tiêu 7,5 triệu tấn đặt ra cho năm nay.

Giá lúa, gạo vẫn ổn định sau thông tin cấm nhập khẩu gạo của Philippines

3 ngày sau thông tin Philippines sẽ cấm nhập khẩu gạo trong 2 tháng, bắt đầu từ 1/9, thị trường lúa gạo Việt Nam ít biến động. Cụ thể, tại Đồng bằng sông Cửu Long, ngày 9/8, giá lúa trong nước tương đối ổn định.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang, giá lúa ngày 9/8 tại địa phương hầu như không biến động so với hôm qua: lúa IR 50404 (tươi) 5.700- 5.900 đồng/kg; Nàng Hoa 9 ở mức 6.000 -6.200 đồng/kg; Đài Thơm 8 (tươi) 6.100 6.200 đồng/kg; OM 18 (tươi) 6.000- 6.200 đồng/kg; OM 5451 (tươi) 5.900- 6.000 đồng/kg; OM 308 (tươi) 5.700- 5.900 đồng/kg.

Tương tự, giá gạo nhìn chung ổn định. Gạo nguyên liệu xuất khẩu OM 380 ở mức 8.200 8.300 đồng/kg; CL 555 giảm nhẹ 50 đồng xuống 8.600–8.750 đồng/kg; 5451 ở mức 9.500–9.650 đồng/kg; IR 504 ở mức 8.500–8.600 đồng/kg; OM 18 ở mức 9.600–9.700 đồng/kg.

Gạo thành phẩm OM 380 đạt 8.800–9.000 đồng/kg; IR 504 đạt 9.500–9.700 đồng/kg. Giá phụ phẩm dao động 7.400–9.000 đồng/kg, trong đó tấm thơm OM 5451 ở mức 7.400–7.500 đồng/kg, cám 8.000–9.000 đồng/kg.

Đáng chú ý, với giá gạo xuất khẩu, theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện gạo 5% tấm của Việt Nam ở mức 395 USD/tấn, tăng 4 USD/tấn so với thời điểm đầu tuần. Trong khi đó, gạo 5% tấm của Thái Lan, Pakistan, Ấn Độ lại giảm từ 1-6 USD/tấn và phổ biến quanh mức 362-379 USD/tấn.

Nguồn cung ít, giao dịch cầm chừng là nguyên nhân khiến giá lúa và giá gạo trong nước vẫn giữ vững bất chấp những thông tin bất lợi trên thị trường lúa gạo toàn cầu.

Số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy, 7 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu gạo đạt 5,5 triệu tấn và 2,81 tỷ USD, tăng 3,1% về khối lượng nhưng giảm 15,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, Philippines là thị trường số một của gạo Việt Nam, chiếm gần 43% kim ngạch xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm.

Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất – Thương mại Phước Thành IV (Vĩnh Long) Nguyễn Văn Thành nhận định, quyết định cấm nhập khẩu gạo của Philippines sẽ không gây ảnh hưởng đáng kể đến ngành lúa gạo Việt Nam. Nguyên nhân do, vụ Hè Thu đã thu hoạch và tiêu thụ gần hết, vụ tới chủ yếu là gạo đặc sản phục vụ thị trường nội địa nên áp lực xuất khẩu không nhiều.

Thêm vào đó, chính sách nhập khẩu của Philippines vốn thay đổi thường xuyên và doanh nghiệp Việt đã quen ứng phó. Về bản chất, Philippines vẫn thiếu gạo và phải nhập khẩu số lượng lớn để bảo đảm an ninh lương thực, chỉ tạm hạn chế nhập trong thời gian thu hoạch để bảo vệ nông dân.

Tác động là có, nhưng không nhiều

Đài Thơm 8 đang là mặt hàng gạo xuất khẩu chủ lực sang thị trường Philippines. Theo các doanh nghiệp xuất khẩu, hiện còn khoảng 3 tuần để các doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường này, song vẫn tiềm ẩn rủi ro nếu hàng đến sau ngày 1/9 sẽ không được thông quan.

Thời gian vận chuyển từ Việt Nam sang Philippines thường mất 2 -10 ngày tùy địa điểm, do đó các hợp đồng đã ký sẽ được ưu tiên giao trước, còn hợp đồng mới khó kịp tiến độ.

Dù vậy, trong bức tranh xuất khẩu nói chung, theo nhận định của cộng đồng doanh nghiệp xuất khẩu gạo, chính sách cấm nhập khẩu gạo của Philippines sẽ tác động nhưng cũng không quá tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam do hơn 70% lượng gạo Hè Thu đã tiêu thụ. Trong khi đó, giai đoạn tháng 9–10 gần như không có thu hoạch, nên áp lực bán ra không lớn.

Mặt khác, chất lượng gạo Việt Nam đang ở mức cao, với khoảng 70% là gạo thơm, giá gạo xuất khẩu mặt hàng này đạt 500 USD/tấn, dù Philippines ngưng nhập khẩu gạo trong 2 tháng các doanh nghiệp dự báo gạo thơm vẫn có thể tiếp tục tăng thêm 10–15 USD/tấn.

Trong thời gian qua, thị trường lúa gạo toàn cầu chứa đựng nhiều yếu tố biến động đột ngột và gây rủi ro cho doanh nghiệp. Do đó, việc mở rộng thị trường được coi là yếu tố sống trong việc xuất khẩu gạo Việt Nam. Đến nay, Việt Nam đã xuất khẩu sang hơn 150 nước.

Theo các chuyên gia trong ngành, gần đây doanh nghiệp đã ký được nhiều đơn hàng với giá cải thiện, đồng thời mở rộng sang các thị trường khác trong ASEAN và Nam Phi. Nhiều doanh nghiệp cũng đang đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường và chủng loại gạo xuất khẩu, nhằm giảm phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống, hạn chế rủi ro từ biến động chính sách.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho hay, mục tiêu đặt ra cho năm nay xuất khẩu gạo đạt khoảng 7,5 triệu tấn, trong khi đến thời điểm hết tháng 7/2025, lượng xuất khẩu đã đạt 5,5 triệu tấn, như vậy, trong 5 tháng cuối năm nay lượng gạo xuất khẩu chỉ còn khoảng 2 triệu tấn, tương đương mỗi tháng xuất 400.000 tấn.

Do đó, tác động thị trường từ lệnh ngưng nhập của Philippines là có nhưng không cao. Bộ này cũng nhận định, với đà xuất khẩu hiện tại, nước ta hoàn toàn có thể đạt mục tiêu xuất khẩu đặt ra cho năm nay.

Với lợi thế về chất lượng và thương hiệu đã được khẳng định trên thị trường quốc tế, các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp lúa gạo cần tiếp tục đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ không chỉ ở thị trường truyền thống mà còn ở các thị trường mới.

Song song, cần tối ưu hóa chuỗi cung ứng, cải thiện hiệu quả logistics để giảm chi phí và ứng phó với biến động giá ngắn hạn. Khi chuỗi sản xuất đầu vào đạt chất lượng cao và sản lượng ổn định, toàn ngành từ sản xuất, chế biến đến xuất khẩu sẽ được hưởng lợi, tạo nền tảng cho ngành lúa gạo Việt Nam phát triển bền vững trước những biến động bất định trên thị trường gạo toàn cầu.

Nhờ chất lượng cao, thương hiệu đã được khẳng định trên thị trường quốc tế, gạo Việt ít chịu tác động trước biến động từ các thị trường lớn, tiếp tục giữ giá và sản lượng xuất khẩu ổn định.