Quận Bắc Từ Liêm đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Lễ đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội truyền thống kết chạ Kiều Mai - Phú Mỹ là mốc son thể hiện sự tri ân đối với các giá trị di sản văn hóa của cha ông để lại. Đồng thời, phát huy tiềm năng du lịch văn hóa tâm linh của quận Bắc Từ Liêm.

Đến dự Hội nghị có: ông Hoàng Đạo Cương - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Phó Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội cùng đại diện lãnh đạo quận Nam Từ Liêm và Bắc Từ Liêm.

Tại Hội nghị, báo cáo về giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội truyền thống kết chạ Kiều Mai - Phú Mỹ, bà Lê Thị Thu Hương - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm cho biết, quận Bắc Từ Liêm là nơi hội tụ nhiều di sản văn hoá của người Việt cổ, phong phú về số lượng và đa dạng về chủng loại.

Tiêu biểu trong hệ thống các di sản văn hóa trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội truyền thống kết chạ Kiều Mai - Phú Mỹ hay còn gọi là Lễ hội giao hiếu Kiều Mai – Phú Mỹ.

Như nhiều lễ hội dân gian khác, Lễ hội giao hiếu Kiều Mai - Phú Mỹ gắn liền với hạt nhân văn hóa tín ngưỡng là tục thờ thần của hai làng, cùng các kiến trúc thờ tự có liên quan, cụ thể: Đình làng Phú Mỹ (phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm) thờ Quốc vương Thiên tử Đại vương, tức Lý Nam Đế (503 - 548), Diêm La thiên tử Đại vương, tức Lý Phật Tử (571-602) và Ả Lã Nàng Đê (40 - 43 sau CN); Đình làng Kiều Mai (quận Bắc Từ Liêm) thờ Thành hoàng làng là Tam Giang thượng đẳng phúc thần Đại vương.

Người dân hiện nay vẫn truyền nhau câu ca dao: "Hội làng Phú Mỹ, Kiều Mai/ Tháng Giêng anh đến, tháng Hai chị về" để nói về không gian và thời gian diễn ra Lễ giao hiếu Kiều Mai – Phú Mỹ.

Các nghi lễ của hai làng Kiều Mai - Phú Mỹ trong một năm hết sức phong phú. Ngoài thông lệ "xuân, thu nhị kỳ" còn có các lễ tiết gắn với ngày sinh, ngày hóa của các thần, ngày khánh hạ, cầu phúc, xuống đồng, cầu mùa.

Nhưng tiêu biểu và đáng chú ý nhất là lễ hội giao hiếu. Theo tục truyền, tục kết chạ giữa hai làng Kiều Mai - Phú Mỹ được xác lập và duy trì từ xa xưa, từng có Khoán ước được ký kết ngày 10 tháng 4 năm Cảnh Hưng thứ 6 (1745), phục dựng lại ngày 01 tháng 6 năm Quý Dậu (1933), niên hiệu Bảo Đại. Hiện Khoán ước này còn được được lưu giữ tại hai tổ dân phố (Kiều Mai - Phú Mỹ).

Nội dung khoán ước ghi rõ: Hàng năm, vào ngày 7 tháng Giêng, thôn Kiều Mai sửa lễ hoặc rước Thánh vị đến Phú Mỹ để dự Lễ khánh hội tại thôn Phú Mỹ; Ngày 10 tháng Hai, thôn Phú Mỹ sửa lễ hoặc rước Thánh vị đến Kiều Mai để dự Lễ khánh hội tại thôn Kiều Mai. Ngoài ra, còn quy ước cụ thể về lễ và các nghi thức hành lễ liên quan.

Đến nay, dân làng Kiều Mai - Phú Mỹ vẫn duy trì Khoán ước này. Theo thông lệ xưa, năm nào "hòa cốc phong đăng" (được mùa), hai bên cùng tổ chức lễ hội và có rước lớn. Hiện nay, Lễ hội giao hiếu Kiều Mai - Phú Mỹ được tổ chức với quy mô lớn 5 năm 1 lần, còn lại các năm khác, được tổ chức với quy mô nhỏ.

Với những giá trị văn hóa tiêu biểu đặc sắc trên, Lễ hội truyền thống kết chạ Kiều Mai - Phú Mỹ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chính thức ghi danh vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 1728/QĐ-BVHTTDL ngày 27/5/2022.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh khẳng định: "Lễ hội giao hiếu Kiều Mai - Phú Mỹ được vinh danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là sự khẳng định giá trị văn hóa của làng Kiều Mai và làng Phú Mỹ trong dòng chảy văn hóa của đất nước, dân tộc.

Sự kiện này thể hiện sự chung tay, đồng lòng thực hành, truyền dạy, trao truyền, bảo tồn phát huy các giá trị văn hóa của nhân dân làng Kiều Mai - Phú Mỹ để lễ hội có sức sống và lan tỏa đến ngày hôm nay.

Dịp này, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cũng đề nghị quận Bắc Từ Liêm, phường Phúc Diễn tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục về giá trị văn hóa tốt đẹp của Lễ hội đến với các tầng lớp nhân dân để mỗi người, mỗi dòng họ, tổ dân phố và người dân Thủ đô, du khách trong nước và quốc tế hiểu biết sâu sắc về giá trị của lễ hội.

Cùng với đó là việc triển khai kế hoạch quản lý, tôn tạo các di tích lịch sử văn hóa theo Chương trình 06 của Thành ủy về "Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025", quận Bắc Từ Liêm tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xây dựng kế hoạch, đề án cụ thể về công tác bảo tồn phát huy giá trị văn hóa phi vật thể trên địa bàn, để mỗi di sản văn hóa đều trở thành động lực và nguồn lực, sức mạnh nội sinh trong xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội của địa phương và Thủ đô.

Tại Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Phúc Diễn Nguyễn Quang Tiến cho biết, bằng sự nỗ lực và trách nhiệm, phường Phúc Diễn và phường Mỹ Đình 2 (quận Nam Từ Liêm) sẽ chung tay cùng cộng đồng để Lễ hội kết chạ Kiều Mai - Phú Mỹ được bảo tồn, lan tỏa để các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của Lễ hội sẽ còn mãi với thời gian.

Qua đó, quảng bá hình ảnh giá trị di sản văn hóa phát triển du lịch, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội của phường Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm.