Tại cuộc Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9/2025, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng đã trả lời báo chí về các vấn đề liên quan đến ngành, trong đó đáng chú ý là tình trạng lạm thu đầu năm học và chủ trương sắp xếp lại hệ thống giáo dục đại học, nghề nghiệp.
9 nhóm giải pháp chấn chỉnh lạm thu đầu năm học
Trước câu hỏi về việc nhiều trường thu sai quy định, lạm thu, gây bức xúc trong xã hội, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cho biết Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Văn bản số 5542 ngày 12/9/2025, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và cơ sở giáo dục thực hiện nghiêm chính sách học phí, miễn – giảm – hỗ trợ học phí và quản lý các khoản thu trong giáo dục.
Thứ nhất, yêu cầu tất cả các cấp, ngành và cơ sở giáo dục thực hiện nghiêm quy định về học phí, miễn giảm và hỗ trợ học phí theo Nghị định 238 của Chính phủ. Các đối tượng được miễn, giảm, hỗ trợ học phí phải được xác định rõ ràng và thực hiện đúng quy định.
Thứ hai, việc quản lý và quy định các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục phải do cơ quan có thẩm quyền quyết định. Nghiêm cấm các trường tự ý đặt ra các khoản thu trái quy định.
Thứ ba, việc vận động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phải đảm bảo đúng quy định của pháp luật và của cơ quan có thẩm quyền.
Thứ tư, các cơ sở giáo dục phải công khai thông tin về giá vật tư, thiết bị, sách giáo khoa trên địa bàn để bảo đảm minh bạch và tạo điều kiện cho phụ huynh giám sát.
Thứ năm, các địa phương cần chỉ đạo trường học thu đúng danh mục do Hội đồng nhân dân ban hành, không gộp nhiều khoản thu, không thu trước nhiều kỳ và không lợi dụng danh nghĩa Ban đại diện cha mẹ học sinh để thu trái quy định.
Thứ sáu, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp tục rà soát, điều chỉnh và bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có Luật Giáo dục, Luật Giáo dục Đại học, Luật Giáo dục Nghề nghiệp, các nghị định và thông tư liên quan nhằm bảo đảm quyền lợi của người học và phụ huynh.
Thứ bảy, Bộ sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Khi có phản ánh, Bộ sẽ tiến hành kiểm tra đột xuất để chấn chỉnh kịp thời.
Thứ tám, Bộ khuyến nghị các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan giám sát ở Trung ương và địa phương tăng cường giám sát lĩnh vực này để góp phần chấn chỉnh tình trạng lạm thu, thu sai quy định
Thứ chín, Bộ yêu cầu chính quyền các địa phương, đặc biệt là cấp tỉnh và cấp xã, thường xuyên kiểm tra, thanh tra và chấn chỉnh tình trạng lạm thu tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn theo đúng phân cấp quản lý.
Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định sẽ triển khai các giải pháp này một cách nghiêm túc, triệt để trong thời gian tới để bảo đảm công bằng, minh bạch trong thu chi tại các cơ sở giáo dục.
Sắp xếp, sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục theo Nghị quyết 71
Về câu hỏi liên quan đến việc sắp xếp, sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cho biết, chủ trương này đã được khẳng định trong Nghị quyết 71 ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
Trong Nghị quyết 71, Bộ Chính trị khẳng định rõ quan điểm và chủ trương sắp xếp lại hệ thống giáo dục. Bộ Giáo dục và Đào tạo coi đây là chủ trương lớn của Đảng, cần được thực hiện nghiêm túc, khẩn trương, khoa học và quyết liệt. Việc sắp xếp liên quan đến tâm tư, tình cảm của nhiều người, do đó phải được tiến hành thận trọng nhưng vẫn đảm bảo tính khoa học và hiệu quả.
Bộ Giáo dục xác định rõ trách nhiệm của mình trong quá trình thực hiện. Đây không phải việc mà một mình Bộ có thể làm được, mà cần có sự phối hợp, đồng thuận của các bộ, ngành trung ương, chính quyền địa phương, đặc biệt là các cơ sở giáo dục đại học và nghề nghiệp trên cả nước.
Hiện Bộ được giao xây dựng hai đề án, Đề án sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở giáo dục đại học và nghề nghiệp và Đề án chuyển một số cơ sở giáo dục đại học và nghề nghiệp về địa phương quản lý.
Hai đề án sẽ được trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt và dự kiến triển khai ngay trong năm 2026.
Thứ trưởng cho biết, trong quá trình thực hiện, Bộ sẽ căn cứ vào: Quan điểm, nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Chính phủ; Chiến lược phát triển giáo dục đại học và nghề nghiệp đã được phê duyệt; Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục trên toàn quốc; Mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, an ninh, quốc phòng của từng vùng.
Mục tiêu là đào tạo phải gắn với thực hành, gắn với yêu cầu của xã hội và thị trường lao động. Việc đào tạo phải bảo đảm người học có việc làm, đáp ứng nhu cầu nhân lực của đất nước.
Đề án sẽ xác định rõ sứ mệnh của từng loại hình cơ sở giáo dục, các nguyên tắc và tiêu chí cụ thể, rõ ràng, nhằm đảm bảo công khai, minh bạch, tránh tình trạng “xin – cho”, “chạy chọt” hoặc tiêu cực. Bộ GD&ĐT khẳng định sẽ không để xảy ra các trường hợp này.
Hiện nay, Bộ đang chuẩn bị hoàn thiện đề án và sẽ lấy ý kiến của các bộ, ngành Trung ương, địa phương, các chuyên gia và các cơ sở giáo dục để tạo sự đồng thuận cao trong quá trình thực hiện. Khi đề án được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Bộ sẽ công khai và cung cấp đầy đủ thông tin đến các cơ quan truyền thông, báo chí.