Chủ động phòng tránh thiên tai

Những năm qua, tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai ngày càng có xu hướng cực đoan, bất thường cả về cường độ, tần suất. Đặc biệt, vào tháng 10/2020 người dân miền Trung phải gánh chịu những thiệt hại nặng nề về con người, tài sản do bão lũ gây ra. Mong muốn người dân có thể chủ động phòng, tránh thiên tai, em Nguyễn Mai Như Trúc và Đào Thị Thanh Tâm (cùng học lớp 9A, Trường Tiểu học – THCS xã Sa Nghĩa, huyện Sa Thầy, Kon Tum) đã sáng tạo “Thiết bị báo động mưa to, gió lớn và nước ngập”.

Tháng 11/2022, Như Trúc cùng với Thanh Tâm nảy ra ý tưởng và thống nhất thực hiện dự án “Thiết bị báo động mưa to, gió lớn và nước ngập”. Thiết bị gồm: Bình ắc quy, rơ le cảm biến, đèn báo động, chuông báo động, bộ phận tạo gió, bộ phận đo lượng mưa, công tắc, thau chậu nhựa tái chế...

Như Trúc cho biết, đối với bộ phận đo lượng mưa sử dụng nguyên lý bình thông nhau được học ở chương trình Vật lý 8. Theo đó, nối 2 cốc nhựa hình trụ với nhau bằng ống nhựa dẻo. Cốc thứ nhất để ngoài trời, cốc còn lại gắn với thiết bị có một ống thoát nước trên bề mặt. Khi mưa, nước từ cốc thứ nhất chảy qua ống nhựa đến cốc thứ hai làm cho phao nổi lên chạm vào rơ le. Lúc này, đèn sáng và chuông báo động vang lên. Từ đó, người dân biết đang có mưa lớn.

Với bộ phận phát hiện có nước tràn vào nhà dựa vào ứng dụng sự nổi của vật. Khi xảy ra trường hợp xả lũ bất ngờ, nước tràn vào nhà thì chai nhựa nổi lên. Từ đó nâng cánh tay đòn chạm vào rơ le làm đóng mạch điện, đèn sáng và chuông báo động vang lên. Còn bộ phận phát hiện khi có gió lớn sử dụng quạt thổi làm con quay gió chuyển động. Khi gió lớn đạt mức gây nguy hiểm sẽ làm cánh quạt quay và đóng mạch điện, đèn phát sáng và có chuông báo động.

“Báo động này có thể được ứng dụng rộng rãi cho người dân ở miền Trung, các tỉnh có gió lớn của khu vực Tây Nguyên và gia đình sống ở ven sông, biển. Từ đó, mọi người có thể chủ động ứng phó với thiên tai, bão lũ…; tránh những thiệt hại về người và tài sản”, em Như Trúc tâm sự.

Nguyễn Mai Như Trúc (bên phải), Đào Thị Thanh Tâm và giáo viên hướng dẫn với dự án “Thiết bị báo động mưa to, gió lớn và nước ngập”.

Chi phí 0 đồng

Đào Thị Thanh Tâm chia sẻ, thời gian thực hiện ý tưởng khá ngắn vì trùng với nhiều kỳ thi mà các em tham gia. Chính vì vậy, 2 nữ sinh tranh thủ ngày nghỉ cuối tuần hoặc những buổi tối rảnh rỗi để đưa thiết bị ra lắp ráp, thử nghiệm. Trong quá trình thực hiện, các em gặp khá nhiều khó khăn, đặc biệt là phần đấu nối các dây điện, bình ắc quy… với nhau. Sau hàng chục lần thất bại, thiết bị của Thanh Tâm và Như Trúc mới hoàn thiện.

“Thiết bị được làm từ những vật liệu dễ tìm kiếm và tận dụng đồ dùng cũ của gia đình nên chi phí thực hiện là 0 đồng. Những nguyên vật liệu này có thể tái chế nên hạn chế việc gây ô nhiễm môi trường. Nếu người dân không có sẵn mà đi mua thì giá thành cũng rất rẻ. Thiết bị với trọng lượng khoảng 5kg, mọi người có thể dễ dàng lắp đặt và sử dụng, vận chuyển”, em Thanh Tâm bộc bạch.

Tuy nhiên, theo nữ sinh, thiết bị chỉ sử dụng cho người dân sống ở khu vực ven sông nước, miền Trung và vùng núi cao Tây Nguyên. Hiện nay, thiết bị chưa áp dụng được rộng rãi với người dân cả nước. Do đó, trong thời gian tới, Thanh Tâm và Như Trúc sẽ tiếp tục tìm hiểu và cải tiến thiết bị để có thể ứng dụng cho mọi vùng miền.

Thầy Nguyễn Đức Phương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học – THCS xã Sa Nghĩa, cho biết, đây là năm thứ 2, nhà trường có sản phẩm tham dự Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp huyện dành cho học sinh trung học năm học 2022 - 2023. Đây cũng là lần đầu tiên trường có sản phẩm đoạt giải. Hay tin dự án “Thiết bị báo động mưa to, gió lớn và nước ngập” đoạt giải Nhất, thầy, cô và học sinh đều vui mừng, hạnh phúc.

Theo thầy Phương, em Nguyễn Mai Như Trúc và Đào Thị Thanh Tâm đều là học sinh giỏi của trường. Không những thế, hai nữ sinh còn là thành viên trong đội tuyển thi học sinh giỏi. Vừa qua 2 em cũng đã tham gia các cuộc thi về tài năng tiếng Anh…

“Mặc dù đây là lần đầu tiên Như Trúc và Thanh Tâm có sản phẩm dự thi, nhưng tôi đánh giá rất cao ý tưởng này. Vì dự án không chỉ có tính ứng dụng tại địa phương, mà có thể hỗ trợ cho người dân ở nhiều khu vực khác”, thầy Phương nói.