Bánh cuốn, chả cá Lã Vọng và cỗ Bát Tràng được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL) hôm 18/8 công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm bánh cuốn Thanh Trì (phường Vĩnh Hưng), tri thức chế biến và thưởng thức Chả cá Lã Vọng (Hà Nội) và tri thức nấu cỗ Bát Tràng (xã Bát Tràng).
Theo Bộ, cả ba di sản văn hóa phi vật thể đều được địa phương giới thiệu với đầy đủ giá trị như tính đại diện, thể hiện bản sắc cộng đồng, địa phương; phản ánh sự đa dạng văn hóa và sự sáng tạo của con người, được kế tục qua nhiều thế hệ. Các di sản này có khả năng phục hồi và tồn tại lâu dài, được cộng đồng đồng thuận, tự nguyện đề cử và cam kết bảo vệ.
Bánh cuốn Thanh Trì ăn với nước chấm chua ngọt và đặc biệt là cà cuống nướng. (Ảnh: Quỳnh Mai)
Làng Thanh Trì từ lâu gắn liền với nghề làm bánh cuốn, món ăn quen thuộc trong đời sống của người Hà Nội. Bánh được làm từ gạo tẻ ngâm qua đêm, xay thành bột, tráng thành lớp mỏng, rắc hành phi. Bánh ăn nguội, không nhân, chấm nước mắm pha, dùng kèm chả quế hoặc chả viên. Cách chế biến này tạo nên hương vị đặc trưng, khác với nhiều loại bánh cuốn ở các địa phương khác.
Hiện phường Vĩnh Hưng có hơn 50 hộ gia đình làm bánh cuốn, nhiều quán đã duy trì qua nhiều thế hệ. Ngoài bán trực tiếp tại nhà, các hộ còn cung cấp số lượng lớn bánh cho khách buôn mỗi ngày.
Món chả cá Lã Vọng. (Ảnh: Bùi Thủy)
Về chả cá Lã Vọng - biểu tượng ẩm thực Hà Nội, nguyên liệu được kết hợp từ cá lăng tươi, thì là, hành hoa và mắm tôm. Khi thưởng thức, miếng cá được nướng vàng ruộm ăn kèm bún, rau thơm và bánh đa nướng, tạo nên hương vị khó quên. Món ăn từng xuất hiện trong sách "1.000 nơi nên biết trước khi chết", lọt top 5 trong 10 điểm trải nghiệm ẩm thực toàn cầu. Năm 2016 chả cá Lã Vọng được CNN giới thiệu là một trong những món ngon nhất thế giới.
Nếu gốm là niềm tự hào của làng Bát Tràng, thì mâm cỗ truyền thống lại lưu giữ tinh hoa ẩm thực. Trong các gia đình khá giả xưa, mâm cỗ Tết thường là "cỗ bát trân" với 6 bát, 8 đĩa. Tên gọi này bắt nguồn từ quan niệm "trân" là món quý, tượng trưng cho sự sung túc, đủ đầy. Các bà, các mẹ chăm chút từng món, từ canh măng mực, su hào xào mực đến nem chim câu, tạo nên bản sắc riêng của ẩm thực Bát Tràng.
Món su hào xào mực trong mâm cỗ Bát Tràng. (Ảnh: Bùi Thủy)
Theo các chuyên gia du lịch, di sản ẩm thực có vai trò quan trọng trong việc xây dựng thương hiệu du lịch bền vững, giúp du khách không chỉ đến để tham quan di tích, làng nghề mà còn trải nghiệm văn hóa qua những hương vị truyền thống. Đây cũng là động lực để cộng đồng địa phương tiếp tục giữ nghề, truyền lại bí quyết chế biến cho thế hệ sau.