Người dân phải đi làm giấy xác nhận cư trú thì mới được giải quyết các thủ tục hành chính trước đó có yêu cầu sổ hộ khẩu .Ảnh: THẢO NGUYỄN
Tình cảnh "trớ trêu" tương tự diễn ra tại UBND phường Linh Trung, TP Thủ Đức. Chiều 8-2, vợ chồng anh Nguyễn Đình Hồ (23 tuổi; thường trú ở thị xã Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu) và chị Trần Mỹ Quỳnh Nga (22 tuổi; quê tỉnh Bến Tre; cùng tạm trú phường Linh Trung) tới để làm thủ tục đăng ký kết hôn. Tại đây, vợ chồng anh Hồ được cán bộ phường hướng dẫn về nơi đăng ký thường trú để xác nhận tình trạng hôn nhân (độc thân), đồng thời đến công an phường Linh Trung để xác nhận nơi đang tạm trú. Sau đó, trở lại UBND phường Linh Trung để hoàn thành thủ tục.
"Tôi nghĩ thông tin đã được tích hợp đầy đủ trên CCCD gắn chip, không ngờ để làm được giấy đăng ký kết hôn ở đây, chúng tôi phải mất nhiều thời gian và công sức đến vậy" - anh Hồ nói.
Cũng tại bộ phận một cửa ở phường Linh Trung, chị Nguyễn Sơn Tuyết Loan (49 tuổi) cầm chắc cuốn sổ hộ khẩu trên tay để chờ số thứ tự công chứng sổ hộ khẩu photo. Chị Loan kể khi làm thủ tục chuyển trường cho con trai học tiểu học, nhà trường yêu cầu cung cấp sổ hộ khẩu thì mới hoàn thành được thủ tục. Người phụ nữ giải thích dù sổ hộ khẩu đã bị khai tử nhưng đây lại là yêu cầu bắt buộc của nhà trường. Chị phải làm đủ loại giấy tờ nên vừa cập rập vừa tiếc thời gian.
7 cách chỉ chọn… 1 cách?
Còn ở Bình Dương, theo ghi nhận, hầu hết các phường cũng như phòng công chứng đều buộc người dân mang giấy xác nhận cư trú khi đi làm thủ tục hành chính mà trước đó phải có sổ hộ khẩu mới làm được.
Có mặt tại UBND phường Phú Lợi, TP Thủ Dầu Một trong vai người đi làm thủ tục hành chính tại bộ phận 1 cửa, phóng viên tiếp cận cán bộ ở đây nêu mong muốn được làm một số giấy tờ liên quan tới nhà đất. Vị cán bộ nói hiện nay, những hồ sơ trước đó bắt buộc phải có sổ hộ khẩu thì bây giờ phải đến công an phường xin giấy xác nhận cư trú mới làm được.
Trước lời phàn nàn tưởng bỏ sổ hộ khẩu thì thủ tục nhanh gọn hơn, ai ngờ ngược lại, vị cán bộ trần tình phường chưa được trang bị hệ thống đọc chip. Vì thế, bắt buộc phải có giấy xác nhận cư trú.
Về những tình huống trớ trêu sau khi bỏ sổ hộ khẩu, đại diện Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về Trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) thừa nhận việc bức xúc của người dân là dễ hiểu. Trong trường hợp cán bộ tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính ở UBND các cấp hoặc cơ quan chức năng dù có đủ điều kiện nhưng không thực hiện các phương thức khác để xác nhận, chứng minh nơi cư trú, vẫn buộc công dân phải ra công an phường để xin giấy xác nhận cư trú là "hành dân", gây khó dễ, làm chậm, cản trở quá trình cải cách thủ tục hành chính.
Nói rõ thêm, thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh, Phó Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia về dân cư (C06), cho rằng trường hợp không có hệ thống đọc chip, cán bộ tiếp dân vẫn có thể quan sát và đọc thông tin trên mặt thẻ CCCD để khai thác thông tin của công dân.
Đối với một số thủ tục bắt buộc phải có thông tin chính xác về nơi thường trú tính đến thời điểm hiện tại, cán bộ tiếp dân có thể sử dụng 1 trong 7 phương thức mà Bộ Công an đã hướng dẫn. "Trong số này, cán bộ có thể khai thác thông tin từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thông qua tài khoản dịch vụ công của người dân hoặc tài khoản của chính cán bộ. Vì thế, không nhất thiết phải yêu cầu người dân cung cấp giấy xác nhận cư trú" - thượng tá Vĩnh nói và khẳng định cổng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đơn vị thường xuyên theo dõi, về cơ bản cơ sở dữ liệu đang đáp ứng tốt, không có vấn đề gì.
"Sự bức xúc dù đã có CCCD gắn chip mà vẫn bị “hành” cũng là nỗi niềm của nhiều người dân TP Hà Nội. Trong đó, chị Nguyễn Thanh Hà (36 tuổi, trú tại quận Đống Đa) cho biết do có việc gia đình nên ra trụ sở công an phường xin xác nhận cư trú. Tuy nhiên, phải mất cả tuần mới xin được giấy này.