Xây dựng trung tâm tài chính tại Việt Nam: Nên có chính sách đặc thù để thành công

Ngày 15/11/2024, Bộ Chính trị ban hành Thông báo kết luận 47-TB/TW về việc xây dựng trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Theo đó, thành lập Trung tâm tài chính quốc tế toàn diện tại TPHCM và Trung tâm tài chính khu vực tại thành phố Đà Nẵng.

Thực hiện chủ trương này, ngày 31/12/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 259/NQ-CP phê duyệt Kế hoạch hành động triển khai xây dựng trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Tiếp đó, ngày 5/3/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 42/NQ-CP về đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính tại Việt Nam.

Báo điện tử Chính phủ có cuộc trao đổi với ông Phạm Văn Hòa, đại biểu Quốc hội (đoàn Đồng Tháp), Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nhằm làm rõ hơn ý nghĩa, cơ hội và thách thức của Việt Nam trong xây dựng các trung tâm tài chính.

Theo ông, việc xây dựng các trung tâm tài chính tại Việt Nam có ý nghĩa như nào đối với nền kinh tế của Việt Nam?

ĐBQH Phạm Văn Hòa: Tôi hoàn toàn ủng hộ chủ trương xây dựng trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Có thể nói đây là một bước đi quan trọng, thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc hội nhập sâu rộng vào kinh tế khu vực và thế giới.

Việc phát triển các trung tâm tài chinh sẽ giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, vị thế trên thị trường tài chính khu vực và toàn cầu.

Các trung tâm tài chính sẽ giúp Việt Nam thu hút dòng vốn đầu tư từ các tập đoàn tài chính, quỹ đầu tư và ngân hàng lớn trên thế giới. Khi hệ thống tài chính phát triển mạnh, nền kinh tế sẽ có thêm động lực để tăng trưởng, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn đa dạng và dễ dàng hơn.

Chúng ta có thể kỳ vọng việc phát triển trung tâm tài chính sẽ tạo ra cú hích mạnh mẽ cho nền kinh tế, hướng đến mục tiêu tăng trưởng hai con số như đã đề ra.

Theo ông, vì sao 2 thành phố là TPHCM và Đà Nẵng lại được lựa chọn để xây dựng trung tâm tài chính quốc tế và khu vực?

ĐBQH Phạm Văn Hòa: Việc lựa chọn TPHCM làm trung tâm tài chính quốc tế toàn diện và Đà Nẵng làm trung tâm tài chính khu vực là quyết định chiến lược.

TPHCM là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, có nền tảng tài chính mạnh, hệ thống ngân hàng phát triển và là nơi tập trung nhiều doanh nghiệp lớn. Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM sẽ giúp thành phố phát huy tối đa vai trò đầu tàu kinh tế.

Trong khi Đà Nẵng có lợi thế về vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng và kết nối thuận lợi với các nền kinh tế trong khu vực, thì việc phát triển trung tâm tài chính khu vực tại Đà Nẵng không chỉ giúp thành phố này bứt phá mà còn tạo động lực lan tỏa đến các tỉnh miền Trung.

Bên cạnh đó, TPHCM và Đà Nẵng đều đã được Quốc hội ban hành Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, do đó 2 thành phố này sẽ có những điều kiện thuận lợi để xây dựng trung tâm tài chính.

Theo ông, những thách thức trong quá trình xây dựng hai trung tâm tài chính này là gì? Ông có đề xuất gì đối với việc xây dựng hai trung tâm này?

ĐBQH Phạm Văn Hòa: Bên cạnh cơ hội là thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là hoàn thiện khung pháp lý và thể chế để tạo môi trường thuận lợi cho các trung tâm tài chính phát triển.

Hiện nay, hệ thống pháp luật về tài chính, đầu tư và thị trường vốn vẫn còn nhiều điểm cần cải thiện để tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế. Việc xây dựng một hành lang pháp lý minh bạch, ổn định và có tính cạnh tranh là yếu tố quan trọng để thu hút các tổ chức tài chính quốc tế, đưa nền tài chính Việt Nam tiến gần hơn với các chuẩn mực quốc tế.

Bên cạnh đó, Việt Nam sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các trung tâm tài chính lớn trong khu vực như Singapore, Hong Kong (Trung Quốc) hay Thượng Hải. Các trung tâm này đã có lịch sử phát triển lâu dài, cơ sở hạ tầng hiện đại và chính sách thu hút đầu tư hấp dẫn. Do đó, Việt Nam cần xây dựng những cơ chế đặc thù, tạo lợi thế riêng để thu hút doanh nghiệp và dòng vốn đầu tư.

Trong đó 3 điều kiện tiên quyết là đất đai, thuế và thủ tục hành chính. Chúng ta cần có những điều kiện thuận lợi trong tiếp cận đất đai để xây dựng các tòa nhà tài chính, văn phòng; miễn giảm thuế trong những năm đầu và thủ tục hành chính nhanh gọn, tạo trường đầu tư minh bạch và thuận lợi.

Về hạ tầng tài chính và công nghệ, một trung tâm tài chính quốc tế cần có hệ thống thanh toán hiện đại, kết nối với thị trường tài chính toàn cầu, cũng như cơ sở hạ tầng công nghệ cao để hỗ trợ các hoạt động giao dịch tài chính, fintech và thương mại điện tử. Hiện nay, hạ tầng tài chính và công nghệ của Việt Nam vẫn đang trong quá trình phát triển, đòi hỏi đầu tư mạnh mẽ hơn để bắt kịp xu hướng quốc tế.

Theo tôi, hạ tầng viễn thông và công nghệ cần được chú trọng đầu tư hơn nữa trong thời gian tới và phải mang tầm vóc hiện đại, tiên tiến, ứng dụng công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn…

Một thách thức lớn khác là phát triển nguồn nhân lực có trình độ cao trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, công nghệ tài chính và quản lý đầu tư. Hiện nay, số lượng chuyên gia tài chính đạt tiêu chuẩn quốc tế ở Việt Nam chưa nhiều. Chúng ta cần đẩy mạnh đào tạo, thu hút nhân tài trong và ngoài nước để đáp ứng nhu cầu của các trung tâm tài chính.

Chúng ta cũng cần tính đến rủi ro kinh tế và tài chính toàn cầu. Quá trình xây dựng trung tâm tài chính cũng chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế, tài chính toàn cầu như biến động thị trường, lãi suất, tỷ giá và các chính sách tài chính của các nền kinh tế lớn. Việt Nam cần có chiến lược linh hoạt để thích ứng với những biến động này, đồng thời đảm bảo sự ổn định của thị trường tài chính trong nước.

Mặc dù Việt Nam đã có nhiều cải cách trong thủ tục hành chính, nhưng vẫn cần tiếp tục đơn giản hóa quy trình cấp phép, đăng ký kinh doanh, cũng như nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý nhà nước. Việc giảm thiểu các rào cản hành chính sẽ giúp thu hút các nhà đầu tư quốc tế và thúc đẩy sự phát triển của các trung tâm tài chính.

Trân trọng cảm ơn ông!