Kế hoạch tổng thể của Ukraine là mở một số cuộc tấn công nghi binh dọc theo chiến tuyến 1.000km để đánh lừa đối phương, làm cho Nga tin rằng hướng tấn công chính sẽ nằm ở Zaporizhzhia. Ý đồ của Kiev là xuyên qua phòng tuyến thứ nhất của Nga ở phía Nam điểm xuất phát Orikiv, để đánh chiếm thị trấn Tokmak nằm cách 25km về phía Nam. Họ sau đó sẽ di chuyển tới hoặc Berdyansk hoặc Melitipol trên bờ biển Azov để cắt lực lượng Nga làm đôi.
Nhưng sau 15 ngày chiến sự, phía Ukraine hứng chịu thương vong nặng nề mà vẫn chưa tới được vành đai thứ nhất thuộc khu vực phòng thủ chính của Nga. Các lý do khiến Ukraine thất bại là tương đối rõ ràng, có tính hệ thống.
Thứ nhất, Nga đã có 9 tháng chuẩn bị các vành đai phòng ngự một cách kỹ càng. Thứ hai, tấn công thì bao giờ cũng khó khăn và phức tạp hơn phòng ngự. Thứ ba, Nga sở hữu một số lợi thế quân sự trọng yếu mà Ukraine gần như không thể vượt qua được.
Các lợi thế của Nga như sau: Ưu thế trên không (cấp độ chiến thuật); lợi thế phòng không; lợi thế về hỏa lực pháo đậm đặc; ưu thế về tác chiến điện tử (Nga có thể triển khai các UAV tấn công và trinh sát để làm suy yếu năng lực tương tự của Ukraine); nguồn mìn chống tăng phong phú; lợi thế về số lượng xe thiết giáp chở quân và xe tăng; khả năng tập kích tên lửa trong thời gian dài vào các thành phố Ukraine cũng như các kho nhiên liệu và đạn dược của họ gần biên giới.
Đặc biệt khi cần xuyên sâu qua các bãi mìn thuộc nhiều tuyến phòng ngự, Ukraine lại thiếu thiết bị phá mìn.
Hơn tất thảy, Nga có lực lượng dự bị động viên lớn và ngành công nghiệp quốc phòng đã được kích hoạt đầy đủ.
Những lợi thế này của Nga mang tính bền vững và căn bản trong việc quyết định kẻ thắng người thua. Trong tương lai gần, không có yếu tố nào thay đổi được các lợi thế này.
Ukraine chưa thể tiến tới phòng tuyến chính của Nga trong 2 tuần qua. Họ vẫn phải đối mặt với những yếu tố khó khăn như bãi mìn rộng, hào chống tăng, các khối bê tông “răng rồng” chống tăng và các đội hình phản kích chiều sâu của Nga.
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tướng Mark Milley, tuần trước có nói rằng “vài trăm ngàn binh sĩ Nga bám chắc vào công sự kiên cố dọc theo tiền tuyến” ở Ukraine. Ít khả năng Nga sẽ cạn kiệt binh sĩ trước khi cuộc phản công của Ukraine bị cạn kiệt nguồn lực. Nếu Ukraine không thừa nhận thực tế này thì họ có nguy cơ mất phần lớn sức tiến công và rơi vào thế không chống đỡ được khi Nga phản kích.
Trong trường hợp lạc quan nhất, Ukraine cũng mất thêm 9-12 tháng nữa để xây dựng lại lực lượng quân sự có năng lực tương đương với lực lượng mà họ đã tập hợp được trong 9 tháng qua.
Nếu Nga tập hợp đủ binh sĩ và phía Ukraine đánh mất năng lực tấn công trong chiến dịch phản công hiện nay, có thể vào mùa hè chính Nga sẽ mở một cuộc phản công mà phía Ukraine khó kháng cự.
Vậy Ukraine cần làm gì? Cây bút Davis cho rằng Kiev nên ngừng cuộc phản công, chuyển sang tác chiến ở các vị trí dọc theo tuyến tiếp xúc nhằm bảo đảm Nga khó tấn công vũ lực ở bất cứ đâu, đồng thời nên bắt đầu xây dựng tuyến phòng thủ kiên cố tỉ mỉ của riêng mình. Ông đánh giá Ukraine vẫn còn thời gian để xây dựng một hệ thống phòng thủ mạnh và vẫn có đủ nhân lực để bố trí người cho hệ thống đó.
Theo tác giả bài viết, tiến trình thực tế nhất về mặt ngoại giao và chính trị cho Ukraine sẽ là bắt đầu tìm kiếm một giải pháp dựa trên thương lượng với các điều khoản tốt nhất có thể, cả đối với công chúng Ukraine lẫn chính phủ Nga. Tuy nhiên, phía Ukraine dường như chưa thể nghĩ tới giải pháp này. Nhưng nếu cứ tiếp tục, Ukraine có thể hứng chịu thêm thương vong, đồng thời mất thêm đất.
Theo Daniel Davis, giải pháp khôn ngoan nhất hiện nay cho Ukraine là chuyển sang phòng ngự và bắt đầu đàm phán chấm dứt xung đột quân sự với Nga./.