Gửi bình luận
Rồi những lời than trách con nhà mình chẳng bằng con nhà người ta: “Bạn kia học giỏi con nhỉ, nhà người ta không có điều kiện mà còn cố gắng như thế. Con được một phần như bạn thì có phải tốt không?”.
Theo Hệ thống nhu cầu của Maslow - một lý thuyết về tâm lý học được đề xuất bởi Abraham Maslow trong bài viết A Theory of Human Motivation năm 1943, bốn cấp cơ bản nhất của kim tự tháp chứa những điều kiện mà Maslow gọi là “nhu cầu thiếu”: lòng tự trọng, tình bạn - tình yêu, an toàn và nhu cầu thể chất.
Nếu những “nhu cầu thiếu hụt” này không được đáp ứng - ngoại trừ nhu cầu cơ bản nhất (sinh lý) - chúng có thể không có dấu hiệu thể hiện ra bên ngoài, nhưng cá nhân sẽ cảm thấy lo lắng và căng thẳng. Mức độ nhu cầu cơ bản nhất phải được đáp ứng trước khi có khao khát về nhu cầu khác.
Mỗi cá nhân cần được thỏa mãn những nhu cầu cơ bản trước khi có thể tiến lên các cấp độ cao hơn của sự tự hoàn thiện. Hiện, thế hệ trẻ có thể có đầy đủ những điều kiện để đáp ứng tầng nhu cầu sinh lý và nhu cầu an toàn của tháp Maslow. Vậy còn nhu cầu được yêu thương, được lắng nghe và có một nơi được thuộc về thì sao? Bao nhiêu phụ huynh nghĩ cho con một cuộc sống đầy đủ thì đã là yêu thương con rồi? Chính sự thiếu hụt này có thể dẫn đến hệ quả là cảm giác cô đơn, trạng thái trầm cảm và các vấn đề về tâm lý khác mà trẻ em phải đối mặt.
Thách thức của việc so sánh giữa các thế hệ nằm ở chỗ từng thế hệ phải đối mặt với những hoàn cảnh và khó khăn riêng biệt. Đây là điều không thể đo lường một cách công bằng được bởi chúng ta không thể áp dụng bối cảnh xã hội của thế hệ này để đánh giá thế hệ khác. Mặc dù thế hệ trước đã vượt qua nhiều khó khăn, nhưng không thể phủ nhận rằng thế hệ trẻ hiện nay cũng phải đối mặt với những thách thức của riêng mình.
Đứng dưới góc độ của một nhà tham vấn và trị liệu tâm lý, Thạc sĩ - chuyên gia tâm lý Lê Thế Hanh cũng nhận định: “Ở hầu hết mọi thời đại đều có áp lực và cũng có nhiều người với sức khỏe tinh thần mỏng manh, chưa gia tăng được sự chống chịu với căng thẳng mà kết thúc cuộc sống của mình. Tuy nhiên ở thời đại này, các câu chuyện về một cậu bé hoặc cô bé nào đó kết thúc sự sống của mình vì một áp lực nào đó từ gia đình hoặc nhà trường quá dễ dàng xuất hiện trên mạng xã hội và truyền thông. Đây vừa là vấn đề của thời đại khi mà trẻ thấy được các bạn mình làm được mình cũng sẽ làm được mà cũng như là một lời kêu cứu của thế hệ trẻ đến với bố mẹ và những nhà làm giáo dục tại Việt Nam. Trẻ cần được lắng nghe nhiều hơn và được nuôi dưỡng sức khỏe tâm trí lành mạnh hơn”.
Vậy nên, chúng ta nên nhìn nhận một cách đa chiều hơn về những áp lực mà người trẻ ở đây đang gặp phải. “Thời thế - thế thời”, mỗi thời đại sẽ phải gánh chịu những áp lực khác nhau. Điều phụ huynh đang thiếu ở đây đó là sự thấu hiểu từ các bậc cha mẹ và một sự định hướng đúng đắn cho sự phát triển toàn diện tâm sinh lý trong môi trường xã hội đang liên tục đổi thay một cách chóng mặt.
Đã đến lúc, chúng ta nên ngừng so sánh, và áp đặt giá trị lên thế hệ trẻ, thay vào đó, chúng ta nên lắng nghe, thấu hiểu để giúp các bạn trẻ tìm thấy giá trị của mình và đường đi đúng đắn cho bản thân.
Thạc sĩ - chuyên gia tâm lý Lê Thế Hanh chia sẻ 4 hoạt động thiết yếu mỗi ngày để nuôi dưỡng sức khỏe tinh thần cho trẻ:
1. Dành thời gian từ 30 phút đến 1 tiếng mỗi ngày để nói chuyện với trẻ, kể cho trẻ nghe về cuộc sống của bố mẹ cũng như lắng nghe những sự kiện tại trường học mà trẻ đang có.
2. Cùng trẻ xem các bộ phim tâm lý xã hội và gia đình để đồng hành và hướng dẫn trẻ phát triển tư duy xã hội cũng như kỹ năng xử lý tình huống trong phim và trên thực tế.
3. Nếu như có mâu thuẫn với trẻ, phụ huynh cần giữ sự bình tĩnh để có thể cùng trẻ giải quyết vấn đề, hạn chế đánh giá phán xét hành vi của trẻ mà chỉ tập trung vào bài học để trẻ phát triển.
4. Gia tăng thêm các hoạt động chung với trẻ như cùng nhau làm việc nhà, sửa sang đồ đạc, mua sắm và trao quyền nhiều hơn cho trẻ trong các hoạt động ở nhà và trường học để trẻ xây dựng tinh thần trách nhiệm.
Thấu hiểu và hướng dẫn trẻ em không chỉ là trách nhiệm của gia đình mà còn là của cả cộng đồng. Việc xây dựng một môi trường lành mạnh, nơi trẻ có thể cảm thấy được yêu thương và chấp nhận, là yếu tố quan trọng giúp trẻ mạnh mẽ hơn trong việc đối mặt và vượt qua những thách thức của cuộc sống.
Ngoài ra, việc cung cấp không gian để trẻ tự phát triển, thể hiện bản thân và chấp nhận cả điểm mạnh - điểm yếu của mình, là chìa khóa để nuôi dưỡng nên những cá nhân có khả năng chống chịu và vươn lên mạnh mẽ trước sóng gió của cuộc đời.
