Gửi bình luận
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh định hướng tập trung nguồn lực cho các chương trình, đề án nghiên cứu lớn như: phát triển đô thị thông minh, giao thông thông minh; xây dựng bản đồ địa chất đô thị phục vụ thiết kế, thi công; ứng dụng mô hình BIM và trí tuệ nhân tạo (AI) trong khảo sát, thiết kế, nghiệm thu, vận hành công trình.
Sáng 8/9, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 71 của Chính phủ và thúc đẩy hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong ngành Xây dựng và Giao thông vận tải.
Ông Lê Trung Thành, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng cho biết: Thời gian vừa qua, Bộ Xây dựng đã chú trọng nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, tạo ra xung lực mới trong xã hội về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Bộ cũng khẩn trương rà soát, sửa đổi văn bản pháp luật, hoàn thiện thể chế, loại bỏ những rào cản kìm hãm sự phát triển, biến thể chế trở thành lợi thế cạnh tranh.
Nhiều kết quả cụ thể đã được ghi nhận như: xây dựng sàn giao dịch bất động sản; triển khai định danh tàu thuyền; áp dụng thu phí không dừng tại bến xe, bãi đỗ trong đô thị để cải thiện quản lý giao thông và thúc đẩy văn minh đô thị; Nghiên cứu đề án đầu tư Trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh quốc gia, trước mắt tập trung cho lĩnh vực đường bộ.
Bộ Xây dựng cũng khuyến khích doanh nghiệp đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, tăng cường hợp tác quốc tế để tiếp nhận, chuyển giao và làm chủ công nghệ mới. Hàng năm, Bộ đều bố trí kinh phí cho các đề tài phục vụ chiến lược phát triển khoa học công nghệ của ngành Xây dựng và Giao thông vận tải.
Ông Lê Thanh Tùng, Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin (Bộ Xây dựng) cho biết, giai đoạn 2021–2025, công tác xây dựng Chính phủ điện tử của ngành tập trung vào 2 nhiệm vụ chính là cung cấp dịch vụ công trực tuyến và xây dựng cơ sở dữ liệu. Trong đó, cung cấp dịch vụ công trực tuyến đã mang lại nhiều kết quả rõ nét với 73% thủ tục hành chính được triển khai trên môi trường mạng, phần lớn là dịch vụ công toàn trình.
Hiện Bộ có 4 hệ thống dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực vận tải và xây dựng, triển khai trên toàn quốc với 28 thủ tục tại các đơn vị thuộc Bộ và 34 tỉnh, thành phố.
Từ năm 2021 đến nay, Bộ đã xử lý khoảng 2,8 triệu hồ sơ, trong đó 80% được thực hiện trực tuyến, đồng thời hoàn thành toàn bộ 6 chỉ tiêu về cung cấp dịch vụ công trực tuyến. Nhờ đó, Bộ Xây dựng luôn nằm trong TOP 3 Bộ, ngành dẫn đầu, đặc biệt vươn lên xếp hạng nhất trong hai năm 2023 và 2024.
Đối với nhiệm vụ xây dựng cơ sở dữ liệu, Bộ Xây dựng đặt mục tiêu hoàn thiện 4 bộ cơ sở dữ liệu nền tảng dùng chung về kết cấu hạ tầng giao thông, phương tiện, người điều khiển phương tiện và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giao thông vận tải, nhằm tạo nền tảng cho việc quản lý, điều hành dựa trên dữ liệu số.
Đến nay, đã có 12/18 cơ sở dữ liệu được hoàn thành và dự kiến hoàn tất trong năm 2025. Đồng thời, Bộ Xây dựng cũng đã hình thành kho dữ liệu tổng hợp, hằng năm chia sẻ khoảng 50 triệu dữ liệu với các bộ, ngành và địa phương.
Về ứng dụng công nghệ thông tin, Bộ Xây dựng cũng đã triển khai đồng bộ trong nhiều lĩnh vực quản lý chuyên ngành, từ đăng kiểm, hàng hải, đường bộ, quy hoạch đến quản lý nhà ở. Nổi bật có hệ thống bán vé điện tử trong lĩnh vực đường sắt, thu phí không dừng và giao thông thông minh trong lĩnh vực đường bộ, cũng như hệ thống một cửa quốc gia và giám sát tàu thuyền trong lĩnh vực hàng hải.
Mới đây, triển khai Đề án 06, Bộ cũng tích cực ứng dụng công nghệ sinh trắc học cho hành khách đi tàu bay, đường sắt, đồng thời tích hợp dữ liệu đăng kiểm, giấy phép, nhà ở và thị trường bất động sản với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hiển thị trên ứng dụng VNeID.
Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin Lê Thanh Tùng cho biết, việc triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đòi hỏi Bộ Xây dựng phải có những hành động quyết liệt, đảm bảo quá trình chuyển đổi số diễn ra đồng bộ, hiệu quả, đưa Bộ trở thành một trong những đơn vị đi đầu.
Bộ Xây dựng đang xây dựng chiến lược chuyển đổi số và chiến lược dữ liệu giai đoạn 2026 - 2030, định hướng đến năm 2045, với 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai trong giai đoạn 2025 - 2027.
Trước hết, Bộ phấn đấu đưa toàn bộ hoạt động của các cơ quan, đơn vị lên môi trường số. Trên cơ sở hình thành và chuẩn hóa 29 bộ dữ liệu phục vụ quản lý nhà nước, Bộ sẽ tái cấu trúc quy trình giải quyết thủ tục hành chính, cắt giảm giấy tờ và thành phần hồ sơ phải nộp, thay thế bằng dữ liệu đã có.
Cùng với đó là triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn trình, cải tiến quy trình nghiệp vụ của toàn bộ 448 thủ tục hành chính, xây dựng hệ thống dịch vụ công trực tuyến phục vụ các đơn vị thuộc Bộ, 34 tỉnh, thành phố và 3.321 xã.
Mục tiêu đến năm 2026, một nửa dịch vụ của ngành Xây dựng sẽ không còn yêu cầu tiếp xúc trực tiếp với người dân, doanh nghiệp; tỷ lệ này sẽ tăng lên 90% vào năm 2027.
Nhiệm vụ thứ hai là hình thành hạ tầng dữ liệu ngành Xây dựng, hướng tới một hệ thống thống nhất và dùng chung trên toàn quốc cho cả hai lĩnh vực xây dựng và giao thông vận tải.
Bộ Xây dựng xác định cần sớm hoàn thành 7 cơ sở dữ liệu nền tảng, bao gồm: quy hoạch, kết cấu hạ tầng, phương tiện, người điều khiển phương tiện, doanh nghiệp, nhà ở và hoạt động xây dựng. Trên nền tảng đó, Bộ Xây dựng sẽ phát triển cơ chế cung cấp dữ liệu mở, thúc đẩy chia sẻ dữ liệu để doanh nghiệp, tổ chức có thể khai thác, phát triển ứng dụng và dịch vụ giá trị gia tăng, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và cộng đồng.
Nhiệm vụ thứ ba là thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động quản lý xây dựng. Hiện Bộ đang xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ Đề án Chuyển đổi số trong hoạt động xây dựng, quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng. Đề án này đặt mục tiêu đẩy mạnh chuyển đổi số ở cả ba giai đoạn: thiết kế, thi công và vận hành, bảo trì công trình.
Nhiệm vụ cuối cùng là triển khai mạnh mẽ chuyển đổi số trong các hoạt động chuyên ngành, hướng tới hình thành hệ sinh thái số của ngành Xây dựng và Giao thông vận tải.
Trong đó, Bộ Xây dựng sẽ tập trung phát triển giao thông thông minh, đô thị thông minh, ứng dụng các công nghệ IoT, AI, Big Data và GIS vào quản lý hạ tầng, điều hành giao thông và cung cấp dịch vụ đô thị. Đồng thời, Bộ sẽ xây dựng và vận hành các hệ thống cảng biển, cảng thủy, cảng hàng không thông minh, tích hợp công nghệ số nhằm tối ưu hóa vận tải logistics, nâng cao năng lực quản lý và bảo đảm an toàn.
Trên nền tảng đó, ngành Xây dựng và Giao thông vận tải sẽ dần hình thành hệ sinh thái chuyển đổi số, kết nối Chính phủ - doanh nghiệp - người dân, khuyến khích đổi mới sáng tạo và tạo ra nhiều dịch vụ giá trị gia tăng.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhìn nhận: Mô hình quản lý truyền thống và cách làm thủ công không còn phù hợp; muốn nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hội nhập sâu rộng, chúng ta phải lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm nền tảng. Công nghiệp hóa trong lĩnh vực giao thông sẽ mở rộng và hiện đại hóa hạ tầng vận tải đường bộ, cảng biển, sân bay, đường sắt, bảo đảm lưu chuyển nguyên liệu và hàng hóa thông suốt, tạo hiệu ứng lan tỏa càng mạnh mẽ khi đầu tư hạ tầng giao thông kéo theo sự phát triển của đô thị, thương mại và công nghiệp phụ trợ.
Đánh giá cao nỗ lực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ của các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và tổ chức chuyên ngành, Bộ trưởng đồng thời lưu ý cần khắc phục hạn chế, trong đó quan trọng nhất là bảo đảm đề tài nghiên cứu có chất lượng, hiệu quả và tính ứng dụng cao. Ông nhấn mạnh việc tăng cường liên kết "Nhà nước - nhà nghiên cứu - doanh nghiệp" để gia tăng tính thương mại của kết quả nghiên cứu.
Bộ trưởng giao Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng, Vụ Pháp chế cùng các đơn vị liên quan rà soát, sửa đổi, bổ sung văn bản pháp luật để đồng bộ, minh bạch, dễ thực hiện; xây dựng cơ chế vượt trội cho các lĩnh vực mũi nhọn; Đơn giản hóa thủ tục đấu thầu, đặt hàng nhiệm vụ khoa học công nghệ; mở rộng cơ chế khoán chi đến sản phẩm cuối cùng.
Bộ trưởng cũng định hướng tập trung nguồn lực cho các chương trình, đề án nghiên cứu lớn như: phát triển đô thị thông minh, giao thông thông minh; xây dựng bản đồ địa chất đô thị phục vụ thiết kế, thi công; ứng dụng mô hình BIM và trí tuệ nhân tạo (AI) trong khảo sát, thiết kế, nghiệm thu, vận hành công trình.
Đồng thời nghiên cứu giải pháp phát triển phương tiện Giao thông vận tải phát thải thấp, chuyển đổi năng lượng xanh; tiếp nhận và làm chủ công nghệ đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị; phát triển vật liệu thay thế cát xây dựng, đẩy nhanh tiến độ thi công đường bộ cao tốc; ứng dụng drone và AI trong khảo sát, dự báo, ứng phó thiên tai.
Vụ Pháp chế được giao phối hợp với Viettel nghiên cứu ứng dụng AI trong hỗ trợ xây dựng, rà soát, hỏi đáp văn bản pháp luật ngành Xây dựng, hoàn thành trong quý I/2026.
Cục Đường bộ Việt Nam cùng Trung tâm Công nghệ thông tin, Viettel và VNPT xây dựng kế hoạch tổng thể hệ thống quản lý giao thông thông minh toàn quốc, hoàn thành trong quý I/2026. Đồng thời, VNPT sẽ phối hợp với Bộ Xây dựng xây dựng kế hoạch tổng thể chuyển đổi số trong quản lý xây dựng, trình trong tháng 12/2025.
Về phát triển nguồn nhân lực, Bộ trưởng giao Vụ Tổ chức cán bộ chủ trì phối hợp các đơn vị xây dựng đề án thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Bộ Xây dựng. Các viện, trường, doanh nghiệp cũng được khuyến khích hình thành trung tâm đổi mới sáng tạo, tiến tới kết nối liên thông và xây dựng sàn giao dịch thương mại của ngành.
Song song đó là việc xây dựng cơ chế, chính sách cụ thể để phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số giai đoạn 2025-2030, đồng thời có chính sách thu hút chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại các viện, trường, học viện trực thuộc Bộ Xây dựng.
