Viện trưởng VKSND tối cao dẫn điều 8 của Bộ Luật Hình sự nêu khi tính chất nguy hiểm xã hội không đáng kể nhưng "không đáng kể" thì không có định lượng nên rất khó. Với điều 29 của luật này, có những điều khoản miễn, có thể miễn nhưng có điều kiện. Song với giai đoạn đất nước phát triển những lỗi mang tính vô ý, không có chủ đích chiếm đoạt, vụ lợi thì với những điều khoản luật hiện hành cần rà soát, sửa điều luật cụ thể liên quan "hậu quả không lớn nhưng vẫn bị xử lý hình sự".
Dẫn lại một số vụ án lớn như vụ Việt Á, Viện trưởng Lê Minh Trí cho biết cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án ngồi lại với nhau nghiên cứu đề xuất cấp thẩm quyền có chủ trương về chính sách hình sự phân hóa thành 3 loại: một loại xử lý nghiêm, một loại giảm và một loại không xử lý hình sự, chỉ xử lý về Đảng, hành chính.
Tuy nhiên, Viện trưởng VKSND tối cao cho rằng đó là với từng vụ án cụ thể, với tính đặc biệt nghiêm trọng, nhiều đối tượng, các cơ quan chức năng tham mưu đề xuất như vậy, còn tổng thể áp dụng cho các vụ án trên toàn quốc thì chưa có.
Nhưng áp dụng điều 29 của Bộ Luật Hình sự hiện nay nếu vận dụng mới làm được, còn áp dụng, đối chiếu với pháp luật là sai nên không làm được. "Vận dụng thì nhiệm kỳ này có thể được chứ nhiệm kỳ sau không biết có được hay không?"- ông Lê Minh Trí trăn trở.
Ông Lê Minh Trí cho biết vừa rồi ông có kiến nghị với Thường trực Ban Bí thư, nay là Chủ tịch nước về việc Quy định số 69-QĐ/TW có nói khi chấp hành mệnh lệnh cấp trên mà làm sai thì không kỷ luật. "Nhưng phải cụ thể hóa bằng luật pháp. Nếu Đảng không kỷ luật nhưng hành vi cụ thể là vi phạm pháp luật cộng với gây ra hậu quả thì vướng" - ông Lê Minh Trí nói.
Như phương án xử lý vụ án Việt Á là vận dụng pháp luật và xin chủ trương, chứ không áp dụng pháp luật được. Đây là việc lớn phải đồng bộ chủ trương, chính sách pháp luật, hình sự để điều chỉnh
Dẫn điều 219 Bộ Luật Hình sự 2015 (tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí), hoặc điều 360 (tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng), chỉ gây thiệt hại 100 triệu đồng đã khởi tố hình sự, Viện trưởng VKSND tối cao đề nghị cần xem xét lại, bởi mức này áp dụng từ năm 1999. Bây giờ sửa luật rồi nhưng mức xác định vẫn là 100 triệu đồng. Trong tình hình hiện nay, như vậy không phù hợp.
Tăng chế tài phạt tiền, giảm chế tài phạt tù Viện trưởng VKSND tối cao đề nghị cần nghiên cứu tăng chế tài phạt tiền, giảm chế tài phạt tù, để đảm bảo xử lý nghiêm người chủ mưu, cầm đầu, chiếm đoạt, vụ lợi, nhưng vẫn đảm bảo tính nhân văn với những người đối mặt với rủi ro. Do đó cần có một chuyên đề, có chủ trương của cấp có thẩm quyền để tháo gỡ. Cần xác định cái nào nghiêm phải xử lý nghiêm để răn đe, giáo dục.Nhưng cái nào nhân văn cần cân nhắc để hướng tới ổn định, phát triển, phát huy được sự năng động, sáng tạo của cán bộ trong giai đoạn hiện nay. |