Lựu pháo bánh lốp
Ngoài pháo tự hành, Ukraine còn nhận nhiều lựu pháo được kéo bằng xe tải hoặc các phương tiện di chuyển khác.
Các lựu pháo bánh lốp mà phương Tây hỗ trợ nhiều nhất cho Ukraine là M777 và M119.
M777 là lựu pháo 155mm nhỏ và nhẹ hơn nhiều so với các loại pháo trước đây. Lựu pháo này có thể bắn đạn pháo thông minh và tầm bắn lên tới 40km, tùy thuộc vào loại đạn pháo được sử dụng.
Lựu pháo này dễ lắp đặt và di chuyển. Quân đội Ukraine cũng sử dụng đạn pháo tiêu chuẩn NATO với lựu pháo này. Một tổ bắn M777 gồm 8 người có thể nã 5 quả đạn pháo trong chưa đầy 2 phút.
Hệ thống lựu pháo M777. Ảnh: CAF
Mỹ và các đồng minh NATO bắt đầu bàn giao pháo M777 cho Ukraine từ tháng 4/2022. Đến giữa tháng 1/2023, riêng Washington đã gửi cho Kiev 160 khẩu pháo loại này, hơn 1 triệu quả đạn pháo 155mm và khoảng 5.800 viên đạn thông minh dùng cho pháo M777.
Theo The Week, ngay sau đó, các đội pháo binh Ukraine cho rằng, độ chính xác và tính cơ động của pháo M777 đã thay đổi cục diện xung đột. Lựu pháo này hỗ trợ tích cực cho quân đội Ukraine, giúp phá hủy xe bọc thép khi quân Nga cố gắng vượt sông Siverskyi Donets, gần khu định cư Bilohorivka, miền đông Ukraine vào tháng 5/2022.
Việc sử dụng M777 đòi hỏi phải được đào tạo để duy trì độ chính xác của nó. Nòng pháo cần phải thay thế sau khi đã bắn một số loạt nhất định. Theo Viện Các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI), vào cuối mùa xuân và đầu mùa hè năm 2022, "nhiều khẩu pháo M777 mà phương Tây bàn giao cho Kiev đã không thể hoạt động do vấn đề bảo trì sau khi có những sai sót trong quá trình sử dụng. Nhưng giờ đây, các đội pháo binh của Ukraine đã nhận được sự hỗ trợ trực tiếp theo thời gian thực từ các nhà thầu dân sự và quân đội phương Tây, thông qua các trung tâm liên lạc an toàn ở Ba Lan, hãng AP của Mỹ đưa tin.
M119 là lựu pháo 105mm có tầm bắn khoảng 18km, được thiết kế để di chuyển và bắn nhanh hơn các loại vũ khí có kích thước lớn hơn. Với trọng lượng tương đối nhẹ so với các lựu pháo, khoảng 2 tấn, M119 có thể được kéo bằng xe bán tải. Theo Reuters, Ukraine được cho là đã nhận hàng trăm lựu pháo M119.
"Các lựu pháo 155mm của NATO giúp quân đội Ukraine có thêm nhiều lựa chọn hơn, đồng thời chúng cũng tốt hơn các loại mà Kiev có sẵn. Nhưng một trong những chính là các lựu pháo này mang theo một nguồn đạn dược mới. Điều đó quan trọng với Kiev để duy trì khả năng chiến đấu", ông Lee nói.
Xe bọc thép
Xe bọc thép chở quân Bradley của Mỹ. Ảnh: Joshua Cowden
Nhu cầu về phương tiện di chuyển bộ binh của Ukraine là rất lớn khi nước này thực hiện phản công. Đó là lý do các đồng minh phương Tây đã cung cấp cho Kiev hàng trăm xe bọc thép chở quân, gồm các loại như M113, Marder, Bulldog, Bradley và Stryker.
Một số trong số xe bọc thép này là loại bánh xích, số còn lại là bánh lốp. Một số xe bọc thép tiên tiến hơn như Marder, Bulldog, Bradley hay Stryker có các cảm biến hữu dụng và thiết bị xác định mục tiêu.
Các xe bọc thép chở quân này được thiết kế để chống chịu các cuộc tấn công bằng vũ khí thô sơ và một số loại vũ khí chống tăng hạng nhẹ, đồng thời hỗ trợ bộ binh bằng các vũ khí riêng trên xe như súng máy, tên lửa chống tăng thông minh hay pháo tự động (súng cỡ nòng lớn).
"Vấn đề lớn hơn việc không có xe tăng là thiếu xe bọc thép chở quân", ông Lee nói về quân đội Ukraine. "Tôi nghĩ xe bọc thép chở quân thậm chí còn quan trọng hơn vì nhu cầu sử dụng lớn hơn".
Xe tăng
Nga và Ukraine đều có hàng trăm xe tăng tham chiến ngay từ đầu, chủ yếu là T-72 và các phiên bản nâng cấp. Nhưng xét cả về số lượng và chất lượng, Ukraine vẫn không thể sánh được so với Nga.
Đó là lý do khiến chính phủ Ukraine liên tục đề nghị các đồng minh phương Tây cung cấp xe tăng. Một số nước như Ba Lan đã hỗ trợ Kiev các xe tăng T-72 từ thời Liên Xô.
Vào tháng 1/2023, Anh cam kết gửi cho Ukraine 14 xe tăng Challenger 2, loại được quân đội Anh đang sử dụng. Cuối tháng 3 cùng năm, giới chức Ukraine thông báo đã tiếp nhận loại xe tăng này từ London. Challenger 2 sử dụng động cơ diesel, nặng hơn xe tăng T-72 khoảng 50% và có phần giáp bọc dày hơn. Loại xe tăng này có thể đạt tốc độ khoảng 60 km/h khi di chuyển trên đường bằng phẳng.
Dù sử dụng cỡ nòng tiêu chuẩn NATO cho pháo của xe tăng là 120mm, nhưng nòng pháo của Challenger 2 không giống nòng trơn của các xe tăng phương Tây khác. Điều đó đồng nghĩa là xe tăng này chỉ sử dụng loại đạn mà Anh cung cấp.
Quân nhân Ukraine chụp ảnh khi đứng trên một xe tăng Challenger 2 vào tháng 2/2023. Ảnh: Reuters
Mỹ cũng cam kết cung cấp hàng chục xe tăng Abrams, chạy bằng động cơ tuabin khí. Một số đồng minh phương Tây khác đã gửi xe tăng Leopard 2 (do Đức sản xuất) cho Ukraine. Cuối tháng 5/2023, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine khi đó là ông Oleksiy Reznikov xác nhận rằng nước này đã nhận được khoảng 60 xe tăng Leopard 2 từ các nước như Ba Lan, Hà Lan, Thụy Điển, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Canada.
"Việc các nước phương Tây cung cấp xe tăng chiến đấu chủ lực cho Ukraine sẽ giúp Kiev thực hiện chiến tranh cơ giới hóa để đối đầu quân đội Nga", George Barros, nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở ở Mỹ, nói.
"Xe tăng giữ vai trò quan trọng trong chiến tranh vũ trang, giúp tăng cường hỏa lực cho các lực lượng bộ binh. Xe tăng không lỗi thời và Ukraine cần chúng, thậm chí cần nhiều để có thể vượt qua phòng tuyến của Nga", ông Barros nói thêm.
Hệ thống phòng không
Hệ thống phòng không Patriot. Ảnh: EPA
Để giúp Ukraine tránh các đợt tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV), các đồng minh phương Tây đã hỗ trợ cho Kiev nhiều hệ thống phòng không như Avenger gắn trên xe Humvee hay hệ thống Patriot.
Các hệ thống phòng không tầm trung như NASAMS và IRIS-T giúp quân đội Ukraine có thể phòng thủ chống tên lửa.
Như một vòng phòng thủ cuối cùng, pháo phòng không Gepard của Đức, được điều khiển bằng radar và gắn trên xe bánh xích, có thể bắn hạ tên lửa, UAV với chi phí tương đối thấp. Chính phủ Ukraine cho biết, Gepard rất có giá trị khi phòng thủ trước các loại UAV chậm và nhỏ.
Đạn dược
Phương Tây đã cung cấp số lượng lớn đạn dược cho Ukraine, trong đó có đạn pháo. Ảnh: AA
Theo Reuters, Ukraine đã nhận hàng triệu viên đạn, bao gồm cả đạn pháo. Một số đạn pháo hiện đại như Excalibur, sử dụng GPS để dẫn đường, có tầm bắn khoảng 40km và trúng vị trí ở cách mục tiêu khoảng 3m. Kiev cũng nhận được đạn pháo BONUS và SMArt 155.
Quân đội Ukraine còn được hỗ trợ HARM (được mệnh danh là kẻ hủy diệt radar) để đối phó với các radar phòng không của Nga.
"Nếu không có đạn pháo, quân đội Ukraine sẽ gặp nhiều rắc rối", Rob Lee, thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại (có trụ sở tại Mỹ), nói. "Lợi thế của đạn pháo thông minh là bạn sẽ ít tốn đạn hơn. Khả năng phá hủy mục tiêu ngay trong lần tấn công đầu tiên thực sự là một lợi thế quan trọng".
Theo các chuyên gia, việc tiếp cận thông tin tình báo của các đồng minh phương Tây cũng giúp ích rất nhiều cho Ukraine trên chiến trường. Biết được thời điểm Nga có thể tấn công hoặc vị trí các kho dự trữ dễ bị tấn công nhất giúp Kiev chủ động đối phó và tránh tổn thất.
Khi Washington cung cấp gói viện trợ trị giá 2,5 tỷ USD hồi tháng 1, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng vũ khí và trang thiết bị là sự hỗ trợ quan trọng với Ukraine trong xung đột.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg lặp lại thông điệp đó trong bài phát biểu cuối tháng 1, nói rằng: "Sự hỗ trợ của chúng tôi đang tạo ra sự khác biệt thực sự cho người Ukraine. Giúp họ không chỉ tồn tại mà còn đủ sức đáp trả các đợt tấn công của đối phương".
Các quan chức Nga cho rằng việc phương Tây cung cấp vũ khí cho Ukraine cho thấy NATO - liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu - đang chống lại Nga. Moscow tuyên bố, bất kỳ vũ khí phương Tây nào chuyển tới Ukraine cũng là mục tiêu hợp pháp của các lực lượng Nga
"Bằng cách viện trợ cho Ukraine, phương Tây đang theo đuổi những mục tiêu ích kỷ của họ", Maria Zakharova, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Nga, nói. "Tất cả vũ khí được chuyển tới Kiev đều được trả bằng máu của người Ukraine, phải xông pha ra trận để bảo vệ lợi ích và tham vọng địa chính trị của Mỹ cùng đồng minh".
----------------------------
Khi khả năng chiến đấu được tăng cường đáng kể nhờ vũ khí hiện đại của phương Tây, quân đội Ukraine phát động phản công vào tháng 6/2023. Nhưng tới nay, các binh sĩ Ukraine vẫn chưa thể xuyên phá phòng tuyến của Nga. Điều gì giúp Moscow làm nên tuyến phòng thủ vững chắc như vậy? Mời độc giả cùng đón đọc trong bài kỳ tới, đăng lúc 10h ngày 1/10.