Mặt khác, công cụ hiện đại không hỗ trợ người dạy hoàn toàn trong các bài giảng; không phải bài nào cũng cần sử dụng giáo án điện tử. Phương pháp dạy học hiện đại không hoàn toàn xa rời truyền thống. Người thầy phải có khả năng sư phạm tốt, biết kết hợp yếu tố truyền thống và hiện đại để tổ chức hoạt động dạy, học đạt kết quả cao”, thầy Bảo chia sẻ.
Bày tỏ quan điểm cá nhân, bà Tô Thụy Diễm Quyên - chuyên gia giáo dục, nhà sáng lập, Giám đốc điều hành Công ty TNHH tư vấn và phát triển giáo dục InnEdu tại TPHCM chia sẻ, trong tiết dạy nếu giáo viên lạm dụng công nghệ sẽ làm học sinh mất tập trung. Khi đó, những nội dung, kiến thức chuyển tải không được đưa vào trí nhớ ngắn hạn hay dài hạn.
“Là chuyên gia đào tạo ứng dụng CNTT vào dạy học và thực hiện việc này thường xuyên ở các lớp dạy cho học sinh, giáo viên, giảng viên, tôi khẳng định tiết dạy nếu sử dụng quá nhiều công nghệ thì hiệu quả phản tác dụng”, bà Diễm Quyên nhấn mạnh.
Theo bà Diễm Quyên, nguyên lý để lựa chọn công nghệ trong giáo dục là “sư phạm phải dẫn dắt công nghệ” chứ công nghệ không phải là “đũa thần”. Công nghệ không giúp cho quá trình dạy học trở nên tối ưu hơn, tuy nhiên phương pháp giảng dạy mới là “đũa thần” để tối ưu hóa việc dạy học. Công nghệ chỉ được xem như công cụ, phương tiện để phương pháp giảng dạy trở nên hiệu quả và nhanh chóng hơn.
“Sử dụng công nghệ thế nào cho hiệu quả, giáo viên có thể tìm hiểu ‘Top 100 công cụ cho học tập’ trên Google. Ở đó, mỗi năm đưa ra những công cụ hàng đầu thế giới và hỗ trợ tốt nhất việc học tập. Song, nếu giáo viên sử dụng vô tội vạ, nay sử dụng công cụ này, mai cái khác thì học sinh sẽ mất tập trung, tính hiệu quả, sư phạm không cao”, bà Diễm Quyên nhấn mạnh.
Theo bà Diễm Quyên, thầy cô nên xây dựng ra một hệ quy chiếu trong đó liệt kê các công cụ giúp khả năng tương tác, ghi nhớ, tư duy phản biện, phân tích, tổng hợp, đánh giá kiến thức… cho người học. Đặc biệt, trong một tiết học không nên đưa vào quá nhiều công cụ mà cần chú trọng đặt ra câu hỏi định hướng để phát triển năng lực tư duy, kỹ năng giải quyết vấn đề cho học sinh.
Tiết học của học sinh Trường THPT Đắk Ơ (Bình Phước). |
Ông Lê Duy Tân - Trưởng phòng Giáo dục Trung học (Sở GD&ĐT TPHCM) cho rằng, các trường không nên nhầm lẫn giữa chuyển đổi số với lạm dụng công nghệ. TPHCM đang trong quá trình xây dựng đô thị thông minh, ở đó có giáo dục thông minh, nên chuyển đổi số để đẩy mạnh khả năng tự học, học theo hướng dẫn từ đó tạo điều kiện cho việc học trực tiếp hiệu quả hơn, có nhiều thời gian trên lớp để phát huy năng lực…
Một số ý kiến phản ánh việc giáo viên giao nhiệm vụ học tập như làm bài thuyết trình, dự án… cho học sinh mà không hướng dẫn khiến các em quá tải, theo ông Lê Duy Tân do việc làm này chưa đảm bảo nguyên tắc sư phạm và yêu cầu của nhiệm vụ dạy học.
“Giáo viên không lạm dụng CNTT trong dạy học mà phải áp dụng vào lớp, tiết học có mục đích. Đặc biệt, ban giám hiệu nhà trường cần ứng dụng CNTT vào quản lý việc giao nhiệm vụ học tập cho học sinh, tránh việc cô A giao, thầy B cũng giao dồn một thời điểm. Như vậy, mới giúp học sinh học hiệu quả, tránh quá tải vì bài tập, dự án…”, ông Tân nhấn mạnh.
Còn theo bà Diễm Quyên, việc học sinh về nhà thiết kế bài thuyết trình rồi lên lớp trình bày không phải là dạy học chủ động, thực chất là đẩy nhiệm vụ dạy học cho học sinh. Giáo viên đang hiểu sai việc lấy học sinh làm trung tâm. Lấy học sinh làm trung tâm nghĩa là người học có nhiều kênh học tập khác nhau và được lựa chọn kênh học tập phù hợp. Từ đó, người học chủ động trong quá trình học tập và tự quyết định học gì, xây dựng lộ trình học tập cá nhân thế nào.
Em C.Q.M, học sinh lớp 12, một trường THPT tại Quận 3 cho biết: “Việc giao dự án, bài thuyết trình về nhà khiến em áp lực. Bởi, nếu một tuần có một bài thuyết trình hoặc sản phẩm học tập thì không sao nhưng có tuần 2 giáo viên bộ môn cùng yêu cầu thực hiện thì quá tải bởi chúng em phải tập trung nhiều thời gian; điều đó cũng ảnh hưởng đến việc bố trí kế hoạch học tập cho môn học khác.
Việc làm dự án, thuyết trình thái quá vừa mất nhiều thời gian, công sức, mà còn dễ xảy ra tình trạng nhóm người làm nhiều, người làm ít. Em nghĩ, hình thức làm dự án, thuyết trình nên có nhưng không quá dày đặc và có thể trải đều trong năm”.
Ông Nguyễn Văn Hiếu - Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM cho biết: “Thời gian qua, nhiều ý kiến phản ánh tình trạng giáo viên lạm dụng hình thức thuyết trình trong dạy và học. Môn nào, tiết nào giáo viên cũng bắt học sinh chuẩn bị bài ở nhà để vào lớp thuyết trình. Đổi mới phương pháp dạy học là phải giảm tải, tạo hứng thú cho học sinh. Lạm dụng phương pháp đổi mới dạy học sẽ gây áp lực, phản cảm nặng nề trong dạy và học. Giáo viên bộ môn phải phối hợp, thống nhất bao nhiêu tiết thuyết trình trong 1 tuần, 1 tháng thì vừa sức học sinh, chứ không thể lạm dụng”.