Các nhà phân tích quân sự cho rằng cuộc tấn công của Iran vừa qua làm tăng nguy cơ xảy ra các vụ tấn công “ăn miếng trả miếng” giữa Iran và Israel.
“Các động thái của Iran rất có tính toán. Nhưng đồng thời, chúng không phải là không có rủi ro. Iran sẵn sàng chấp nhận một số rủi ro được tính toán từ trước” – theo ông Hamdi Malik, chuyên gia về mạng lưới dân quân Iran.
Khả năng răn đe của Israel hết hiệu quả?
Thất bại trong việc áp dụng nguyên tắc răn đe của Israel thể hiện rõ trong ngày 7-10-2023, khi nước này "choáng váng" trước cuộc tấn công của hàng ngàn chiến binh Hamas từ Dải Gaza.
Theo The Wall Street Journal, cho đến sáng 7-10, đánh giá an ninh của Israel vẫn cho rằng Hamas không muốn có cuộc chiến với Israel.
Ông Netanyahu và các quan chức an ninh Israel cho rằng Hamas đã bị giáng một đòn mạnh vào năm 2021. Do đó, phía Israel tự tin rằng mình đã ngăn chặn được Hamas nên đã có phần chủ quan.
Theo ông Michael Milshtein – cựu sĩ quan tình báo Israel phụ trách các vấn đề của người Palestine, “vấn đề cơ bản ở đây là chúng tôi phải đối mặt những kẻ có hệ tư tưởng”.
Rõ hơn, theo ông Milshtein, Hamas khác với những kẻ thù khác của Israel vì biện pháp răn đe thông thường không có tác dụng với nhóm vũ trang này. Ông Milshtein cho rằng Hamas theo đuổi mục tiêu đánh bại Israel, đã nuôi dưỡng văn hóa “hy sinh vì chính nghĩa” và không có những bất đồng nội bộ.
Ông Milshtein cho rằng “đó là một trò chơi có tổng bằng không”, có nghĩa là chỉ có trường hợp xảy ra: hoặc Hamas sẽ bị đánh bại hoàn toàn hoặc nhóm vũ trang này vẫn sẽ vẫn là một mối đe dọa đối với Israel.
TP Khan Younis (nam Gaza) bị tàn phá nặng nề trong xung đột Israel-Hamas. Ảnh: AFP
Trong khi đó, chuyên gia Fridman cho rằng Israel cần phải thay đổi ý tưởng rằng nước này có thể vĩnh viễn ngăn chặn các kẻ thù.
“Kể từ khi thành lập nhà nước Israel, nước này đã chuyển từ xung đột này sang xung đột khác. Họ cho rằng nếu đánh kẻ thù đủ mạnh thì kẻ thù sẽ ngừng tấn công họ. Nguyên tắc này không hoạt động. Chúng ta cần tìm một giải pháp chính trị” – ông Fridman nói.
Mỹ cũng đang muốn Israel thay đổi cách tiếp cận. Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden trấn an Israel về sự đảm bảo an ninh mà Mỹ và các đồng minh mang lại. Phía Mỹ cũng mong phía Israel không trả đũa Iran.
Tuy nhiên, The Wall Street Journal cho rằng Israel có khát vọng mạnh mẽ là khôi phục khả năng răn đe, chứ không chỉ dựa vào sự bảo vệ hay cảnh báo từ bên ngoài.
"Iran đã vượt qua ranh giới đỏ. Tôi nghĩ vấn đề nan giải hiện nay là làm thế nào để phản ứng sao cho tình hình không leo thang" – ông Danny Danon, một nhà lập pháp Israel, nhận định.