Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho người lao động trong tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH, hoàn toàn phù hợp với các quy định của pháp luật về quyền công dân.
Để phòng ngừa hành vi vi phạm như trên, từ tháng 4-2022, Bộ LĐ-TB&XH đã có công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố và BHXH Việt Nam để chỉ đạo các cơ quan liên quan kịp thời cảnh báo, phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi thu mua sổ BHXH của người lao động và tăng cường công tác quản lý, kiểm soát chặt chẽ quy trình chi trả để đảm bảo đúng đối tượng.
Đặc biệt, trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đang xây dựng đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm hạn chế tình trạng hưởng BHXH một lần, đồng thời bổ sung hành vi bị nghiêm cấm liên quan tới nội dung trên.
Một vấn đề đáng chú ý khác là tình trạng mượn hồ sơ của người khác tham gia BHXH. Theo báo cáo sơ bộ của BHXH Việt Nam (năm 2022), số người lao động mượn hồ sơ tư pháp mà cơ quan BHXH các địa phương đã phát hiện đến thời điểm hiện tại là 3.716 trường hợp.
Trong đó đã giải quyết 9.320 lượt người hưởng chế độ ốm đau với số tiền trên 5,3 tỷ đồng, 301 lượt người hưởng chế độ thai sản với số tiền trên 3,7 tỷ đồng, 102 người hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp với số tiền trên 2,2 tỷ đồng, 71 lượt người hưởng chế độ dưỡng sức phục hồi sức khỏe với số tiền trên 185 triệu đồng...
Hiện tại, người lao động mượn hồ sơ muốn điều chỉnh thông tin cá nhân để làm cơ sở tiếp tục tham gia và hưởng các quyền lợi BHXH.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, việc người lao động mượn hồ sơ của người khác để giao kết hợp đồng lao động là hành vi vi phạm nguyên tắc “trung thực” và vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin khi giao kết hợp đồng lao động (khoản 1 Điều 15 và khoản 2 Điều 16 của Bộ luật Lao động), đây là trường hợp hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ.