- Tôi hiểu dụng tâm của ê-kíp sáng tạo, thế nhưng thời điểm phim lên sóng, có không ít ý kiến trái chiều cho rằng bộ phim “dìm” bộ đội để khen công an, thông qua trường đoạn hỏi cung Thào A Chư trong trại giam. Là tác giả kịch bản, cũng là phó đạo diễn bộ phim, anh nhận xét gì về bình luận này?
- Khen chê là điều không tránh khỏi khi trình làng tác phẩm văn học, nghệ thuật. Với một tác phẩm điện ảnh với chỉ số rating 5.3 trong nhiều tháng khi công chiếu, việc phim “Bão ngầm” nhận được nhiều bình luận khen chê là điều rất bình thường.
Khen chê là quyền của khán giả, đi ra từ cảm xúc yêu ghét và trình độ thẩm phim của từng người. Chúng tôi lắng nghe và trân trọng mọi ý kiến góp ý, để có thể tốt hơn cho những phim sau.
Tuy nhiên, với bình luận Bão ngầm “dìm hàng” bộ đội biên phòng để làm nổi lên vai trò công an, thì tôi thấy đó là nhận xét không chính xác với những gì diễn ra trên phim.
Lý do có ý kiến về chuyện này, là họ căn cứ vào cuộc hỏi cung Thào A Chư trong trại tạm giam của bộ đội biên phòng. Tên Chư này không chịu khai nhận về hành vi mua bán ma túy, cho đến khi nhân vật Hùng “nhọ”, tức Đại úy công an Đào Hải Triều xuất hiện tại buồng cung trong bộ cảnh phục. Chúng tôi gọi đó là “đánh bài ngửa”.
Xin nói thế này, trước đó toàn bộ cuộc tấn công triệt phá hang ổ ma túy do Thào A Chư cầm đầu là công lao rất lớn của biên phòng. Tuy nhiên, với một tên trùm như Thào A Chư với nhiều tiền án, tiền sự, dày dặn kinh nghiệm đối phó pháp luật, thì việc “cạy răng, mở miệng” gã để khai báo trung thực về tội trạng, không phải chuyện dễ dàng.
Mặt khác, gã cũng chưa hề tiếp cận với tang vật (chưa nhận được ma túy), chỉ rõ hành vi sử dụng súng chống lại lực lượng chức năng. Tài liệu để buộc gã về tội phạm ma túy chỉ là lời khai của một số tên đàn em... nên Thào A Chư cực kỳ lỳ lợm, quyết “đổ bê tông” đến cùng, nếu như không gây cho gã cú sốc tâm lý cao độ.
Và người này không thể là ai khác ngoài trinh sát Triều, người từng “đánh sâu” trong hang ổ của Chư dưới cái tên Hùng “nhọ”, từng “cứu nghiệp vụ” đối với gã trong cơn mưa đạn…
Vì thế, ban chuyên án bắt buộc phải chơi “bài ngửa” khi đưa trinh sát Triều (Hà Việt Dũng thủ vai) xuất hiện công khai, đấu tranh trực diện mới đủ sức nặng buộc gã phải nhận tội. Có thể nói, ngoài trinh sát Triều ra, một điều tra viên công an khác cũng không tạo được cú sốc cho gã dẫn đến việc mở miệng.
Logic câu chuyện là vậy, hoàn toàn không có chuyện chúng tôi dìm bộ đội để khen công an.
- Khi phim đang công chiếu, có ý kiến đánh giá phim làm xấu đi hình ảnh của lực lượng công an khi phản ánh những tiêu cực trong nội bộ ngành?
- Đúng là có bình luận cho rằng Đào Trung Hiếu là công an mà “vạch áo cho người xem lưng”, khi đưa nhân vật Thượng tá Thân Như Tuất - Phó phòng PC04, Công an tỉnh Hưng Hòa. Họ cho rằng đó là sự bịa đặt, bôi bác làm xấu hình ảnh lực lượng. Thậm chí có một lãnh đạo cấp cục gọi cho tôi dọa kỷ luật vì dám đề cập chuyện ấy trên một bộ phim quá hot.
Trước những cáo buộc, công kích khi đó, tôi chỉ hỏi lại họ rằng tại sao không nhìn vào tấm gương sáng công an như Thiếu tướng Hoạch, Đại tá Hà, đội trưởng Thắng, trinh sát Đào Hải Triều… mà chỉ tập trung vào hình tượng ông Tuất…?
Tôi xin nói rằng, hiện nay lực lượng công an đang đẩy mạnh cuộc đấu tranh bài trừ tiêu cực, trên tinh thần không có vùng cấm, không có ngoại lệ, siết chặt kỷ luật…
Phim “Bão ngầm” cổ vũ cho chủ trương này, bám sát phương châm chỉ đạo của Đảng và ngành trong việc mạnh tay cắt bỏ ung nhọt để làm trong sạch lực lượng, thế thì việc mô tả một hình tượng phản diện có gì là sai. Không có phản diện thì làm gì có chính diện. Không có đối tượng đấu tranh thì làm gì có cuộc đấu tranh.
Thượng tá, nhà văn Đào Trung Hiếu tại hậu trường bộ phim 'Bão ngầm'. Ảnh: NVCC |
Trên phim tôi còn tiết chế khá nhiều chuyện mà hiện thực đang tồn tại. Tuy nhiên với những gì phim đã kể, nhiều lúc tôi cũng tự thấy mình cũng hơi “bạo miệng”, chẳng hạn như trong lời thoại: “Trên đời sợ nhất những thằng lưu manh có đào tạo, nói cách khác là có đào tạo thoái hóa thành lưu manh, chúng nguy hiểm hơn đám đầu đường xó chợ nhiều vì chúng lưu manh có phương pháp”.
Để giữ mình an toàn với nhận xét này, tôi đã cẩn thận “lắp vào miệng” vị tướng đứng đầu Công an tỉnh Hưng Hòa, chứ nếu để người khác nói thì có khi tôi lại bị đánh giá tư tưởng có vấn đề.
Mặt khác, qua phát ngôn của người đứng đầu đơn vị, tôi muốn nói rằng chính lãnh đạo cũng đã nhận diện ra được tồn tại, tiêu cực và quyết tâm cắt bỏ đi những ung nhọt để làm trong sạch, vững mạnh lực lượng.
- Vậy quan điểm sáng tác của anh như thế nào về đề tài người lính (bộ đội cũng như công an)?
- Theo tôi, để tác phẩm văn học, nghệ thuật hay điện ảnh được công chúng hiện nay, với trình độ dân trí cao cùng điều kiện tiếp cận thông tin đa chiều đón nhận, người làm văn học, nghệ thuật phải mở rộng biên độ của sự sáng tạo, nghĩa là cần quan sát cuộc sống này dưới nhiều chiều cạnh, rồi lựa chọn góc nhìn, cách tiếp cận hợp lý để phản ánh.
Tôi ưu tiên sử dụng bút pháp hiện thực để phản ánh đời sống, để tác phẩm mang hơi thở đương đại, chứ không chỉ kể một tuyến, một chiều. Nhưng điểm cốt lõi là tác phẩm phải có ích với đời sống tinh thần của công chúng, đó là tôn vinh lẽ phải, điều thiện, đấu tranh với những tha hóa, hủ bại, vì một xã hội nhân văn và công bằng.
- Vậy sắp tới, anh có dự định dành riêng một dự án nào đó cho lực lượng quân đội không?
- Viết riêng về lực lượng quân đội nhân dân thì tôi chưa có, nhưng tôi đang là tổng biên kịch một dự án phim truyền hình dài tập mang tên “Lá chắn thép”, viết về lực lượng bảo vệ lãnh tụ, bảo vệ cán bộ Đảng, Nhà nước. Phim khá gay cấn nhưng tạm thời tôi chưa bật mí được nhiều.
Trước đó, hồi đầu năm 2023, tôi có viết truyện ngắn và vở kịch nói “Cận vệ” đã công diễn tại Nhà hát Lớn cũng có tiếng vang và đạt giải thưởng văn học.
- Trân trọng cảm ơn Thượng tá Đào Trung Hiếu!